İskandinav Edebiyatı/ ORTAÇAĞ. Norveç ve İzlanda Edebiyatı./ 19. YÜZYIL İsveç Edebiyatı. /Danimarka, Norveç ve İzlanda Edebiyatları./18. YÜZYIL. İsveç’te Klasik Dönem ve Aydınla

İskandinav edebiyatı, İskandinav ülkelerinde Danca ile Isveç, Norveç, İzlanda ve Faroe dillerinde ortaya konmuş edebiyat yapıtlarının tümü Finlandiya ekonomik ve coğrafi özellikleri bakımından bazılarınca bir İskandinav ülkesi sayılmakla birlikte, Fince ve Finlandiya edebiyatı farklı kökenlere dayanır
Vikingler olarak bilinen İskandinavyalı savaşçılar, 8 yüzyıl sonundan ortaçağa değin durmaksızın Avrupa’nın batısına ve iç kesimlerine akınlar düzenlediler Yaklaşık 860′ta, İzlanda’ya ulaştılar, 10 yüzyılda Britanya, İrlanda, Fransa ve ıspanya’ya, daha sonra Akdeniz yoluyla Kuzey Afrika’ya ve doğuda Arabistan’a uzandılar Karadan Karadeniz’e, kuzeye doğru açılarak da Beyaz Denize geldiler ve yeniden batıya dönerek Kolomb’dan önce Amerika’ya ulaştılar İskandinav, özellikle de İzlanda edebiyatının ilk saga ve şiir örnekleri Hıristiyan din adamlarınca kaleme alındı Bununla birlikte, bunlar İzlanda’daki yeni yerleşimlerle doruğuna ulaşan Hıristiyanlık öncesi A vrupa kültürünü, ilk Germen kabilelerin yaşam biçimini ve edebiyat geleneklerini ayrıntılı olarak yansıtan yapıtlardı


