Osmanlı İstihbaratı Öyle Bir İş Yaptı Ki...

Sovyet Rusya’nın kurucu devlet başkanı olan Lenin’in Osmanlı istihbaratının başarılı bir operasyonu ve desteği ile Rusya’nın başına geçirildiğini biliyor muydunuz?

“Günaydın elbette biliyorduk” derseniz yazıyı okuyarak zaman kaybetmeyiniz

“Yok canım o da nerden çıktı böyle bir şey nasıl mümkün olur ki” diyorsanız 3-5 dakika zaman ayırmanız gerekiyor Takdir sizin

Orta Asya’da iş yapan işi gereği Rusya’ya kültür gezisi amaçlı dünyanın birçok ülkesine sık sık gidip gelen 25 yıldır tanıdığım tarihi konularla yakından ilgili entelektüel bir işadamı dostum 2008 yılı Nisan ayında üniversiteye ziyaretime geldi Kendisi ile sohbet ederken bir ara yukarıdaki mevzuyu açtı

Konu hakkında malumat sahibi olmadığımı fark edince şaşırdı “Bunu nasıl bilmezsiniz?” dedi Beni tanıyanlar bilir Bir şeye bilmiyorum demek bana hiç zor gelmez Soruyu soran üniversitedeki öğrencilerim hatta 5-6 yaşında çocuk bile olsa ‘Aman ayıp olur yuvarlak laflarla da olsa cevap vermeye çalışayım’ gibi bir tutum içine asla girmem Soruya konu mevzu ilgimi çektiyse daha sonra merakımdan araştırırım Mevzu ilgimi çekmediyse cevabını merak bile etmem Herşeyi bilmek zorunda değiliz

İşadamı dostumuz o gün bana ortak uygun bir zamanımızda konuyla ilgili bazı belgeler getireceğinden söz etti Fırsatımız olmadı Ben kendisi ile Kasım ayı başında görüşmeyi planlıyordum Çünkü bu yazıyı Lenin’in işbaşına gelmesi ile sonuçlanan Bolşevik İhtilali’nin yıldönümünde yani Kasım ayı içinde yazmayı düşünüyordum

15 yıldır konuyu araştırıyorum İşadamının sözünü ettiği iddiayı doğrulayan bilgilere ulaştım Öyleyse neden Kasım ayını beklemeden bugün yazıyı kaleme alma ihtiyacı hissettiğimize gelince

Başbakan Erdoğan’ın AK Parti Kongresi’nde Türkiye mozaiğini anlatan konuşmasında yer verdiği isimlere altenatif isimler sıralayan Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul Milletvekili Kemal Kılıçdaroğlu’nın listesindeki isimlerden biri de ‘Parvus Efendi’ oldu Star gazetesi “Parvus Efendi kimdir?” sorusuna cevap aramak üzere başta Prof İlber Ortaylı olmak üzere bazı saygın tarihçilerle görüşünce yazının başında sözünü ettiğimiz konuyla ilgili araştırmamızın yapboz parçalarından biri daha hiç ummadığımız bir vesile ile tamamlanmış oldu Sağolsun Kılıçdaroğlu farkına varmadan konunun bir ayağına katkı yaptı Şimdi önce filmi biraz geri saralım

Lenin Moskova’ya nerden geldi?

Lenin’in asıl adı Vladimir İlyiç Ulyanov’dur

1870 Tataristan doğumlu olan ve hayatı sürgün hapis ve tutuklamalarla geçen Lenin Birinci Dünya Savaşı’nın başlarında İsviçre'nin Leman Gölü kenarındaki küçük bir kasabada yaşıyor ve savaş nedeniyle buradan çıkamıyordu Nitekim Lenin ismini de bu gölden esinlenerek aldı ve bunu kullanmaya başladı

O günkü tablonun ayrıntılarına girerek konuyu uzatmayayım

İngiltere ve Fransa Birinci Dünya Savaşı’nda harp halinde oldukları Almanya’yı iki cephede birden sıkıştırmak için Rusya’ya daha güçlü destek verme ihtiyacı hissettiler Ekonomik sorunlarla boğuşan ve halkı savaş nedeniyle büyük sıkıntıya düşen Rusya’ya yardım etmeden bu planın istenildiği gibi hayata geçirilmesi mümkün görünmüyordu

Bu planlarını hızla uygulamaya koymak için Boğazlar yani İstanbul üzerinden Karadeniz’e açılmaya ve Rusya’ya yardım etmeye karar verdiler Osmanlı’nın Çanakkale direnişi Rusya’ya yardım ulaşmasını engelleyince Rusya daha büyük sıkıntıya düştü Halk patlama halindeydi

Çok cephede birden mücadele veren Osmanlı Devleti başka planları da devreye sokma ihtiyacı hissetti Bilindiği gibi o dönemde Osmanlı Devleti’nin istihbarat örgütü ‘Teşkilatı Mahsusa’ dünyanın en güçlü gizli servislerinden biriydi Afrika’dan Çin’e Yemen’den Moskova’ya kadar her yerde etkili elemanları vardı

Çarlık Rusyasının içine düştüğü sıkıntılardan yararlanmak ve yönetime karşı infial içinde olan halkın direnişini örgütleyerek Osmanlı Devleti ve Almanya’nın cephelerdeki savaş yükünü azaltmayı hesaplayan Teşkilatı Mahsusa ajanları ile Alman istihbarat elemanları Lenin’i Leman Gölü kenarındaki evinde defalarca ziyaret ettiler ve her iki ülkenin kendisini Moskova’da yürüteceği mücadelede destekleyeceği yönünde güvence verdiler

