Devletler Coğrafyası - Malezya

Devletler Coğrafyası - Malezya

Malezya

DEVLETİN ADI: Malezya Sultanlığı

BAŞŞEHRİ: Kuala Lumpur

YÜZÖLÇÜMÜ: 330434 Km2

NÜFUSU: 18630000

RESMİ DİLİ: Malayca (Bahasa) ve İngilizce

DİNİ: İslam

PARA BİRİMİ: Malezya Doları (Ringgiti)

Güneydoğu Asya’da bir ülke Hint Okyanusu ile Büyük Okyanus arasında, Malay (Kra) Yarımadasının güney ucu ve büyük Borneo Adasının kuzey bölgesinde 13 eyaletten meydana gelmiştir

Tarihi

Malezya’nın ilk insanları olan Malayalılar, tarihin ilk çağlarından itibaren yüzyıllarca Çin, Hindistan, Tayland ve Sumatra Adası topraklarında dağınık bir şekilde yaşamışlardır Sekizinci yüzyıldan on üçüncü yüzyıla kadar Endonezya Sultanlığına tabi olmuşlar, daha sonra bir müddet Hintlilerin işgalinde kalmışlardır Bir devlet olarak tarih sahnesine 1400 yılında Malay Sultanlığını kurarak çıktılar Dünya siyasi olaylarından bir müddet uzak yaşayan Malayalılar, çok geçmeden Avrupa devletlerinin saldırılarına uğrayarak yıkıldı On ikinci yüzyılın başlarından itibaren İslamiyet ile şereflenmiş bu millet, birçok emperyalist memleketin işgali altında istiklal mücadelesine başladı İstilacı güçler, İslama olan düşmanlıklarını, bu güzel memleketi baskı altında tutmak ve birçok İslami eseri tahrip etmek suretiyle göstermişlerdir Buna karşılık birlik ve beraberliğini devamlı zinde tutan Malayalılar, istiklallerini kazandıkları 1957 yılına kadar Portekiz, Hollanda, İngiltere ve Japonya’ya karşı mücadelelerini sürdürdüler Malaya Federasyonunun istiklalini kazanmasından sonra, Saravak, Sabah ve Singapur’un da birliğe katılmasıyla 16 Eylül 1963 yılında Malezya Devleti kurulmuş oldu Fakat iki yıl sonra Singapur’un federasyondan ayrılmasıyla, eyalet sayısı 13’e düştü Malezya’nın ilk sultanı (Tunku) Abdul Rahman 1970 yılında emekli olunca, yerine (Tun) Abdul Razak, sonra (Datuk) Hüseyin bin Onn, daha sonra da Hacı Ahmed Şah sultan oldu Günümüzde Sultan Muhübuddin Şah ibni Yusuf Gaferallah Şahtır (1993)

Fiziki Yapı

Malezya Güneydoğu Asya’da ekvatorun yakınında 1° ve 7° kuzey enlemleri ve 100° ve 119° doğu boylamları arasında yer almaktadır Kuzeyinde Tayland, güneyinde Singapur ve Endonezya, doğuda Filipinler ile komşudur Hint Okyanusu ile Büyük Okyanusun birbirine kavuştuğu bölgede, Asya kıtasından Avustralya’ya doğru uzanan ve kısmen okyanusa batmış durumda olan Sunda platformu bulunur Malezya toprakları, bu platformun yükseltileri olan iki ayrı bölgede kurulmuştur Malezya, Malakka yarımadasında yeralan Malay bölgesi ve Büyük Borneo Adasında bulunan Saravak ve Sabah bölgelerinden ibaret olmak üzere üç ana bölgeye ayrılmaktadır Malay bölgesi ile Borneo Adasındaki topraklar arası Güney Çin Deniziyle ayrılmış olup, 750 km uzunluğundadır Yaklaşık 330434 km2 olan Malezya topraklarının 131587 km2si yarımada topraklarında 198846 km2si de Saravak ve Sabah bölgelerine aittir Malaya bölgesi, kuzeyden güneye yaklaşık 720 km uzunluğa, ortalama olarak 400 km genişliğe sahiptir Yarımada kıyıları yaklaşık 4830 km, Sabah ve Saravak eyaletlerine ait kıyı şeridi uzunluğu da 2100 km civarındadır

Malay Yarımadasını, ortada yer alan dağ dizileri ile bu dağların çevresinden itibaren güneye doğru gidildikçe genişleyen kıyı ovaları meydana getirir Merkezdeki bu dağlar, umumiyetle 1200 ile 2000 m arasında yüksekliğe sahiptir En yüksek nokta Günong Tahan Tepesi (2189 m)dir Doğu ve batı kıyılarındaki ovalar arasında Pahang, Perak ve Kelantan nehirleri yer almaktadır

Sabah ve Saravak bölgelerinin % 85’i dağlık olup, yüksekliği 500 m’yi aşkın arazileri ihtiva eder İç bölgeler ise, Güneydoğu Asya’nın en yüksek tepesine sahiptir Bu tepelerin en yükseği olan Kinabolu Tepesi (4100 m)dir Bölgenin en önemli nehirleri Rajang, Baram ve Kinabatangan’dır

