Pierre Simon Laplace Kimdir?

Pierre Simon Laplace Kimdir?

"Doğanın tüm olayları birkaç değişmeyen olarak dünyaya geldi Ailesi, Fransa'nın Calvados ilinin Beaumont-en-Auge Kasabasında yaşıyordu

Laplace'ın ilk çocukluk yılları hakkında çok az şeyler biliniyor Onun çocukluğunu ve gençliğini saran karanlık yılları, kendini beğenen davranışlarından ileri geliyordu Kökeninin fakir bir köylüden gelişi onun yüzünü kızartır ve sürekli onu gizlemek için elinden geleni yapardı Kısaca, bir köylü çocuğu olarak doğmadı ve kendini beğenen birisi olarak ölmedi cümlesi ile yaşam öyküsü özetlenebilir Her ne duyguysa, Laplace köylü olması ve ailesinin fakir olmasından bir aşağılık duyardı Tüm yaşamı boyunca bu duygu ve düşünceden kendisini kurtaramadı Bu da onun zayıf bir yanıydı

Laplace, ilk yeteneğini köy okulunda gösterdi Bu başarısı zengin komşularının sıcak dikkatini çekti Zengin komşularını görmesi belki yukarıda sözünü ettiğimiz duyguları daha küçük çocukken şuur altına alıp baskı kurmuş olabilir düşüncesi akla gelmektedir İlk başarılarını, teolojik tartışmalarda elde ettiği söylenir

Laplace, kendisini çok erken matematiğe verdi O zaman Beaumont'ta askeri bir okul vardı Laplace bu okula devam ediyordu Söylendiğine göre, Laplace sonraları bu okulda bir süre matematik dersleri okutmuştur Yine bir söylentiye göre, onun matematik yeteneğinden çok daha fazla hafıza yeteneğinin olduğu kanaati vardır Bundan dolayı, Laplace on sekiz yaşına gelince zengin koruyucularının tavsiye mektuplarıyla Paris'in yolunu tuttu Kendisinin yüksek yeteneğini biliyor, fakat bunda hiç şişme ve bir abartma göstermiyordu Genç Laplace, kendine tam bir güven içinde Paris'e matematik dünyasını fethetmek için geldi

Paris'te doğru d'Alembert'in evine gitti Tavsiye mektuplarını gönderdi Fakat kabul edilmedi D'Alembert, büyük ve kuvvetli kimselerin önerilerinden başka bir varlıkları olmayan kimselerle uğraşmıyordu Laplace, övmeye değer bir anlayışla her şeyi hissetti Eve döndü ve d'Alembert'e mekaniğin temel kuralları üzerine bir mektup yazdı Böylece, oynadığı oyunda başarılı olmuştu D'Alembert'in onu görmek için gönderdiği çağrı yazısında şöyle yazıyordu "Bayım, görüyorsunuz ki öneri mektuplarına hiç değer vermiyorum Sizin bu tür övgü mektuplarına hiç gereksinmeniz yok Siz kendi kendinizi daha iyi tanıttınız Bu bana yeter Size yardım etmek bana bir borç olsun" Birkaç gün sonra Laplace, d'Alembert'in sayesinde Paris'teki askeri okula matematik öğretmeni olarak atandı İşte bu sırada Laplace, Newton'un genel çekim kanununun güneş sistemine uygulaması adlı büyük eserini verdi Astronom matematikçi olduğu için, kendisine Fransız Newton'u denmiştir Olasılıklar kuramının kurucusu gözüyle bakılabilir "Bildiklerimiz çok değil, bilmediklerimiz çoktur" sözüyle alçak gönüllülüğünü göstermiştir Matematiğe önem vermediğini, şöhret ve ün için değil de kendi arzularını yenmek için matematikle uğraştığını söyler Dahi kimselerin buluşlarını veya yaşayışlarını incelemek ve kendisini onların yerine koyarak engelleri aşmak düşüncesindedir

Yaptığı çalışmaların tümünün kendisine ait olduğunu ileri sürer Bu söz doğru değildir Örneğin, yazdığı "Gök Mekaniği" adlı şaheserinde, gelecek kuşaklara bunu, ben yarattım gibi bir izlenimi vermeyi ustalıkla kullanmıştır Diğer matematikçilerden aldıklarına kaynak vermez, kendine yarayan ve dışarıdan aldığı şeyleri kendine mal etmeyi çok kurnazca becerirdi Gök Mekaniği için gereken analiz bilgilerini Legendre'den almış ve adını bile vermemiştir Yalnız Newton'un adı geçer

