Boşanma Psikolojisi Nasıl Atlatılır |
11-04-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Boşanma Psikolojisi Nasıl AtlatılırBoşanma Psikolojisi Nasıl Atlatılır Boşanma psikolojisi kadınları mı erkekleri mi daha çok etkiliyor? Boşanma sonrası pişmanlık neden yaşanıyor? Boşanma sonrası dönemi sorunsuz atlatmak için neler yapmalı? Boşanmalar giderek artıyor Yaşanma olasılığı arttıkça boşanma kararı-süreci ve boşanma sonrası yaşamla ilgili konular daha çok gündeme geliyor ve tartışılıyor Psikolojik Danışman ve Aile Terapisti Fadime Yaslan’a boşanma sonrasında çiftlerin psikolojisinin nasıl değiştiğini sorduk Boşanma sürecinde kadınlar mı erkekler mi daha çok zorlanıyor? Boşanma sonrası dönemi sorunsuz atlatmak için neler yapmalı? Boşanmada kadınlar mı yoksa erkekler mi daha çok zorluk çeker? Boşanma nedeniyle yaşanan sorunlar, cinsiyet faktöründen daha çok kişinin toplumsal cinsiyet rolüne bağlı olarak edindiği kişisel, sosyal, ekonomik, duygusal ve kültürel edinimlere bağlıdır Günümüzde kadınlar, eğitim düzeylerinin artması, ekonomik bağımsızlık kazanmaları, evlilik yaşının yükselmesine bağlı olarak olgunluk düzeylerinin, bilgi ve becerilerinin artması, evlilik öncesi yalnız yaşama deneyimlerinin olması, evlilik dışında sosyal bir yaşama sahip olmaları gibi kazanımlarla boşanmanın olumsuz etkileriyle daha kolay baş edebiliyorlar ve boşanmanın mağduriyetinden kurtulabiliyorlar Boşanmanın zorlukları, kişinin yaşayacağı kayıpların derecesi, önemi, (statü, maddi ve duygusal kazanımlar, sosyal yaşam ve çevre, cinsellik vb…) bağımlı bir kişiliğe sahip olup olmamak, sosyalleşme düzeyi, boşanmaya hazır oluş düzeyi ve sorunlarla baş etme becerilerine bağlı olarak değişiyor Bütün bu koşulların ötesinde boşanmadan yaşanan zorluğun derecesini belirleyen en önemli etken boşanan kişinin eşine hissettiği duygunun yoğunluğudur Yaşanan duygunun yoğunluğuna bağlı olarak bazı çiftlerde kadınlar daha çok zorlanırken bazı çiftlerde erkekler daha çok zorlanır Erkekler kadınlar gibi boşanmanın getireceği kayıplar (çocuklar, statü, yalnızlık, sosyal olarak dışlanma vb) ve yalnız yaşama becerilerine (yemek, ev işleri, kişisel bakım vb) sahip olmama nedenleriyle zorluklar yaşarlar Kadın ya da erkek eşine olan duygularını yitirmişse, evliliğin bitmesiyle yaşayacağı kayıpları tolere edebilecek donanıma ve becerilere sahipse boşanmadan daha az etkilenir Boşanma sonrasında boşanan çiftlerde pişmanlık yaşanıyor mu? Bazı boşanmalarda pişmanlıklar yaşanabilir, hatta boşanan eşler bir süre sonra yeniden evlenebilirler Pişmanlık pek çok nedene bağlı olarak yaşanabilir Boşanma sonrası yaşanan pişmanlık, çiftin etkin bir iletişime sahip olmadıkları ve sorun çözme becerilerinin yetersiz olması ile ilgili bir ipucu olarak değerlendirilebilir Boşanma, çiftlerin ilişklerinde yaşanan sorunların eşlerden birisi ya da her ikisi tarafından tolere edilemez düzeye geldiğinde gündeme gelir Eşler, evlilikte hayal kırıklıkları yaşamaya başladıklarında, etkin bir iletişime ve sorunlarla yüzleşme, sorun çözme becerilerine sahip değillerse sorunlar kronikleşmeye, çatışmalar artmaya, duygusal tatmin ve fiziksel yakınlık azalmaya başlar Eşler birbirlerini sevmelerine rağmen sorunlarıyla baş etme konusunda çaresizlik ve umutsuzluk yaşamaya başlarlar İlişkide şok-donma, reddetme-inanamama, kızgınlık, depresyon-içe kapanma ve kabul duygularının ardışık olarak yaşandığı bir kriz sürecine girilir Yaşanan duygusal süreç ve artan stres çiftin sorunlarla başetme becerilerini azaltır Bu dönem aslında karar vermek için uygun bir dönem değildir Bu durumda boşanmadan önce aile/çift terapisi, boşanma arabuluculuğu, bireysel terapi, danışmanlık gibi profesyonel bir yardım almak daha sağlıklı ve doğru kararlar verilmesini sağlayabilir Kızgınlığın ve stresin yoğun olarak yaşandığı süreçlerde verilen boşanma kararları ardından pişmanlıklar yaşanabilir Boşanma sonrası yaşanan psikolojik sorunlarda çocuğun yeri nedir? Çocuklar bazen boşanmadan yetişkinlerden daha çok etkilenebilirler Eşler boşanma sürecinde birbirleriyle düşmanca tavırlar içerisine girmiş ve çocukları