İklim

Malezya’da tropikal iklim mevcut olup, her mevsim bol yağmur yağmaktadır Muson rüzgarlarının tesiriyle de özellikle ocak ve mayıs ayları arasındaki sürekli yağışlar, memleketin nisbi nem miktarının % 80 civarına kadar yükselmesine sebebiyet verir Yıllık yağış ortalaması bölgelere göre büyük farklılık gösterir Genelde 2000 ila 2540 mm olan bu oran, Sabah’da 1500-4500 mm, Saravak’da ise 300-400 mm arasında değişir Günlük sıcaklık, alçak yerlerde 21°C ila 32°C arasında iken, yüksek bölgelerde daha düşük olur Başlıca özellikleri sıcaklık, rutubet ve nem olan iklimi sebebiyle, oldukça gür ve ülkenin % 70’ini kaplayan tropikal ormanlara sahiptir Ormanlardaki mevcut 15000 tür bitkinin 6000 türünü çeşitli ağaç cinsleri meydana getirir Bu ağaçlardan bazıları 45 m yüksekliğe kadar büyüyebilir Bambu gibi kerestesi makbul ağaçlar ve kauçuk ağaçlarından başka 800’ü aşkın tür orkide ve oldukça fazla miktarda amber bitkisi yetişir

Tabii Kaynaklar

Bol yağışlı ikliminden dolayı Malezya, ormanı bol bir memlekettir Yaklaşık olarak topraklarının % 70’i ormanlarla kaplıdır Bu ormanlar çoğunluğu sık ormanlık olmak üzere, 6000 farklı türde ağaçlardan teşekkül etmiştir Bazı ağaçlar çok uzun olup, 35 ila 45 m yüksekliğindedir Bunga Raya olarak bilinen ağaç türü, kerestesinin kalitesi bakımından çok kıymetlidir Bu sık ormanlıklar arasında, oldukça çeşitli ve fazla sayıda vahşi hayvan yaşamaktadır Kaplan, yabani sığır, gergedan, tapir, orangutan ve çeşitli maymun türleri, fil, leopar, birkaç geyik cinsi ve timsahlar, mevcut vahşi hayvanların başlıcalarıdır Ayrıca 500 cins kuş yaşar Bunların bir kısmı göçmen kuşlardır Serçe, guguk kuşu, çoban aldatan, saksağan, ardıç kuşu, Mynah ve Merbok türü ve rengarenk tüyleriyle tavus, trogon, broadbills, pittas, sülün, altın aurioles balıkçıllar, tukan ve güneş kuşları bulunmaktadır

Malezya maden bakımından da çok zengindir Kalay üretiminde dünya birincisidir Dünya kalay üretiminin % 70’ini Malezya karşılar Kalay daha çok yarımada bölgesinden çıkarılır Demir, boksit, petrol, manganez, altın, tungsten ve titan diğer önemli madenleridir

Nüfus ve Sosyal Hayat

Malezya nüfusu, birçok ırkın insanlarının biraraya gelmesiyle meydana gelmiş olup, yaklaşık olarak 17421000 kişiye ulaşır Bunun büyük kısmı yarımada topraklarında, yaklaşık 3,5 milyonu ise Borneo Adasında, Sabah ve Saravak bölgelerinde yaşamaktadır Malezya nüfusunun % 55’ini Malaylar, % 34’ünü Çinliler, % 10’unu Hintliler ve % 1’ini de Pakistanlılar ve diğer azınlıklar teşkil eder Yıllık nüfus artış oranı yaklaşık % 3 olup, nüfusun % 60’a yakın bir bölümü köylerde yaşar Nüfus yoğunluğu bölgelere göre değişmektedir Mesela Penang’da km2ye 750 kişi iken bu rakam Pahang dolaylarında 14 kişiye düşer En kalabalık ve gelişmiş merkez, başşehir Kuala Lumpur’dur Yüzölçümü 244 km2 olan bu şehrin nüfusu 1000000 civarındadır Bundan başka başlıca büyük şehirleri George Town, İpoh, Kuehing, Kota Kinabalu ve Sibu’dur Malezya köylerinin yarısına yakın bir kısmı, 10000 kişilik merkezler haline gelmiştir Dolayısıyla, Güneydoğu Asya’nın en fazla iskan edilmiş memleketlerinden biridir

Bu merkezlerdeki evler, umumiyetle kazıklar üzerinde kurulmuş kulübeler şeklindedir Böylece köylüler su baskını, yırtıcı hayvan tehlikesinden korunduğu gibi, evler alttan da havalandıkları için sıcak iklime karşı serin evlerde yaşamış olurlar Şehir merkezleri oldukça modern olup, Malay, Arap kültürünün karışımı olan mimari yapılarla doludur Her ne kadar tarih boyunca birçok emperyalist memleketin istilasına uğrayarak, sahib olunan birçok ince zevklerle dolu ve baştanbaşa sanat olan nadide İslami eserler tahrip edildiyse de, hala varlıklarını korumayı başaran birçok cami ve medrese, bugün şehirleri doldurmaktadır Malezya’da, istilacılar sürüldükten sonra, memleketin hemen her köşesine camiler ve birer ilim yuvası olan medreseler inşa edilmiştir Bunlardan Kuala Sangar’daki Ubadiah ve Panang’taki Keling camileri, herkesin hayran olduğu eserlerdir