ORTAÇAĞ Norveç ve İzlanda edebiyatı

Kökleri bin yıldan daha eskiye uzanan Norveç edebiyatı, başlangıçta İzlanda edebiyatıyla iç içeydi Bu dönem edebiyatının büyük bölümü, İzlanda’daki ya da İskandinavya’nın başka bölgelerindeki Izlandalıların ürünüydü Gene de, Norveç edebiyatına özgü olarak nitelendirilebilecek birçok özellik taşıyordu
İzlanda edebiyatının en tanınmış örnekleri, Klasik Döneme aittir Batı Avnipa edebiyatının kabaca başlangıç ve ortaçağ dönemine rastlayan bu dönemden kalma yazmalar, az çok bütün Gerınen halklarının paylaştığı mit ve efsanelerle ilgili geniş bilgi içeriyordu İlk metinler, İskandinavyalıların 9 yüzyıl sonunda İzlanda’ya yerleşmelerinden öneeye ait olmakla birlikte, İzlanda dilindeki yazmalarla günümüze ulaştı Eski İzlanda edebiyatının ilk şiirleri de, Codex Regius’la (Kral Yazması) günümüze ulaşan Manzum (Eski) Edda (y 1270) içinde yer alıyordu Edda’da iki tür şiir vardı: İnsanlar dünyasını anlatan kahramanlık şiirleri ve tanrılar dünyasını anlatan mitolojik şiirler Almanya’da ve Gotlar arasında ortaya çıkmış efsanelere dayanan kahramanlık şiirlerinin en önemlileri, Gerınen kabilelerinin kahramanlık ideallerini dile getiren Hamdismôl (Hamdir’in Şiiri) ve Atli’nin (Hun kralı Attila) öyküsüne yer veren Atlakvida’ydı (Atli’nin Şiiri) Yiğit kahraman Sigurd’un (Siegfried) Brunhild’e duyduğu umutsuz aşk da hemen bütün kahramanlık şiirlerinde işlenmişti, Gene de Edda ortaçağ İzlanda şiirinin çok az bir bölümünü içeriyordu
Manzum Edda’nın ilk bölümünü oluşturan mitolojik şiirler ise İskandinavya kökenliydi Bunlardan, yaklaşık 1000′de İzlanda’da ortaya çıktığı sanılan Vôluspd (Falcının Kehaneti) dünyanın yaratılışından başlayarak tanrılar, insanlar ve cücelerin tarihini anlatıyordu Norveçlilerin İzlanda’ya yerleşmelerinden öneeye ait olan Skimismal (Skirnir’in Sözleri) eski bir bereket mitine dayanıyordu 9 ve 10 yüzyıllara tarihlendirilen didaktik şiir Havamal (Ulu Kişinin Sözleri) ise, altı ya da daha fazla şiirin parçalarından oluşuyordu Tanrı Odin, ilk bölümde insanlar arası ilişkilerle ilgili kurallardan, ikinci bölümdeyse erkek-kadın ilişkilerinden söz ediyordu Son bölüm, rünik yazının karakterleri ve büyülü güç üzerineydi Bir başka didaktik şiir olan Vafbrüdnir (Vafprüdnir’in Sözleri) ise Odin’in bir devle çarpışmasını anlatıyordu Başka yazmalarda yer alan önemli bir mitoloji şiiri de, düşünde yaşamının tehlikede olduğunu gören Tanrı Balder’i anlatan Baldrs draumar’dı (Balder’in Düşleri) Eski İskandinav şiirinin önemli bir bölümünü, skald denen saray şairlerinin 9-13 yüzyıllarda ortaya koydukları yapıtlar oluşturuyordu, Bu yapıtlar, Edda’daki şiirler gibi serbest ve değişken ölçülerle değil, hece ölçüsüyle yazılmıştı Buna karşılık bu şiirlerde Edda’da olduğundan daha esnek bir sözdizimi, oldukça özel bir sözcük dağarcığı ve kenning denen kalıplar kullanılmıştı Skald şiiri büyük olasılıkla 9 yüzyılda Norveç’te doğmuş, biçim ve söyleyiş bakımından o dönem İrlanda şiirinden etkilenmiş ve Norveç’te yaşayarı ya da Norveç krallarına övgüler düzen Izlandalı şairlerce geliştirilmişti Bilinen en eski şair, 9 yüzyılın ikinci yarısında Norveç’te ürün veren Yaşlı Bragi’ydi Bir başka önemli şair de, Norveç kralı ı Harald’ı öven ve üslup açısından Edda ve skald şiirlerinin özelliklerini birleştiren Haraldskvaedi’yle (Harald’ın Şiiri) tanınan Thörbjörn Hornklofi’ydı İzlanda’nın 1000′de Hıristiyanlığı benimsemesi, ülkeyi Avrupa’nın batısından gelen etkilere açtı Avrupa’da eğitim gören ınisyonerier, Izlandalılara Latin alfabesini öğrettiler Bilinen ilk önemli tarihçi, Bilge Saemundr idi_ Yerel dildeki tarih yazımını kuran ise, Islendingabôk (Libellus Islandorum, y 1125; Izlandalıların Kitabı) ve Landnamabôk’ıuı (Yerleşmeler Kitabı) yazarı Ari Thorgilsson’du 13 yüzyılda döneınin olaylarına yer veren vakayinameler görülmeye başladı Azizlerin yaşamöykülerini ve vaazlarını içeren ilk dinsel yazmalarsa yaklaşık 1150′ye aitti 12 yüzyıl sonları ve 13 yüzyıl başlarında da dinsel edebiyata yer veren daha geniş kapsamlı derlerneler ortaya çıktı
