Ampulün Topluma Sağladığı Faydalar Nelerdir

Ampulün topluma sağladığı faydalar nelerdir,

Ampulün topluma sağladığı faydalar,

Ampulün faydaları,

Ampulün faydası,

Ampulün yararları,

Ampulün faydaları nelerdir,

Ampulün faydası nedir,

Ampul hakkında bilgi,

Ampul ile ilgili bilgi,

Ampulün icadından önce, güneş battıktan sonraki ışık ihtiyacı insanlar için büyük bir sorun olsa gerekti Tabi ki mumlar, meşaleler, gaz lambaları gibi aydınlanma araçları kullanılıyordu Ama sizi o yıllara götürseler herhalde ampulsüz bir dünyaya pek de sabredemezdiniz

Ampul Çağımızın en büyük nimetlerinden birisidir lambalar, ya da diğer deyişle ampuller Çok az da olsa akşamleyin karanlık çöktükten sonra elektrikler gittiği zaman, ne yapacağımızı bilmez bir duruma geliriz Çünkü zifiri karanlık hiçbir işimizi yerine getirmemize izin vermez İçimizden sayı saymaya başlarız biran önce ışıklar gelsin diye İşte bu ışığı bize sağlayan, gecelerimizi gündüze çeviren, geçmişteki en büyük icatların başında gelmektedir ampul!

Ampulün icat edilmesinden bugüne dünyamızda pek çok şey değişti

Ampul nasıl çalışır ?

Aslında ampullerin çok basit bir yapısı vardır Hepimiz biliriz ki üzerinden elektrik akımı geçen bir metal direnç gösterir Bu direnç karşısında ısınır Bunu en yakın elektrik sobalarında ve elektrik ocaklarında görebilirsiniz İşte ampulde bu prensibe göre çalışır Ampulün içinde bulunan çok ince filaman dediğimiz (çoğunlukla tungsten metalinden yapılmış) bir tel bulunur Bu telden geçen elektrik akımı sonucunda tel aşırı derecede ısınarak (yaklaşık 3000 C) ışık yaymaya başlar

Ampulün yapısına bakacak olursak, içi argon gazıyla dolu armut şeklinde bir camdan yapıldığını görürüz İçinde elektrik akımının geçtiği kalın iki tane tel vardır Bu tellerin ucunda iki tel arasında ise filaman bulunur Filamanı tutan ayrıca iki veya daha fazla destek telleri vardır Akım ve destek telleri cam bir kaideye tutturulmuştur

Akım tellerinin birisi ampulün altındaki noktaya, diğeri ise vidalı kısmın yan tarafına bağlıdır Elektrik bu noktalardan temin edilir

Filamanlar tungsten metalinden yapılırlar 60 Watt ‘lık bir ampulde bulunan filamanın boyu yaklaşık iki metredir

NEDEN TUNGSTEN METAL?

Ampulün içindeki filamanın yüksek sıcaklığa ulaşarak ışık yaydığını artık biliyoruz Bir filamanın bu denli yüksek bir sıcaklıkta erimemesi lazımdır

İlk ampullerde kullanılan karbon filamanlar 2100 C üzerindeki sıcaklıklarda buharlaşarak inceliyor ve kopuyordu Daha düşük bir sıcaklık loş bir ışık; daha yüksek bir sıcaklık ise filamanın erimesi demekti

Tungsten filamanlar ise yüksek erime derecesiyle (3410 C) ampullerde kullanılabilecek en iyi metaldir Yüksek ısı derecesinde parlak ışık verebilmektedir Bununla beraber tungsten filaman da bir gün incelecek ve kopacaktır

NEDEN ARGON GAZI?

Yanmanın gerçekleşebilmesi için ısınan bir cisim ve oksijen gazı gereklidir Oksijen gazı yoksa yanma gerçekleşmez Bu yüzden ilk ampullerde, ampulün içindeki hava vakum ediliyor ve nerdeyse oksijen gazı olmuyordu Böylece içerdeki filaman yanıp kül olmuyordu

Tungsten filamanlı ampullerde şu problem ortaya çıktı: Tungsten filaman yüksek sıcaklıkta buharlaşmaya başlıyordu Bu buhar vakumsuz, havasız bir ortamdan dolayı ampulün iç yüzeyinde bir is tabakası oluşturuyordu Bu da zamanla ampulüm kararması ve ışığı hapsetmesi demekti

Bu yüzden kullandığımız modern ampullerin içerisine argon gazı doldurulmaktadır Argon gazı ampulün zamanla kararmasını önlemektedir

AMPULÜN HİKAYESİ

Burada uzun uzadıya tarihçe anlatmayacağım size Ampulle ilgili olarak pek çok kişi tarihte çalışmalar yapmıştır Fakat yapılan ampuller çok kısa ömürlü olmuşlardır Size iki kişiden bahsedeceğim Birisi İngiliz Joseph Swan ve diğeri ise (sanırım hepinizin en çok duyduğu isim) Amerikalı Thomas Edison Şaşırtıcı bir şekilde her ikiside birbirinden habersiz, 1878-1879 yıllarında, o zaman göre uzun dayanan (yaklaşık 12-13 saat) ampulleri yapmışlardı Ampullerinde kullandıkları tel ise kömürleşmiş pamuk lifiydi Yani karbon elementiydi Daha sonra 1880 yılında Edison kömürleşmiş bambu lifinden 40 saate kadar dayanan ampulünü yaptı

Edison’un ampullerindeki sorun filaman telinin ömrünün kısa olmasıydı Kullandığı karbon lifleri 2675 C ‘de ışık saçıyordu Bu karbon lifleri kısa sürede buharlaşarak inceliyor ve kopuyordu Çözüm düşük sıcaklıktı, fakat buda az ve loş ışık demekti

Diğer mucitlerde çalışmalarını sürdürdüler 1898 ‘de Karl Auer filaman olarak erime derecesi 2700 C olan osmiyumu kullandı 1903 ‘de Siemens ve Halske tantalumu kullandı Erime noktası 2996 C idi Fakat hiçbirisi bugün kullandığımız ampul değildi

Nihayet 1906-10 yıllarında General Electric Firması ve William Coolidge bugünkü modern ampullerde kullanılan tungsten filamanlı ampulü geliştirdiler İşte o gün bu gündür bu ampulleri kullanıyoruz

AMPUL AVANTAJLI MI, DEĞİL Mİ?

Birazda akkor telli ampullerin avantajlarına ve dezavantajlarına değinelim:

Ampulün Avantajları :

- Yaygın kullanım alanı ve düşük maliyet

- Kolaylıkla elektrik sistemlerine bağlanabilmesi

- Ufak araçlara uyumluluğu

- Düşük voltajlarda, örneğin pillerle bile çalışabilmesi

- Çok değişik şekillerde ve boyutlarda olabilmesi

Ampulün Dezavantajları :

- Tek dezavantaj olarak, elektrik enerjisinin sadece %10 kadarını ışığa çevirdiğini, geri kalanını ise ısı enerjisine çevirdiğini söyleyebilirim

Başka bir dezavantajı varsa bile pek de haksızlık etmemek lazım ampullere!