Lav Çeşitleri

lav hakkında bilgi - lav türleri

Lavın görünümü, dışarı püskürme biçimine, kimyasal bileşimine ve soğuma hızına bağlı*dır Eğer lav, yavaş bir akıntı biçiminde yüzeye çıkarsa genellikle yataklar halinde katmanlaşır Ama bir yanardağdan şiddetli bir patlamayla dışarı püskürürse, havada uçarken soğuyabilir ve yanardağ bombası denen yumurta biçiminde, düzgün yüzeyli külçeler ya da akkor sıcaklığındaki tozlar halinde dökülür Bu toz parçacıklarının en küçükleri kül olarak yere iner Eğer lav, deniz tabanındaki bir noktadan dışarı çıkarsa, su*yun içinde çabucak soğur ve "yastık lavları" denen yuvarlanmış yastık yığınları biçiminde katılaşır Hawaii Adaları'ndaki yanardağlar bazen öyle büyük bir kuvvetle püskürmeye başlar ki, kızıl lavlar yüzlerce metre yükseğe fışkırır ve çok yükseklerden soğuyarak damla*cıklar ve iplikler halinde yere düşer

Lavların büyük bölümü belirli bir miktar silis içerir Kum, kuvars mineralinden, yani katışıksız silisten oluşur Silis oranı yüksek lavlar, genellikle kalın ve yapışkan olur Koyu, ağdalı bir kütle halinde akar ve çevreye fazla yayılmaz Bu tür lavlar, özellikle hızla soğurlarsa, katılaştıklarında camsı bir kayaç haline gelirler Obsidiyen denen bu doğal volkan camını ilk insanlar uzun süre bıçak ve ok ucu yapımında kullanmışlardır Silis oranı düşük, ama kireç, magnezyum oksit ve demir gibi maddeler bakımından zengin lavlar ise, erimiş haldeyken oldukça akışkandır ve bu tür akıntılar geniş bir alana yayılır Bu tür lavlardan oluşan en yaygın kayaç türü bazalt*tır Bu lavlar, yavaş soğursa kristal yapılı bir kayaç biçiminde katılaşır; ama soğuma hızlı olursa, yarı camsı bir kayaç ortaya çıkar Başta Hawaii Adaları olmak üzere Büyük Okyanus'taki pek çok ada bazaltlı lavlardan oluşmuştur; bunlar, denizin altındaki yanar*dağların püskürttüğü lavların üst üste birikip deniz yüzeyine yükselmesi sonucunda ortaya çıkmıştır

Ponza ya da süngertaşı denen kayaç türü, bol miktarda silis içeren ve şiddetle dışarı püsküren lavlardan oluşur Boşluklarla ve deliklerle örülü gözenekli yapısı, kayacı oluş*turan lavların içindeki gazların oluşturduğu kabarcıklardan kaynaklanır Bazı süngertaşları suda bile yüzer; nitekim 1883'te Endonezya'daki Krakatau Adası'nda gerçekleşen büyük bir yanardağ püskürmesi sonucunda uzunluğu 30 kilometreyi, genişliği de 800 metreyi bulan dev bir yüzer süngertaşı kütlesi ortaya çıkmıştır Süngertaşının büyük bölümü Sicilya'nın kuzeyindeki Lipari Adaları'ndan, Kanarya Adaları'ndaki Tenerife'den ve Japonya'dan sağlanır Süngertaşı sanayide, yüzeylerin düzgünleştirilmesinde ve cilalanmasında kullanılır