Ortaçağ İzlanda edebiyatının en önemli ürünleri saga adı verilen anlatılarclı (İzlanda dilinde saga terimi, sözlü ya da yazılı her türlü efsane ve tarihsel öykü için kullanılır par anlamıyla sözcük, 12-15 yüzyıllarda İzlanda’da ortaya konan, bir ya da bir grup kahramanın, özellikle de İzlanda’yı kuran Norveç krallarının ya da 4-8 yüzyıl Gerınen efsanelerindeki kahramanların yaşamöykülerini anlatan yapıtları belirtir ) Günümüze ulaşan en eski saga, yaklaşık 1180′de yazıya geçirilen Aziz Olaf destanıydı (Olafs saga helga) 12 yüzyıl sonu ve 13 yüzyıl başının önemli kültür merkezlerinden Thingeyrar Manastın’nda yazıldığı sanılan yapıt, bir azizin yarattığı mucizeleri anlatıyordu Izlandalıların Hıristiyanlığı benimsemesinde önemli bir roloynayan Kral Olaf Tryggvason da, gene Thingeyrar Manastırı’nda yazılmış bazı sagalara konu olmuştu
13 yüzyıl düzyazı edebiyatında önem kazanan bir ad da, Izlandalı şair ve yazar Snorri Sturluson’du Sturluson’un 1222-23 arasında yazdığı sanılan Düzyazı (Yeni) Edda, şiir sarıatı üzerine bilgiler içeren bir elkitabıydı Iki kez Norveç’e giden ve ilk Norveç krallarının yaşamöykülerini konu alan Snorri’nin, daha önceki kaynaklara dayanarak yazdığı yapıtlar bilimsel olmaktan çok, edebi bir nitelik taşıyordu
İzlanda sagası ya da aile sagası olarak bilinen anlatılar ise, 10 ve 11 yüzyıllarda yaşadığı varsayılan kahramanları konu alıyordu Kökenleri ve yazı1dıkları tarih kesin olarak belirlenemeyen bu anlatılar, sözlü şiir ve öykü geleneğine dayanıyor, ilk örnekleri genellikle Kuzeyli kabilelerin kahramanlık ideallerini yansıtıyordu 13 yüzyılın ilk yansında yazılan Gisla saga (Gisli’nin Sagası) zengin doğa betimlemelerinin yanı sıra trajik duyguları işleyen dizeler içeriyordu İzlanda aile sagalarının öteki önenıli örnekleri Laxdaela saga (Laxardal [Halkının] Sagası), Hrafnkels saga Freysgoda (Freyr Rafıibi Hrafnkell’in Sagası), Grettis saga (Grettir’in Sagası) ve Njôls saga’ydı (Njall’ ın Sagası) İzlanda’ya yerleşilmeden önce İskandınavya ve Almanya’da yaşadıkları varsayılan kahramanları anlatan fornaldar saga’ların (Eski İzlanda dilinde “Antik çağ sagası”) en bilinen örnekleriyse Vôlsunga saga (y 1270) ile “Widsith” ve Beowulf gibi Eski Ingilizce şiirlerde de görülen Isveçli ve Dan kahramanları konu alan Hrôlfs saga kraka’ydı (y 1280-1350)
12-14 yüzyıllarda İzlanda diline Latinceden birçok dindışı yapıt çevrildi Thingeyrar Manastın’nda yaşayan bir keşişin çevirdiği “Prophecies of Merlin” (Merlin’in Kehaneti), Monmouth’lu Geoffrey’nin Historia regum Britanniae (Britanya Krallarının Tarihi) adlı yapıtının çevirisiyle birlikte Breta sögur (Britonların Oyküleri) adlı kitapta toplandı V Hiikon Magnusson’un hükümdarlığı döneminde de (1299-1319) Kitabı Mukaddes Norveç diline çevrilmeye başladı Ayrıca öteki Avrupa ülkeleri edebiyatıarından romanslar çevrildi ve uyarlandı Bunların ilk örnekleri, Tristrams saga (1226; Tirstram’ın Sagası) ve Karlamagnüs saga’ydı (Charlemagne’ın Sagası)
İzlanda edebiyatı, Klasik Dönemi izleyen yıllarda çok az önemli yapıt verdi Büyük olasılıkla ülkenin bağımsızlığını kaybetmesi (1262) yüzünden edebiyat da geriledi; gerçekçi ve nesnel anlatımların yerini, fanteziye dayanan duygusal bir anlatım aldı 14 yüzyılda Finnboga saga ramma (Güçlü Finnbogi’nin Sagası) gibi sagalar yazıldı Şiir alanındaki en güzel yapıtlar ise dinsel nitelikteydi Bunların en tanınmışlarından olan Eysteinn Asgrimsson’un Lilja’sı (y 1350; Zambak) Şeytan’ın düşüşü, yaratılış, ilk günah gibi temalarla ısa’nın yaşamını ve çektiklerini ele alıyordu İsveç edebiyatı Eski Isveç dili ortaçağın sonlarında ayrı bir dil durumuna geldi Isveç edebiyatının temeli de, buna bağlı olarak 13 yüzyılda atıldı Eski Isveç dilinde günümüze ulaşan en eski yazma, 1220′lerde derlenen bir yasa kitabının parçası olan Viistgötalagan’dı (Batı Gotland Yasası) 14 ve 15 yüzyıl Isveç edebiyatının en önemli yapıtları ise, şövalye aşkıyla Hıristiyanlık öncesi yerel temaları kaynaştıran ve tarihsel olaylara yer veren baladlardı Danimarka edebiyatı Danimarka edebiyatının ilk örnekleri, metal ya da taş üstüne rünik alfabeyle yazılmış metinlerdi 250′den sonra ortaya çıkan, çoğu 800-1000 arasından kalma bu yazıtların büyük bölümü savaşçıların, kralların ve din adamlarının, kısa aliterasyon lu şiirlere yer veren mezar yazıtlarıydı Hıristiyanlığın benimsenmesiyle birlikte temel edebiyat dili Latince oldu Hamlet öyküsünü içeren ve Danimarka’nın dünya edebiyatına ilk katkısı sayılan Saxo Grammaticus’un Gesta Danorum’u (Danlann Tarihi), 1185-1222 arasında Latince yazılmıştı Ortaçağ Danimarka baladları da Avrupa’da ortaya konmuş baladların en önemlilerindendi





