Mısır'ı Nasıl Kaybettik!..

Mısır'da 1882'de, Mehmet Ali Paşa soyundan beşinci kuşak İsmail Paşa, başta İngilizler olmak üzere Avrupalılardan mali ve siyasi destek görüyordu O istedikçe, İngilizler bol bol borç para verdiler Zaten bir zengin kolay borç veriyorsa ondan korkmalıdır Mısır Hıdivi (Başbakanı) İsmail Paşa, bu paraları kısa sürede çarçur edip bitirdi Paşa'da bulunan Süveyş hisselerinin yarısını, İngilizler borca karşılık kaptılar Ancak Fransa, kendi açtıkları Süveyş'in, İngilizin yönetimine geçmesinden pek rahatsız oldu Borç alma hızlandı Artık alınan borç ile yeni borçlar ödenemeyince, İngilizler Mısır ekonomisinde iyileştirme yapmak için, Mısır'a maliyeciler gönderdi

İki ecnebi bakan!
Mısır'da bir hükumet vardı Bu hükumette Maliye Bakanı İngiliz, Nafia yani Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı da Fransız idi Bu iki bakan, harcamalarda kısıtlamalar yaptırmaya başladı 30 bin kişilik Mısır ordusu 10 bin kişiye düşürüldü Askeri harcamalar iyice kısıldı 2500 subay ordudan atıldı Birçok memurun işine son verildi Güya Mısır'ı ekonomik sıkıntıdan kurtarmak için yapıyorlardı Bu uygulamalar Mısır halkını çok üzdü Yine İngilizin kontr propagandası ile yerli halk, 11 Temmuz 1882'de, Osmanlılar aleyhine ayaklandı Mısırlı Miralay (Albay) Ahmet İrabi, Vatani örgütü ile "Mısır Mısırlılarındır" hareketini başlattı Mısır'ı güya hürriyetine kavuşturacaktı Avrupalılar Mısır idaresindeki kendi adamlarını hemen geri çektiler Ve İstanbul'da padişahı, Mısır'daki isyanı bastırmak için asker sevkine zorladılar İngilizin maksadı; Türk ordusu Mısır'a girip de Mısırlılarla çatışmaya başlayınca; yerli halka "Bakın sizin dininizden olan Osmanlılar sizi öldürüyorlar" diyerek, kendilerini kurtarıcı kabul ettirmek idi İngiltere ve Fransa, İskenderiye Limanı'na birer zırhlı gönderdi Albay Ahmet İrabi, İskenderiye'yi kuşatıp, yine İngilizin kontr tahrikleri ile, İskenderiye şehrindeki yüzlerce İngiliz dahil Avrupa insanını öldürüp evlerini yaktırdı İngilizin müdahalesine yol açıldı İngiltere ve Fransa bu sefer birer filo göndererek, İskenderiye şehrini, sabahtan başlayıp, altıbuçuk saat topa tuttular Şehirde taş üstünde taş kalmadı

Bu da İngiliz oyunu!
Evet, İngilizler, Süveyş Kanalı'nı ele geçirmek için, böyle dolaylı bir oyun oynadı Ve İskenderiye'deki yüzlerce vatandaşının ölümüne, bile bile göz yumdu İskenderiye'de kıyıya asker çıkararak, isyancıları Kahire'ye kadar kovaladılar Ahmet İrabi'yi yakalayıp Seylan'a sürdüler Zira o da İngilizler'in adamı idi