da taraf olmaya zorlamışlar, çocuklarla ilgili konuları kendi anlaşmazlıklarının dışında tutmayı başaramamış ve çocukların ihtiyaçlarına odaklanarak karar verememiş olabilirler Bu durumda çocuklar bazen anne-baba arasında taraf olma, ebeveynin birisini reddetme, bazen de reddettiği ya da çatıştığı ebeveynine haksızlık ettiği düşüncesiyle sorumluluk ve pişmanlık, ebeveynini kaybetme korkusu yaşayabilirler Anne-babasının kendi sorunları nedeniyle boşandığını düşünerek suçluluk ve sorumluluk hissedebilirler Ayrıca kızgınlık, utanç, özgüven eksikliği, korku, kaygı gibi olumsuz duygular yaşayabilirler Bu süreçte anne ve babayla rol değişimi yaşayarak haklı ya da mağdur olanı koruma sorumluluğu da üstlenmiş olabilirler Bazı çocuklar psikosomatik hastalıklar, akademik başarısızlık, okula gitmeyi reddetme gibi farklı sorunlarla anne-babasının boşanma gündeminden kopararak, kendileri ile ilgili bir sorun kapsamında işbirliği yapmalarını ve aile bütünlüğünü koruma çabası içine girebilirler Bu durum çocukların gelişimsel olarak kendilerinin güncel konu ve uğraşlarından uzaklaşmalarına, gelişimlerinin kesintiye uğramasına neden olabilir Boşanma sonrasında insanlar hayata daha umutlu mu, karamsar mı bakıyorlar? Boşanma sonrasında insanların hayata daha umutlu ya da umutsuz bakmaları yaşadıkları boşanma süreciyle ve bireysel olarak sorunlarla baş etme beceriyle bağlantılı olarak değişiklik gösterir Bitirilen ilişkiye ait duygular, olaylar ve bizde bıraktığı izler silinmemiş yani psikolojide “bitmemiş işler” diye tanımladığımız, genellikle olumsuz olan duygusal ve düşünsel bir boşanma mirasına sahip olan kişiler, geçmişin gündemiyle yaşamaya devam edebilirler ve bugünün ilişkilerini yaşamayı kaçırabilirler, yeni bir ilişkiyi ve evliliği reddedebilirler Bu durumdaki kişilere, sorunlu bir evlilik ve boşanma sürecinin ardından olumsuz duygu ve düşüncelerden arınmak ve yeni ilişkileri daha objektif, sağlıklı duygu ve düşüncellerle karşılayabilmek için profesyonel yardım almak, yaşamlarında yeniden denge ve sağlıklılığı yakalamalarına yardım eder Böylece yaşanılan boşanma krizi bir fırsata dönüşmüş olur Boşanma sonrası dönemi sorunsuz atlatmak için neler önerirsiniz? •Boşanma sonrasınınn sağlıklı olması öncelikle boşanma sürecinin ne kadar sağlıklı geçirildiğine bağlıdır Bu nedenle öncelikle boşanma öncesi, sırası ve sonrasında aile/çift terapisi ya da boşanma arabuluculuğu, bireysel ya da grup terapisi, boşanma hukuku ile bilgi vb desteği alarak boşanma ile ilgili duygusal süreçleri ve karar süreçlerini daha sağlıklı yönetebilir, sağlıklı bir boşanma gerçekleştirebilirsiniz •Boşanma sonrası yalnız ya da tek ebeveynli yaşama uyumumuzu kolaylaştıracak bilgi ve beceriler edinebilirsiniz •Baş etme yöntemlerinizi keşfederek boşanma krizi sürecini kısaltabilir ve yeni yaşama uyum sürecini kısaltabilirsiniz •Ne yaptığınız zaman kendinizi iyi hissettiğinizi belirleyerek bunları daha planlı bir şekilde yapabilirsiniz (Arkadaşlarla buluşmak, duygularınızı sizi yargılamayan ve güvendiğiniz birisiyle paylaşmak, gezmek, spor yapmak, bireysel ya da grup terapilerine katılmak, yeni şeyler öğrenmek, kurslara gitmek) •Yeni yaşam hedefleri koymak •Boşanma sonrasında yaşanılan sorunlarla baş etmenin bir başka yolu da üzülmeye ve yas tutmaya kendinize izin vermek ve bu duyguların geçici olduğunu kendinize sık sık hatırlatmaktır Çevrenizde daha önce boşanmış ve şu anda yeni bir yaşam düzeninde mutluluğu yakalamış kişilerin deneyimlerinizi paylaşabilirsiniz Boşanma bir kriz sürecidir ve her kriz bir fırsat barındırır Bu evlilik ve boşanma süreci size neler öğretti? Tüm zorluklarına rağmen, kendinizi tanıma, sorunlara ve çözümlere nasıl katkıda bulunduğunuz, baş etme ve sorun çözme becerilerinizin işe yarayıp yaramadığını test etme, ilişkilere dair hayallerinizin ya da düşüncelerinizin gerçekliğini sınama, yaşamınızda neleri değiştirmeniz gerektirdiği gibi pek çok konuda sizin bilgilenmenize katkıda bulunmuş, size büyüme ve olgunlaşma fırsatı sunmuş olabilir Bu sorulara cevap arayarak yaşadığınız bir krizi fırsata dönüştürebilirsiniz |
|