16 YÜZYIL İsveç edebiyatı



İsveç’in 1523′te Danimarka’dan kopması ve 1527′de Roma’ dan bağımsız ulusal bir Lutherci kilisenin kuruluşu, Çağdaş Isveç edebiyatının dabaşlangıcını oluşturdu Reform hareketleri, bütün 16 yüzyıl boyunca Isveç edebiyatını etkilerneyi sürdürdü 1541′dekiKitabı Mukaddes çevirisi, Çağdaş Isveç dilinin gelişiminde önemli bir roloynadı ve sonraki şairler için önemli bir kaynak oldu Reform döneminin en önemli yazarları, Kitabı Mukaddes’e dayanan ve Isveç edebiyatının günümüze ulaşan ilk oyunu olan Tobie comedia’nın (1550) yazarı olduğu sanılan Olof Petersson (Olaus Petri) ve kardeşi Lars petersson (Laurentius Petri) ile Got ve Isveç kralları üzerine bir tarih kitabı yazım Johan Mansson (Johannes Magnus) ve İskandinavya’yla ilgili ilk coğrafya ve etnografi kitabının yazarı kardeşi Olaf Mansson’du (Olaus Magnus)
Danimarka edebiyatı 1536 Lutherci Reform hareketinin yanı sıra Rönesans ve Hümanizm de 16 yüzyılda Danimarka edebiyatında belirleyici oldu Bu dönemin en önemli adları, Yeni Ahit’i Daneaya çeviren ve Martin Luther’in broşürlerini Daneaya uyarlayan, Reform yanlısı ve hümanist Christiern Pedersen ile Lutherci piskopos Peder Palladius’tu
16 yüzyıl Danimarka şiiri daha çok dinsel nitelikliydi; bu dönemde ilahilerin yanı sıra kusursuz aşk şiirleri de yazıldı Dönemin en önemli oyun yazarıysa Karrig Nidding (Cimri Serseri) adlı farsın yazarı Hieronymus Justesen Ranch’tı


İzlanda edebiyatı



Reforın hareketinin İzlanda’daki en belirgin etkisi, Katolik şiirinin yerini Lutherci piskoposların Danca ve AImancadan çevirdikleri ilahilerin almasıydı Gudbrandur Thorlaksson, İzlanda diline daha önce kazandırılmış Eski Ahit ve Yeni Ahit’e dayanarak Kitabı Mukaddes’i çevirdi Reforın döneminin en önemli şairi ise, aynı zamanda din adamı olan Jon Arason ‘du