Laplace, Lagrange'da değinilen üç cisim problemini güneş sistemi için düşündü Newton'un çekim kanununu Güneş sistemine uyguladı Gezegenlerin hareketlerinin Güneş tarafından belirlendiğini, devirli küçük değişiklikler hariç, gezegenlerin Güneşe olan uzaklıklarının değişmediğini ispatladı O zaman yirmi dört yaşında olan Laplace için tarih 1773 yıllarını gösteriyordu Bu başarısından dolayı Paris İlimler Akademisine üye seçildi Yaşamının ve meslek hayatının ilk şerefini ve ödülünü almış oluyordu Bulduğu matematik sonuçlarının büyük birçoğunu astronomide kullanmak için elde etti Sayılar kuramı üzerinde bir süre çalıştı ve onu kısa bir zaman sonra bıraktı Olasılıklar kuramı üzerinde çalışması yine onu astronomide kullanmasından kaynaklandı Gök Mekaniği adlı yapıtı, yirmi altı yıllık, bir zaman sürecinde parça parça olarak yayınlanmıştır Gezegenlerin hareketleri, şekilleri, gel-git olaylarını inceleyen ilk iki cilt (Mécanique céleste), 1799 yılında çıktı 1802 ve 1805 yıllarında iki cilt ve 1823 ile 1825 yılları arasında da beşinci cildi yayınlandı Yalnız, bu eserlerde matematik kısımları pek açıklanmıyor ve yorumlardan da kaçınılıyordu Hatta, matematik hesaplar için, "Kolayca görülür" deyimi kullanılıyordu Aslında, bu kolayca görülür deyimi ters bir anlam da taşıyordu Kendisi bile bu kolayca görülür dediği kısımları günlerce uğraşarak çözüyordu Okuyucuları ve öğrencileri daha sonra bu deyim üzerinde haftalarca uğraşacaklarını bildiklerinden, homurdanmayı adet edinmişlerdi

"Olasılıklar Hesabı" adlı kitabının üçüncü basımı 1820 yılında çıktı Astronom ve matematikçi olduğu kadar çok üstün bir yazma tekniğine de sahipti Bu yüzden, kolayca görülür deyimi dışında onun eserleri de eksiksizdi

On sekizinci yüzyılda, iki Fransız Lagrange ve Laplace birçok yönüyle zıttılar Laplace, fizik, matematik grubuna; Lagrange ise kuramsal matematik grubuna giriyordu Lagrange, bütün bunların matematikten başka bir şey olmadığını söylüyordu Laplace ise, matematiği kullanılan bir alet gibi görüyordu Aslında Laplace her ikisini de yapıyordu Örneğin, potansiyel kuramın önemi matematik yönüyledir Sınır değer problemleri yine aynı değerdedir Bunun gibi olan çalışma örnekleri arttırılabilir

Laplace, 1785 yılında Akademinin sürekli üyesi seçildi Sağlam ve karakterli bir yapısı vardı Askeri okula giriş sınavında Napolyon Bonapart'ı (1768 -1821) imtihan etmişti Daha sonra Napolyon onu siyasetin çamuruna ve bataklıklı sularına sürükleyecekti Gerek Laplace ve gerekse Lagrange ihtilalin dışında kalmadılar Newton son yıllarını siyasette geçirdiği gibi, Laplace da onu yenmek amacıyla siyasete atıldı Napolyon ona içişleri bakanlığını verdi Laplace, oldukça oynak fikirli davranışlarda bulunuyordu Napolyon devrinin bütün nişanları göğsünü süslüyordu Kötü bir yöneticiydi Zaten içişleri bakanlığı görevini ancak altı hafta sürdürebilmiştir Napolyon'la beraber onun da siyasi hayatı sona ermiştir

Laplace'ın en iyi tarafı, matematik çalışan gençleri tutar ve onlara yardım ederdi Laplace'ın bulunduğu bir toplantıda, Biot adlı bir genç matematikçi Akademide bir çalışmasını okur Toplantı bittikten sonra Biot'u bir kenara çeken Laplace, cebinden çıkardığı ve sararmış kağıtları göstererek, aynı keşfi kendisinin yıllar önce elindeki kağıtların eskiliğinden de anlaşılacağı üzere, bulduğunu ve yayınlamadığını gizlice söyler Laplace, Biot'a bunu kimseye söylemeyeceğini ve çalışmasını çekinmeden yayınlamasını içtenlikle istemiştir Bu onun, binlerce olumlu davranışlarından biridir Laplace, matematik araştırmaları yapan gençleri manevi evladı gibi görür ve onlara kendi öz çocukları gibi yakınlık gösterirdi

Laplace'la Lagrange, gerek zamanlarında gerekse onlardan sonra gelenler tarafından olsun çok karşılaştırılmışlardır Bazıları Lagrange'ı tutmuş ve onu göklere yükseltmiştir Bazıları da Laplace'ı tutup övmüştür Aslında böyle bir karşılaştırmaya ve ayırt etmeye hiç gerek yoktur İkisi de matematikte ölümsüz buluşlar yapmışlardır

Laplace, son günlerini Paris yöresinde Arcueil'de geçirmiş, kısa bir rahatsızlıktan sonra 5 Mart 1827 yılında yetmiş sekiz yaşında ölmüştür