Bileşik Formüllerinin Bulunması

**Prof. Dr. Sinsi** · 10-28-2012

BİLEŞİK FORMÜLLERİNİN BULUNMASI

Bileşik formülleri basit formül ve molekül formülü olmak üzere iki türlüdür:

Basit (Ampirik) Formül

Basit formül, bir bileşikteki elementlerin türünü ve atom sayılarının oranını gösterir

CH2, CH2O, NO2

gibi

Basit formül bulmak için:

Bir bileşikteki elementlerin kütlece yüzde bileşimi (ya da sabit kütle oranı) ile elementlerin atom kütlelerini (ya da atom kütleleri arasındaki oranı) bilmek yeterlidir

Örn; X ve Y'den oluşan bir bileşikte sabit kütle oranı 7 ise, bileşiğin basit

3

formülü nedir? (X=14, Y=12)

Atom sayılarını bulmak için verilen element kütleleri atom kütlelerine bölünür

nx = 7 = 0,5 ny = 3 = 0,25

12

değerleri yerlerine yazıldığında X0,5 Y0,25 bulunur

Bu bileşikte katsayılar 0,25'e bölünerek kısaltılır ve basit formül X2Y bulunur

Molekül Formülü

Bir bileşikteki elementlerin türünü ve atom sayılarını gösterir

Basit formülün uygun katsayısı ile genişletilmesiyle bulunur

C2H6O2, C6H12O6

gibi

Molekül formülünü bulmak için

Yanma Tepkimelerinde:

Ürünlerin mol sayıları

Yanan maddenin ve O2'nin mol sayıları

nicelikleri bilinmelidir

Böylece tepkime eşitlenerek 1 mol bileşikteki elementlerin atom sayıları bulunur

Kütlece Bileşim Verilen Örneklerde:

Elementlerin kütlece yüzde bileşimi (sabit kütle oranı)

Elementlerin atom kütleleri

Bileşiğin mol kütlesi (ya da örneğin özkütle gibi bileşiğin mol kütlesinin bulunmasını sağlayan veriler)

nicelikleri bilinmelidir

Bileşiğin mol kütlesi biliniyorsa 1 mol bileşikteki elementlerin atom sayıları da bulunur

Örn; CXHYO2 bileşiğinin 0,2 molü 1 mol O2 ile tam yanarak 0,8 mol CO2 ile 0,8 mol H2O oluşturuyor

Bu organik bileşiğin molekül formülü nedir?

Tepkime ile ilgili verilerden yararlanarak 1 mol CXHYO2 ?nin yanma tepkimesindeki katsayılar bulunur

0,2 mol 1 mol 0,8mol 0,8 mol

CXHYOZ +

O2 ®

CO2 +

H2O

1 mol 5 mol 4 mol 4 mol

1 mol CXHYOZ için denkleşmiş haldeki yanma tepkimesi şöyledir:

1 CXHYOZ + 5O2 ® 4CO2 + 4H2O

Atom sayıları eşitlendiğinde x = 4, y = 8, oksijen sayıları eşitlendiğinde

Z + 10 = 8 + 4'den z = 2 bulunur

Bu değerler 1 mol bileşikteki atomların katsayıları olduğundan molekül formülü C4H8O2 olur

10-28-2012	#1
Prof. Dr. Sinsi	Bileşik Formüllerinin Bulunması BİLEŞİK FORMÜLLERİNİN BULUNMASI Bileşik formülleri basit formül ve molekül formülü olmak üzere iki türlüdür: Basit (Ampirik) Formül Basit formül, bir bileşikteki elementlerin türünü ve atom sayılarının oranını gösterir CH2, CH2O, NO2 gibi Basit formül bulmak için: Bir bileşikteki elementlerin kütlece yüzde bileşimi (ya da sabit kütle oranı) ile elementlerin atom kütlelerini (ya da atom kütleleri arasındaki oranı) bilmek yeterlidir Örn; X ve Y'den oluşan bir bileşikte sabit kütle oranı 7 ise, bileşiğin basit 3 formülü nedir? (X=14, Y=12) Atom sayılarını bulmak için verilen element kütleleri atom kütlelerine bölünür nx = 7 = 0,5 ny = 3 = 0,25 12 değerleri yerlerine yazıldığında X0,5 Y0,25 bulunurBu bileşikte katsayılar 0,25'e bölünerek kısaltılır ve basit formül X2Y bulunur Molekül Formülü Bir bileşikteki elementlerin türünü ve atom sayılarını gösterirBasit formülün uygun katsayısı ile genişletilmesiyle bulunur C2H6O2, C6H12O6 gibi Molekül formülünü bulmak için Yanma Tepkimelerinde: Ürünlerin mol sayıları Yanan maddenin ve O2'nin mol sayıları nicelikleri bilinmelidirBöylece tepkime eşitlenerek 1 mol bileşikteki elementlerin atom sayıları bulunur Kütlece Bileşim Verilen Örneklerde: Elementlerin kütlece yüzde bileşimi (sabit kütle oranı) Elementlerin atom kütleleri Bileşiğin mol kütlesi (ya da örneğin özkütle gibi bileşiğin mol kütlesinin bulunmasını sağlayan veriler) nicelikleri bilinmelidir Bileşiğin mol kütlesi biliniyorsa 1 mol bileşikteki elementlerin atom sayıları da bulunur Örn; CXHYO2 bileşiğinin 0,2 molü 1 mol O2 ile tam yanarak 0,8 mol CO2 ile 0,8 mol H2O oluşturuyorBu organik bileşiğin molekül formülü nedir? Tepkime ile ilgili verilerden yararlanarak 1 mol CXHYO2 ?nin yanma tepkimesindeki katsayılar bulunur 0,2 mol 1 mol 0,8mol 0,8 mol CXHYOZ + O2 ® CO2 +H2O 1 mol 5 mol 4 mol 4 mol 1 mol CXHYOZ için denkleşmiş haldeki yanma tepkimesi şöyledir: 1 CXHYOZ + 5O2 ® 4CO2 + 4H2O Atom sayıları eşitlendiğinde x = 4, y = 8, oksijen sayıları eşitlendiğinde Z + 10 = 8 + 4'den z = 2 bulunur Bu değerler 1 mol bileşikteki atomların katsayıları olduğundan molekül formülü C4H8O2 olur