Ispir, Tarihi, Komşuları, Yüzölçümü,nüfusu, Ekonomisi

İSPİR



İspir, Karadeniz Bölgesi'nde ,Erzurum iline bağlı ilçe ve ilçe merkezi kasabaYüzölçümü,2805 km2 (1988) olan İspir,ilçesi doğuda Tortum,güneyde Ilıca ilçeleri,güneybatıda Bayburt ili ,batıda Pazaryolu ilçesi,kuzeyde Rize,kuzeydoğuda da Artvin illeriyle çevrilidir



Erzurum ilinin kuzeybatısında yer alan ilçe topraklarını Doğu Karadeniz Sıradağlarının kıyı dağları ile iç sıraları engebelendirirKuzeydeki Rize ve Kaçkar dağlarının dorukları ilçe sınırları dışındadırGüneydeki Çoruh-Kelkit Dağlarından Mescit Dağının doruğu ilçe sınırları dışında ,Deve Dağı (3202 m)Velibaba Tepesi (3186 m) ve Sulaktepe (2882 m) ise ilçe sınırları içindedirBu dağ sıralarını birbirinden ayıran tektonik kökenli Çoruh-Kelkit Vadi Oluğuna yerleşmiş Çoruh Irmağı,kabaca güney-batı -kuzeydoğu doğrultusunda ilçe topraklarından geçerİspir yöresinde derinliği epeyce artan Çoruh Vadisi tabanındaki küçük düzlükler verimli tarım alanları oluşturur

İlçe topraklarının ,kışları çok soğuk ve sert geçen Erzurum ilinin mikroklima oluşturan bir kesiminde yer alması nedeniyle,bitkisel üretim oldukça çeşitlenip gelişmiştirYetiştirilen başlıca tarla ürünleri buğday,arpa,fiğ ve patatestirAz miktarda da fasulye,çavdar ve soğan yetiştirilirErzurum kentinin sebze ve meyve gereksinmesinin önemli bir bölümünü ,ilçenin Çoruh Irmağı boyundaki tarım alanlarında yapılan üretim karşılarEn çok elma,armut,dut ve ceviz gibi meyveler ile çeşitli kış sebzeleri yetiştirilirGeleneksel yaylacılık yöntemiyle yaygın biçimde hayvancılık yapılır ve en çok koyun ile sığır beslenirİlçe topraklarında bakır ve linyit yatakları vardır




11yüzyıl sonlarında Saltukluların ,15yüzyıl başında da Akkoyunluların egemenliğine giren İspir,ISelim'in ( Yavuz) 1517'de Mısır'dan dönüşünde OSmanlı topraklarına katıldı19yüzyıl sonlarında Erzurum vilayetinin Merkez sancağına bağlı bir kazaydı;1916'dan 1918'e değin de Rus işgalinde kaldı

Çoruh Irmağının kollarından Şehir Suyu vadisinde ve Hasan Dağının ( 2883m) güneyinde kurulmuş olan İspir kasabası,kırsal nitelikleri ağır basan küçük bir yerleşmedirİl merkezi ERzurum'a 140 kmuzaklıktadırKasabadaki başlıca tarihsel yapılar Saltuklu,Selçuklu,Osmanlı dönemlerinde onarılan ve iç surları ile burçları sağlam kalan İspir Kalesi (yapım tarihi bilinmiyor) 13yüzyılda yapıldığı sanılan ve kalenin güney duvarına bitişik durumda olan Kale Mescidi,13yüzyıl yapısı Çarşı (Tuğrul Şah) Camisi,1725-26'da Erzurum müftüsü Kadızade Mehmet Efendi tarafından yaptırılan ve avlusunda 10 dershanesi bulunan Kadıoğlu Medresesi'dir

İspir Belediyesi 1886'da kurulmuşturNüfus (1990) ilçe,34172;kasaba,8032

Kaynak;AnaBritannica cilt 17 sayfa 48 frmsinsinet için yazılmıştır