Tolunoğlu Camisi- Tolunoğlu Camisi,el-Fustat'ta (eski Kahire) El-Katai Semtinde Cami.

TOLUNOĞLU CAMİSİ



Tolunoğlu camisi,el-Fustat'ta (eski Kahire) el-Katai semtinde camiTolunilerin kurucusu Ahmed bin Tolun tarafından 879'da yaptırılmıştırGerek plan,gerekse yapım özellikleri bakımından Samarra Ulucamisi ile büyük benzerlikler taşırMısır'da taşın bol bulunmasına karşın tuğlayla yapılmış olmasını bile bu benzerliğe bağlayan araştırmacılar vardırYapı yaklaşık 120 mx 142 mboyutlarında bir dikdörtgen oluşturan bir beden duvarıyla çevrilidirOrtasında kare planlı ( 90 m x 90 m ) bir avlusu vardırBu avlunun kıble yanında ibadet mekanı yer alıröbür üç yanını çift sahınlı revaklar dolanırRevaklar gibi avluya bakan yanı açık olan ibadet mekan mekanı,mihrap duvarına koşut beş sahna ayrılmıştırSahınları ayıran sıralar birbirlerine sivri kemerlerle bağlanmış dikdörtgen kesitli 16'yar ayaktan oluşurCaminin düz çatı örtüsünü taşıyan ahşap kirişler ,tuğladan yapılmış ve köşelerinde gömme sütunlar buluan bu ayaklara otururBütün duvarların yukarı bölümleri ,pencerelerin çevresi ,kemerlerin karınları alçı sıva üstüne malakari bezemelerle kaplıdırAvlunun ortasındaki şadırvan,iki kademeli ve üzeri sivrimsi bir kubbeyle örtülü bir sundurmanın altındadır



Camiyi ,kıble yönü dışında üç yandan ince uzun birer dış avlu (ziyade)kuşatırYapı yaklaşık 20 m enindeki bu avlulara da eklenmesiyle 120 m x 163 m büyüklüğünde bir alana yayılmış olurHer biri alttakine göre biraz içeriye çekilmiş üç bölümden oluşan minare kuzeydeki dış avlunun içinde yer alırAlt bölüm kare planlıdırortadaki bölüm,çevresinde ( Samarra Ulucamisi'nin minaresindeki gibi) sarmal bir rampanın dolandığı bir silindir biçimindedirSekizgen planlı üst bölüm ise tepede küçük bir kubbe ile son bulur

Tolunoğlu Camisi pek çok kez onarılmış,minare 1296-99 arasında yeniden yapılmıştırYapı 18yüzyılda kayış imalathanesi olarak kullanılmış,1814'te içi bölünerek dükkan yapılmış,1890'da da tarihsel yapı olarak tescil edilip tümüyle onarıma alınmıştır

Kaynak:AnaBritannica cilt 30 frmsinsinet için derlenmiştir