17 YÜZYIL İsveç edebiyatı



Yüzyılın ilk yarısında İsveç edebiyatı, kapsamı ve düzeyi açısından fazla gelişme göstermedi Ama otuz Yıl Savaşları’na (1618-48 ) katılıp Avrupa çapında bir güç durumuna gelmesiyle birlikte İsveç milliyetçi duyguların yanı sıra ulusal kültür ve edebiyat da gelişti Georg Stiernhielrrı’in Hereules (1658; Herakles) adlı alegorik destanı, dönemin önemli toplumsal ve siyasal sorunlarını yansıtıyordu Isveç kültür mirasıyla Klasik Dönem Avrupa edebiyatının öğelerini kaynaştırınaya çalışan Stiernhielm, Isveç dilini Eski Isveç dilinden sözcükler alarak zenginleştirmeye çalıştı Dönemin öbür önemli yazarları arasında, Odae sueticae’nin (1674; İsveç Odları) yazarı Samuel Columbus, dinsel ve milliyetçi duygulara yer veren Haquin Spegel ve Jesper Swedberg, yerel edebiyata daha klasik bir nitelik kazandırmaya çalışan Petrus Lagerlöf, Isveç’in Avrupa uygarlığının beşiği olduğunu ileri süren Olof Rudbeck ile Gunno Dahlstierna (Gunno Eurelius), Johan Runius ve Jacob Frese gibi şairler yer alıyordu
Danimarka’da Rönesans Rönesans’ın 1600′lerde Danimarka’da etkili olmasıyla birlikte, yazarlar klasik yapıtları örnek almaya başladılar Eski İzlanda edebiyatına ilgi duyarak çeviri ve derlemeler yaptılar Çoğu zaman da klasik yazarlara körü körüne öykündüler Sonuçta ortaya, alegoriler, eğretilemeler ve sözcük oyunlarıyla dolu, aşırı süslü bir şiir çıktı Dönemin en usta şairi, coşkulu ilahileriyle hem dünyevi, hem de son derece dinsel bir duyarlılığı yansıtan Thomas Kingo’ydu Danimarka Barok şiirinin temsilcisi ise, 1666′da ülkenin ilk gazetesi Den danske Mercurius’u çıkaran Anders Bording’di


Norveç edebiyatında canlanma



Norveç’le Danimarka 1380′de birleşince resmi ve edebi dil Danca olmuş, Kopenhag her iki
ülkenin de kültür merkezi durumuna gelmişti Norveç’te, bağımsız bir edebiyat ise ancak Reform döneminden sonra canlanabildi Absalon Pederssen Beyer’in 1567′de yazdığı Om Norgis rige (Norveç Krallığı Üzerine) bu canlanışın ilk ürünlerindendi 17 yüzyıl Norveç edebiyatının en önemli adı ise, yüzyıl başında yazdığı ama ancak 1739′da yayımlanan Nordlands trompet’le (Nordland Trompeti) tanınan şair Petter Dass’dı
İzlanda edebiyatı 17 yüzyıl İzlanda edebiyatının en önemli şairi, yoksulluğa karşı mücadele eden Lutherci rahip Hallgrimur Petursson’du, Petursson’un Passiusdlmar’ı (1666; Pasyon ilahileri), İzlanda’da en sevilen ve en çok okunan kitaplar arasındadır Bu dönemin öteki adları arasında, mizah dolu bir anlatımla çağdaşlarının portrelerini çizen Stefan Olafsson, eski Izlanda edebiyatının araştırılması gerekliliğini vurgulayan Arngrimur Jönşson ve eski İzlanda yazınalarını derleyen Arni Magnüsson sayılabilir