Halkın % 85’i okur yazardır Halkın % 90’ının konuştuğu Bahasa, Malezya resmi dilidir ve Arapça ile eski Malaya dilinin karışımından ortaya çıkmıştır Bundan başka hemen herkes İngilizce bilmektedir Tamil dili ve Çince de yaygın olan diğer dillerdir Halkın büyük çoğunluğu Müslümandır Ayrıca azınlıkta olmakla beraber Hindu ve Budistler de mevcuttur

Siyasi Hayat

Malezya Sultanlıkla idare edilmektedir Sultan, eyalet valileri tarafından beş yıllığına seçilir Sultan, oldukça geniş hak ve selahiyete sahip olup, hükumeti kurması için başbakanı tayin eder Malezya meşruti sultanlığı parlementosu, iki ayrı meclisten ibarettir Bunlardan birincisi millet meclisi (Dewan Raayat) 154 üyeli olup, tamamı halk tarfından seçilir İkincisi senato (Dewan Negora) ise 68 üyelidir Bunun 32 üyesini sultan, geri kalanını ise eyalet meclisleri seçer Malzeya, Johore, Kedah, Kelantan, Malacca, Negri Sembilan, Pahang, Penang, Perak, Perlis, Sabah, Saravak, Selangor ve Trenggon olmak üzere 13 eyalete ayrılır Her eyaletin bir eyalet valisi (Yang di-Pertua Negeri) ve bir de eyalet meclisi vardır Yargı gücü, Federal Mahkeme’ye bağlı Malaya Yüksek Mahkemesi, Borneo Yüksek Mahkemesi ve diğer bağımsız mahkemelere aittir

Malezya dünya politikasına “bağlantısız” bir ülke olarak katılır Güneydoğu Asya Milletler Teşkilatı üyesidir Dış politikasında “İslam Birliği” için çalışmalar yapmaktadır

Ekonomi

Güneydoğu Asya ülkeleri içerisinde yıllık kalkınma oranı en fazla olan ülkelerden biridir Malezya, ekonomik açıdan kendi kendine yeterlidir Enflasyonu düşük, güçlü bir sermaye yatırımına sahip ekonomisi, sürekli gelişme içerisindedir İşşizlik oranı % 7 civarındadır Önceleri kauçuk ve kalaya bağlı kalan ekonomisi, 1980 yılından sonra daha başka alanlara da sarkmıştır Serbest dış alım ve hür teşebbüsün tesirindeki ekonomi 1980 yılında % 8,5’luk artış hızı göstermiştir Kişi başına düşen milli gelir 2000 dolardır Yıllık milli hasılanın % 18’ini imalatçılık, % 23’ünü tarım, % 4’ünü de madencilik teşkil eder

En önemli ürünleri kauçuk, hindistancevizi, pirinç, muz, patates, ananas, hurma, kopra, manyok, mısır, çay, baharat, tütün ve yerfıstığıdır Orman ürünleri bakımından oldukça zengin olup, özellikle kerestesi çok makbuldür

Maden bakımından da zengin bir ülke olan Malezya, kalay üretiminde dünya birincisi olup, dünya kalay üretiminin % 70’ini karşılar Diğer önemli madenleri demir, boksit, petrol, manganez, altın, tungsten ve titandır Sanayide Güneydoğu Asya ülkeleri arasında ileri bir seviyededir Başlıca ihracatı kalay, kauçuk, demir filizi, boksit, kereste, teneke kutu ve palmiye yağıdır Ayrıca az miktarda petrol de ihraç edilir Buna karşılık dışardan makina, kimyevi maddeler, teknik araç ve gereçler almaktadır Balıkçılık ve turizm diğer önemli gelir kaynaklarıdır

Ulaşım: Güney istikametindeki kara ve demiryolu fazla modern olmayıp Johore Boğazına doğru uzanır Çoğu şose şeklindedir Johore Boğazı, Singapur’a geçişi temin eder

Malezya’nın hayatında su yolları önemli bir yer alır Halkın çoğu, su yollarına veya deniz kıyısına yakın yerlerde oturur Bazı yerler sık ormanlarla kaplıdır Bu bölgelerde ilerlemek çok zordur Bu sebeple su yolları, en kullanışlı ve en pratik ulaşım şeklidir

Nehirlerin boyları uzun değildir Ekserisi kuzey-güney istikametinde akarlar Saravak ve Sabah’daki nehirler, Güney Çin Denizi ve Sulu Denizine dökülür Saravak’taki 565 km’lik Rejang Nehrinin üçte biri ulaşıma elverişlidir Sabah’ın en mühim ulaşım vasıtası, Kinabatangan Nehridir