Osmanlı Devleti’nin bu konuda sorumluluk yüklediği ve desteklediği çok sayıda kişiden biri de ünlü tarihçi Prof Zeki Velidi Togan oldu 10 Aralık 1890 da Başkurt’ta doğan Prof Togan ilk medrese tahsilini yaparken bir yandan özel Rusça dersleri de aldı Annesinden Farsça öğrendi 1913'te Fergane 1914'te Buhara'da araştırmalar yapmak için gönderildi

Daha sonra Rus Meclisi Duma'da Ufa Müslümanlarının temsilcisi olarak bulunmak üzere Petersburg'a gitti ve siyasî çalışmalara başladı Bolşevik İhtilalini destekledi Zeki Velidi Togan o dönemde Lenin Stalin ve Troçki ile defalarca görüştü Lenin ve ekibi ile yakın bir çalışma içinde oldu Nitekim Bolşevik İhtilâli'nden 22 gün sonra 29 Kasım 1917'de Başkurt ilinin muhtariyetini ilan etti Türkistan Millî Birliği'nin kurucusu ve ilk başkanı oldu

Teşkilatı Mahsusa’nın çabaları ile Orta Asya’daki Türk grupların Bolşevikleri desteklemesi ve Osmanlı’ya karşı savaş halinde olan Çarlık yönetiminin devrilmesi amaçlandı O dönemde Türk grupları Çarlık Rusyasının yıkılması için öylesine örgütlendi ki Mondros Mütarekesi’nin ardından İstanbul’u terk edip Orta Asya’ya kaçan Enver Paşa da o gruplarla temas halinde oldu

Türklerin de desteği ile Bolşevik İhtilali başarıya ulaşınca Rusya Osmanlı Devleti ile savaşına son verdi Birinci Dünya Savaşı’nın hemen ardından Türk Kurtuluş Savaşı başlayınca Ankara ile Moskova’nın arası da iyi oldu TBMM Hükümeti’ni daha savaş devam ederken ilk tanıyan ülke de Bolşevik Rusya oldu

Kim bu Parvus Efendi?

Şimdi gelelim Cumhuriyet Halk Partisi İstanbul Milletvekili Kemal Cumhuriyet Halk Partisi’li Kılıçdaroğlu’nun kendince Türkiye’nin kültürel ve düşünsel zenginliklerini oluşturan kişiler arasında saydığı ve ona da açılmak lazım dediği Parvus Efendi’nin konumuzla ilgisine

1867’de Rusya’da Yahudi anne babanın çocuğu olarak doğan Parvus Efendi 19 yaşında İsviçre’ye gitti ve felsefe doktoru oldu Marksizmle burada tanıştı 1905’te Rusya’da devrim girişimine katıldı ancak yakalanarak Troçki ile birlikte Sibirya’ya sürüldü Buradan kaçarak Almanya’ya sığındı

Balkan Savaşı öncesi İstanbul’a gelerek Osmanlı’ya silah sattı Jöntürkler’e siyasi ve mali danışman oldu Özellikle ‘Üç Paşalar’ diye bilinen Enver Talat ve Cemal Paşalar ile Maliye Bakanı Cavid Bey’e yakınlığıyla tanındı Lenin’i desteklemeye yönelik Osmanlı istihbarat ajanları ile teması da bu safhada başlamış olmalı İstanbul’da olduğu sürede Alman Büyükelçiliği ile ilişkilerinin yoğunluğu dikkat çekti

Lenin ile tanıştı ve Sovyet Devrimi için destek verdi Lenin’in 1917’de Bolşevik devrimini başlatmasına maddi destek verdi silah sağladı Rus devrimcilere Avusturya istihbaratı adına para dağıttı Rus yanlısı olmakla birlikte hayatı boyunca ‘Alman ajanı’ olarak tanındı

Osmanlı ve Alman istihbarat elemanınların Leman Gölü kenarında Lenin ile görüşerek kendisi destek vermeleri böyle gerçekleşti Nasıl ki Zeki Velidi Togan Osmanlı adına Lenin’e destek veren çok sayıda elemandan biri idiyse Parvus Efendi’de Alman istihbaratı adına Lenin’e destek verenlerden biriydi

Bana göre Lenin’in ikna edilmesi ve sıkıntıdaki Çarlık yönetimi karşıtı halk kesimlerinin organize edilerek Bolşevik Devriminin gerçekleştirilmesi tarihin en büyük istihbarat operasyonlarından biridir

Bolşevik Devrimi’nin geçtiğimiz yüzyılda nelere mal olduğu ve günümüzde bile hala süren etkileri ciltlerce tutacak araştırma konusudur

Maalesef Teşkilatı Mahsusa araştırmalarımız yetersiz Keşke yukarıda anlattığımız operasyonun Osmanlı istihbarat ayağı daha iyi araştırılabilse İşadamımızdan konuya katkı yapacak belgeleri de bekliyoruz inşaallah

Osmanlı Devleti çökerken bile büyük bir devletti iyi bir stratejik oyuncuydu

Ama kader işte

Kur’an’da sadece insanların değil devletlerin de bir ömrü olduğundan söz edilir Demek ki vadesi gelmişti ve bundan kaçış yoktu Tıpkı insan gibi

Daha muzip bir dille konuya yaklaşayım İsmet İnönü Paşanın sırtında dolaştırdığı Paltonun nerden geldiğini hiç mi merak etmedik ? Tabi Osmanlı son döneminde Rusya ile dirsek temasındaydı Kurtuluş savaşımızda Ruslar Türkiyeyi hafifte olsa silah ve mühimmat bakımından destekledi Zira Türkiye'nin güçlü olması demek , Rusya'nın İngiltere , Fransa ve Almaya karşısında güçlü olması demekti Biliyorduk , tazelemiş olduk bilgilerimizi Teşekkürler