18 YÜZYIL İsveç’te Klasik Dönem ve Aydınlanma



Fransız ve Ingiliz Aydınlanma düşüncesini Isveç’e tanıtan Olof von Dalin’ di Isveç’in ilk haftalık dergisi Then swdnska Argus’un da (1732-34) yayımcısı olan Dalin, tutuculuğun yerini kuşkuculuğun ve Aydınlanmacı görüşlerin, Barok tarzın yerini Klasikçiliğin, Alman etkisinin yerini Fransız ve Ingiliz etkisinin almasında önemli bir roloynadı Isveç Aydınlanması’nın, Rousseau etkisinin egemen olduğu ikinci dönemindeyse, çok kişisel bir tonu olan lirik şiirleriyle tanınan Hedvig Charlotta Nordenflycht ile Gustav Philip Creutz ve Gustaf Fredrik Gyllenborg gibi şairler önem kazandı
Düzyazı ise daha yavaş bir gelişim gösterdi Jacob Mörk ve Arıders Törngern’in birlikte yazdıkları, ilk Isveç romanı sayılan Adalrik och Giöthildas afventyr (1742-44; Adalrik ile Giöthilderı’in Serüvenleri) Izlanda sagalarının etkisini taşıyordu
Kral III Gustaf döneminde (1771-92), kralın sanatı destekleyen tutumunun da etkisiyle, bir tiyatro geleneğinin temelleri atıldı Once Klasik Dönem Fransız edebiyatını örnek alınak gerektiğini savunan şair Johan Henrik Kellgren, daha sonra Romantizm öncesinde gelişen anlayışlara yakınlaştı ve Stockholmsposten dergisinde yaptığı edebiyat polemikleriyle önem kazandı Romantizm öncesinin en önemli adları Johan Gabriel Oxensrierna ve şair Bengt Lidner’ di Yüzyılın en büyük lirik şairi, ayru zamanda müzikçi olan Carl Michael Bellman’dı Nils von Rosenstein’in Om upplysning (1793; Aydınlanma Uzerine) adlı yazısı, Gustaf döneminin ideallerini yansıtması bakımından önemlidir


Danimarka, Norveç ve İzlanda edebiyatları



Yüzyılın ilk yarısının en büyük adı, Norveç asıllı Danimarkalı tiyatro yazarı Ludvig Holberg’di Avrupa edebiyatı düzeyinde bir Danimarka edebiyatı yaratmayı hedefleyen Holberg, 1722′de açılan Danimarka tiyatrosu için 32 komedi yazdı Moralske tanker (1744; Ahlaksal Düşünceler) ve Epistler (1748-54; Mektuplar) adlı yapıtları, siyasal deneme türünün Danimarka edebiyatındaki en güzel örnekleriydi Aynı dönemde, lirik şiirleriyle H A Brorson, dinsel ve ahlakçı şiirleriyle ve nükteli epigramlarıyla Ambrosius Stub ve yergileriyle Christian Falster dikkati çekti
Yüzyıl sonuna doğru genel olarak edebiyatta, özelolarak da Alman ve Ingiliz edebiyatlarının etkisiyle lirik şiirde bir canlanma oldu Danimarka’nın en büyük lirik şairi sayılabilecek Johannes Ewald, Gesta Danorum ‘daki İskandinav mit, saga ve baladlarını ilk keşfeden yazardı Ewald’ın Fiskerne (1779; Balıkçılar) adlı yapıtı ise, Danimarka edebiyatında sıradan insanların birer kahraman olarak ele alındığı ilk oyundu
18 yüzyıl Danimarka edebiyatının önde gelen yazarları Norveç asıllıydı Holberg’in yanı sıra, 1772′de Kopenhag’da kurulan Norveç Derneği üyeleri de, Fransız yazarları örnek aldıkları yapıtlarıyla Danimarka edebiyatına önemli katkılarda bulundular Buna karşılık Norveç’te edebiyat alanında önemli bir etkinlik görülmedi
18 yüzyıllzlanda şiirinin en önemli temsilcisi, Hüss-Postilla (1718-20; Ev Vaazları) adlı yapıtıyla Jön Vidalin’di Sonraki yıllardaysa, 18 yüzyıl Usçuluğu ile romantik yurtseverliği kaynaştıran şiirleriyle Eggert Ôlafsson önem kazandı


