Melek Ahmet Paşa Camisi

MELEK AHMET PAŞA CAMİSİ




Melek Ahmet Paşa Camisi,Diyarbakı'da kale içinde,batıdaki Urfa kapısı'nın yakınıda cami1587-91 arasında Melek Ahmet Paşa tarafından yaptırılmıştırKesin değilse de Mimar Sinan'ın yapısı olabilirDükkan ve depo gibi mekanların üstünde yükselen fevkani bir camidirKıble ve kuzey duvarları siyah ve beyaz taş sıralarıyla örülmüştürbatı ve doğu duvarları yalnız siyah taştandırAna caddeye bakan kıble duvarının doğu köşesine yakı yerinde,duvar yüzeyinden dışarıya çıkıntılı ve üç dilimli kemerinin kavsarası mukarnaslı bir taçkapı vardırBu taçkapıyla başlayan bir geçit caminin altından geçerek kuzeydeki avluya açılırAynı biçimde yapının batı bölümünün altından da gene öndeki ana caddeye açılan bir sokak geçer

Simetrik olmayan cephe düzeni kuzeyde de görülürBu cephedeki yapıya dik bir merdivenle çıkılan cümle kapısı orta eksen üzerinde değil,batı köşesine daha yakındırSon cemaat yeri yokturkapıdan doğrudan doğruya iç mekana girilirYaklaşık 11,5 m çapındaki kubbe önde ve arkada (kıblede ve kuzeyde) beden duvarlarına,iki yanda da ikişer ayağa oturan sekizgen bir kasnak üstünde yükselerek orta sahnın üzerini örterDört tane sivri kemerli pencereyle delinen kasnağın köşelerinde tromplar vardıriç mekanın planı,ayakların gerisindeki yan sahınlarla enlemesine bir dikdörtgene tamamlanırYan sahınlar iki katlıdırÜst katın döşemesi ,ayakları birbirine ve beden duvarlarına bağlayan kemerlerin taşıdığı üçer çapraz tonozla oluşturulmuşturBöylece ortaya çıkan mahfillerin üzeri önde ve arkada birer kubbe,ortada da birer beşik tonozla örtülüdürMahfillere çıkış kuzey beden duvarının kalınlığı içindeki iki merdivenle sağlanmıştır

Cami kütlesinden ayrı düzenlenmiş tek şerefeli,sivri külahlı,silindirik minare,cümle kapısına çıkan merdivenlerden sağ yanına bitişiktirŞerefe merdiveni yarıya kadar birbiri içinde dolanan iki kol halinde çıkıp yarıdan sonra tek kol olarak yükselirPabuç bölümünde mozaik çini bezemelerin yer aldığı minare,bu yönüyle Diyarbakır'da bilinen tek örnektir

Kaynak:AnaBritannica cilt 22 frmsinsinet için derlenmiştir