Sarıyer, Komşuları,tarihi,ekonomisi,nüfus,yüzölçümü

SARIYER



Sarıyer,İstanbul kentini oluşturan ilçelerden biriYüzölçümü 146 km2 olan Sarıyer ilçesi kuzeyde Karadeniz ,doğuda İstanbul Boğazı,güneyde Beşiktaş,batıda da Kağıthane ve Eyüp ilçeleriyle çevrilidir

İlçe toprakları doğuda İstanbul Boğazına kadar uzanan,Trakya'nın orta yükseklikteki dalgalı düzlüklerinden oluşurBir bölümü Karadeniz ile İstanbul Boğazına dökülen,bir bölümü Kağıthane Deresine katılan küçük derelerin parçaladığı bu dalgalı düzlükler,Batılı coğrafyacılar tarafından Pera Penepleni olarakda adlandırılırBu platonun üstünde yer alan ve Büyükdere Caddesinin geçtiği Levent'le Derbent arasındaki sırt,akarsular arasındaki su bölümü çizgisini oluştururBu sırtın batısından çıkan akarsular Kağıthane Deresine ,doğusundan kaynaklanan sular da İstanbul Boğazına doğru akarİlçedeki başlıca akarsular İstinye ve Sarıyer Dereleriile Büyükdere'dir



Batı kesimi oldukça düz olan Karadeniz kıyısında doğal kumsallar uzanırİlçenin Boğaziçi kıyısı kuzeyde Rumelifenerinden başlayarak güneyde Rumelihisarı semtinde sona ererBüyükdere'de dirsek biçimli geniş bir girinti,Yeniköy'de bir çıkıntı oluşturan İstanbul Boğazının en geniş kesimi Rumelifeneri,ile Anadolufeneri arasındadırİstanbul Boğazı ağzında yer alan Öreke Adaları ilçe sınırları içindedir

Bizans döneminde yöredeki başlıca yerleşmeler Sosthenion ya da Stenos (İstinye),Therapeia (Tarabya) ve Kleithra tou Pontou'ydu ( Kireçburnu) Konstantinopolis'in ( İstanbul) OSmanlı Topraklarına katılmasından sonra Türklerin yerleşmeye başladığı kesimlerden ilki BaltalimanıydıBu sem adanı buradaki haliç biçimli dere ağzında ,Dolmabahçeden Haliç'e indirilen tekneleri yaptıran Kaptanıderya Baltaoğlu Süleyman Bey'den alırRumelihisarı,Yeniköyve Sarıyer birer köy olarak 16yüzyılda kuruldu17yüzyıl sonlarında Osmanlı sarayına yakın olan bazı kişiler kıyılarda köşk ve yalılar yaptırmaya başladı19yüzyılda ilçenin Boğaziçi kıyısına yabancı elçiliklere ait bazı yazlıklar yapıldıKırklareli'de aba,şayak ve çul boyamada uzmanlaşmış 40 ailenin 19yüzyıl başlarında Emirgan ile Baltalimanı arasına yerleştirilmesinden sonra bu kesimde oluşan yeni yerleşmeye Boyacıköy adı verildi

Günümüzde Rumelihisarı ile Rumelikavağı arasındaki Boğaziçi kıyı yolu çevresinde yalılar,lokantalar,korular içinde yüksek gelir gruplarına ait köşkler ve konutlar ile bazı konsoloslukların yazlıkları,çeşitli mahalleler ve sanayi kuruluşları yer alırİlçenin kuzey kesimindeki kırsal yerleşmeler,batı kesiminde de Belgrad ve Fatih ormanları yer alır

Boğaziçi kıyısında sanayi kuruluşlarının başlıcaları kibrit,kablo ve vinç fabrikalarıdırİlçe sınırları içinde birçok küçük sanayi kuruluşu da vardırİlçe kıyılarındaki otel,motel,eğlence yeri ve lokantalar turizm açısından büyük önem taşırTarabya ve öteki kıyı yerleşmeleri yazın özellikle Arap ülkelerinden gelen turistleri çekerKaradeniz kıyısındaki Kilyos (Kumköy)Demirci,Gümüşdere ve Kısırkaya köyleri İStanbulluların yazın denize girdikleri ve dinlendikleri yörelerdirİlçe sınırları içindeki yeşil alanlar İstanbul'un soluk alınabilen başlıca kesimini oluştururBu alanlarda Belgrad Ormanı,Binbaşı Çeşmesi,Kurtkemeri ve Fatih Ormanı orman içi dinlenme yerleri kurulmuşturBahçeköy'de yıllık kapasitesi 50 bin adet olan bir alabalık üretme istasyonu vardırİlçenin oranlık alanlarında yaşayan bazı yabanıl hayvanlar için koruma alanları kurulmuşturİlçe topraklarında kaolin ile sanayide kullanılan kil ve kum yatakları vardırEskiden işletilmiş olan bakır yataklarının bulunduğu alan günümüzde Maden Mahallesi adıyla anılırİstanbul'un ünlü içme sularından Hünkar ve Kanlıkavak suları Sarıyer ilçesinden kaynaklanır

İstanbul Teknik Üniversite'sinin Ayazağa Kampusu ve İstanbul Üniversite'sine bağlı Orman Fakültesi ilçe sınırları içindedirBaşlıca sağlık kurumları da Baltalimanı Kemik Hastalıkları Hastane ile İstinye Devlet Hastanesidir

İlçedeki başlıca tarihsel yapılar İstanbul kentinin su gereksinimini karşılamak amacıyla Osmanlı döneminde yapılan bentler ile sukemerleridirBunlar Topuzlu Bendi (1750)Valide Bendi (1796) ve Sultan Mahmud Bendi (1839) ile Bahçeköy ve Sultan Mahmud sukemerleridir

Cumhuriyet'ten önce kurulup birçok aşamadan geçen Sarıyer Belediyesi ,1984'teki düzenlemeyle İstanbul Büyük Şehir Belediyesi'ne bağlı bir ilçe belediyesi durumuna getirilmiştirNüfus (1990) ilçe,171872: kent160075Ayrıca bakİstanbul


















Kaynak;AnaBritannica cilt 27 sayfa 179 frmsinsinet için derlenmiştir