19 YÜZYIL İsveç edebiyatı



19 yüzyılda gelişen İsveç Romantizminin başlıca özelliği milliyetçilikti Alman romantikleri ve Kant’ ın düşüncesinin etkili olduğu bu dönemde yazarlar geçmişe dönerek eski tema ve mitlerden yararlandılar ve tarihi yeniden yorumlamaya çalıştılar Bu yazarların en iddialısı, efsanevi Kral Astolf’un serüvenlerini anlatan Lycksalighetens ö (1824-27, 2 cilt; Mutluluk Adası) adlı alegorisiyle P D A Atterbom’du Dönemin belki de en büyük şairi, herhangi bir akırna bağlı olınayan Erik Johan Stagnelius’tu
Düzyazıda ise, sınırsız bir düş gücüyle gerçekçi bir anlatımı kaynaştıran yapıtlarıyla son romantiklerden biri sayıları romancı Cari Jonas Love Almqvist ile Isveç’te roman türünün ilk örneklerini veren Fredrika Bremer dikkati çekti
Gerçekçiliğin ilk örneklerini Fin asıllı Isveçli şair Johan Ludvig Runeberg verdi Ama İsveç’te Gerçekçilik çok yavaş gelişti 1840 ve 1850′lerde Romantizmin etkileri hala sürüyordu 1845-64 arasındaysa yazarlar Paniskandinav hareketinin etkisindeydiler Ama 1860′lara gelindiğinde Cari Snoilsky, Edvard Backströrn ve Pontus Wikner gibi şairleriri yapıtlarıyla Şiirsel Gerçekçilik akımı Isveç şiirinde egemen olmuştu
İsveç edebiyatının geleneksel kısıtlamalardan kurtulmasında dört etmen roloynadı: Charles Darwin, Herbert Spencer, John Stuart Mill gibi Ingiliz bilim’ adamları ve düşünürlerin yapıtları; Fransız yazar Emile Zola’nın geliştirdiği Doğalcılık; Norveçli yazarlar Henrik İbsen ve Bjerrıstjeme Bjerrıson’un oyunları ve Danimarkalı eleştirmen Georg Brandes’in yapıtları Bu düşünce, akım ve yapıtların etkisiyle gelişen çağdaş Isveç edebiyatının ilk ve en önemli temsilcisi August Strindberg’di Master Olaf (1872; Olaf Hoca, 1951) adlı oyunu ve Röda rummet (1879; Kırmızı Oda) adlı romanıyla çağdaş Isveç tiyatrosu ve romanının ilk örneklerini veren Strindberg, 1880′lerin bütün yazarlarını gölge de bıraktı Dönemin öteki yazarları arasında Gustaf af Geijerstam ile kadının toplumdaki yerini konu alan Anne Charlotte Edgrerı-Leffler ve Victoria Benedictsson sayılabilir
Verner von Heidenstam 1888′de Vallfart och vandringsôr (Göç ve Gezgin Yıllar) adlı şiir kitabıyla Yararcılığa ve Doğalcılığa karşı çıktı Daha sonraki şiirleri ve tarihsel öyküleriyle 1916 Nobel Edebiyat Odülü’nü aldı Onun izinden giden Oscar Levertin, geçmişin gelenek ve törelerinden beslenen şiirleriyle adından söz etirdi “Gustaf Fröding ve 1931 Nobel Edebiyat Odülü’nü alan Erik Axel Karlfeldt, yöresel özellikler taşıyarı yeni-romantik şiirler yazdılar Nobel Edebiyat Odülü’nü alan (1909) ilk Isveçli yazar Selma Lagerlöf ise, Gösta Berlings saga’yla (1891; Gösta Berling, 1949) başlayan bir dizi roman ve öyküyle uluslararası bir ün kazandı

İyi günler İskandinav Edebiyatı hakkında hazırladığımız bir dosya için Şengül Şirin ile iletişime geçmek istiyoruz Mail adresine ulaşmamız konusunda yardımınızı rica ediyoruz Tümay Çobanoğlu - Lacivert Öykü ve Şiir Dergisi