Karadeniz Bölgesi Artvin İli Coğrafi Konumu |
10-14-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Karadeniz Bölgesi Artvin İli Coğrafi KonumuArtvin ili Coğrafi Konumu Karadeniz Bölgesinin Doğu Karadeniz Bölümünde, Doğu Karadeniz Dağları üzerinde yer alan Artvin İli'nin doğusunda Ardahan, güneyinde Erzurum, batısında Rize, kuzeybatısında Karadeniz, kuzeyinde Gürcistan Cumhuriyeti bulunmaktadır İlin yüzölçümü 7436 kilometrekaredir Artvin'in Gece Görünümü Artvin, arazi bakımından genel olarak dağlıktır İlin Arhavi ve Hopa İlçeleri, Karadeniz ile denize paralel uzanan Doğu Karadeniz Dağları arasında kalan dar bir düzlük alan üzerine kuruludur Artvin'in Genel Görünümü İlin Karadenize olan kıyı uzunluğu 34 kilometredir Kıyıdan iç bölgelere doğru gidildiğinde arazinin birden yükseldiği görülür Artvin 'de, ova olarak nitelendirilebilecek alanlar, Arhavi ve Hopa kıyı şeridindeki aluvyal düzlükler dışında mevcut değildir İl sınırları içinde 30'a yakın akarsu vardır Bunlardan Karadenize dökülenler hariç diğerleri Çoruh Nehrinin kollarıdır İlin muhtelif yerlerinde çok sayıda doğal göl vardır Bunlardan; Şavşat ve Borçka İlçelerinde bulunanları doğal güzellik ve turizm açısından en önemlileridir Dağlar Karadeniz kıyısına paralel olarak uzanan Doğu Karadeniz Dağlarının il sınırları içindeki uzantıları; Kaçkar, Altıparmak, Kükürtlü, İskaristi Dağları adıyla sınıra kadar uzanmaktadır Bu dağ sırasının üzerinde çok sayıda dağ ve yüksek tepeler yer alır Karadeniz kıyısını takip ederek batıdan doğuya doğru iki sıra halinde uzanan3937 m Yüksekliğindeki Kaçkar Dağı Karadeniz Dağlarının en yüksek noktasını oluşturur Bu dağın su bölüm çizgileri; Artvin, Rize, Erzurum il sınırlarını belirler Şavşat ve Borçka ilçeleri arasında yer alan, Çoruh ve Berta vadileri ile Gürcistan sınırına kadar uzanan Karçal Dağı 3428 m Yüksekliği ile ilin diğer önemli bir dağıdır Artvin'in Diğer önemli Dağları ve Yükseltileri Şöyledir; Kaçkar dağı -3937 m, Mihrap dağı-2950 m, Karçal dağı-3428 m, Sahara dağı-2799 m, Kükürttepe dağı-3348 m, Karyan dağı - 2790 m, Arsiyan dağı - 3164 m, Kara dağ - 2300 m, Çadır dağı - 3050 m, Büyük Yurt dağı - 2250 m, Kürdevan dağı - 3050 m, Genya dağı - 1850 m, Kartal dağı - 3000 m Ovalar İl sınırı içerisinde ova özelliği gösteren yerler hemen hemen yoktur İl topraklarının ancak %02 alanını kaplayan düzlüklere rastlanır Kıyıda akarsu birikintilerinin meydana getirdiği alüvyal ovalara rastlanmaz Çünkü dağların denize bakan yamaçlarında kaynaklarını alan Hopa ve Arhavi Deresinin suları az ve uzunlukları kısa olduğundan birikinti ovalarının büyüklüğünü sınırlamıştır Bütün bunlara rağmen Hopa ilçesinde, Sundura Deresinin ağzında ve Arhavi ilçesinin Kabirse Deresinin ağzında birer küçük delta ovalar oluşmuştur Yaylalar İl topraklarının yaklaşık % 51ini kaplar Artvinin başlıca yaylaları; 1 Yusufeli, Zeytinlik ve Ortaköy Derelerinin oluşturduğu çizginin güneydoğusundaki bölgede bulunan Meşeli, Kurudere, Düzenli, Kireçli, Yığılı, Kapik, Irmaklar, Bülbülan, Çamlıca, Hanlıköy,Ballı ve Yoncalı yaylaları, 2Muratlı-Borçka, Artvin-Ortaköy Deresi ile Gürcistan arasında kalan bölgedeki, Taşköprü, Meydancık, Mısırlı, Oba, yaylaları, 3Merkez İlçeZeytinlik-Yusufeli İlçesi çizgisinin kuzey ve kuzeybatısında kalan bölgedeki Keşoğlu, Çamlık, Mağara, İnekli, Kocakarılı, Dikme ve Taşkınlık yaylaları sayılabilir Vadiler Artvin ili yüzey şekilleri, genellikle yer altı kırılmaları ve volkanik faaliyetler sonucunda meydana gelmiştir Vadilerin bir bölümü ise bu tektonik kırılmalar sonucunda meydana gelen fay ve çizgilerine uyarak oluşmuş dağ sıralarını birbirinden ayıran, dağlara paralel çizgiler halindedir İlde bulunan vadileri iki ana kısma incelemek mümkündür; 1 Asıl Çoruh Vadisi 2 Çoruh ırmağı kollarının meydana getirdiği vadiler Çoruh Vadisi : Çoruh ırmağının il sınırına girdiği yerden başlayıp Muratlı Bucağında il sınırını terk ettiği yere kadar uzanan 150 km uzunluğunda bir vadidir Genellikle çok dar ve derin V ve U şeklinde boğazlar halinde uzanır Zeytinlik Yusufeli ve Zeytinlik Muratlı arası olmak üzere iki bölümden meydana gelir Diğer vadiler : a) Ardanuç Deresi Vadileri : Vadi tabanı Ardanuç ilçesinde nispeten geniştir İlçe merkezinin 7 km kuzeybatısında bulunan Cehennem Deresi tipik bir kanyon vadidir 500 m uzunluğunda 70 m Genişliğinde ve 6 m derinliğindedir Ardanuç suyuna açılır Dünyada sayılı kanyon vadileri yer alır b) Ortaköy Vadisi : Şavşat ilçesinin sularını boşaltan irili ufaklı çayların meydana getirmiş olduğu bu vadi zengin bitki örtüsüyle kaplıdır c) Altıparmak Vadisi : Barhal Deresini takip eder En geniş yeri 3 mdir d) Murgul Vadisi : Murgul Deresinin meydana getirdiği bu vadinin tabanı diğer vadi tabanlarına göre daha geniştir Akarsular İl sınırları içinde bulunan akarsular iki bölümde incelenir Bir kısmı asıl ırmak olan Çoruh NehrinAkarsularda Rafting Sporuin kollarını meydana getirirken bir kısmı da il sınırları içinde ve il sınırları dışında Karadenize dökülen nehirlerdir Başlıcaları şunlardır; ÇORUH NEHRİ İlin en büyük akarsuyu olan Çoruh Nehri, Mescit Dağlarından kaynağını alarak, Bayburtu geçtikten sonra Yusufeli ilçesinin Yokuşlu Köyünün mevkiinde il sınırına girer Su kavuşumu denilen yerde Oltu suyu ile birleşir Yusufeli yakınlarında Barhal deresiyle birleşen Çoruh Nehri kuzeybatı yönüne girer Artvin yakınlarında Ortaköy suyunu, Borçkada Murgul suyunu - İçkale suyunu ve Kaynarca suyunu alarak Muratlı Bucağını geçerek, Batumun güneybatısında Karadenize dökülür Çoruh Nehrinin uzunluğu 376 km olup, 354 kmsi sınırlarımız içerisindedir OLTU ÇAYI : Karga pazarı Dağlarından kaynağını alır Yusufeli yakınlarında Tortum Çayı ile birleşir Güralp kayası denilen yerde Çoruh Irmağına kavuşur TORTUM ÇAYI : Kargapazarı Dağlarından kaynağını alır Tortum Gölüne girip çıktıktan sonra Yusufeli yakınlarında Oltu Çayı ile birleşir BAHRAL ÇAYI : Kaçkar Dağlarından kaynağını alır Erzincan, Yüncüler, Çevreli ve Dört Kilise derelerini alarak Çoruh Nehrine karışır ŞAVŞAT SUYU : Şavşat, irili ufaklı 13 deresi bulunması ile su zenginliğine sahip bir ilçemizdir Şavşat deresi Ortaköy deresinin kaynağı olup Ardanuç deresiyle birleşerek Çoruh Nehrine kavuşur Kaynağını Sahara dağlarından alarak Şavşat suyuna birleşir Göller Artvinde, irili ufaklı çok sayıda göl vardır Bunların çoğu buzul vadilerinin diplerinde oluşmuştur ve genellikleŞavşat - Karagöl Karagöl adıyla anılır Önleri moren yığınıyla dolu olan bu göller derindir Çoğunda bol alabalık bulunan ve doğa harikası olan bu göllerin en önemlileri, Şavşat ve Borçkada bulunan ve Karagöl adıyla anılan göllerdir Yeraltı Zenginlikleri Artvin İli toprakları, maden yatakları oluşumuna elverişli bir bölgede yayılmıştır Ülkemizin en zengin bakır madeni yatakları Artvinde bulunur Maden Tetkit ve Arama Enstitüsünce (MTA); Merkez İlçede altın, Ardanuç İlçesinde Manganez, Borçka ve Murgulda bakır, pirit ve manganez, Şavşatta bakır, kurşun, çinko ve manganez, Yusufeli İlçesinde de linyit kömürü açısından zengin rezervlerin bulunduğu tespit edilmiştir İklim Artvinin iklimi, yeryüzü şekillerinin özellikleri nedeniyle bölgelere göre çeşitlilik göstermektedir Kıyı kesimlerinde ılık ve yağışlı bir iklim tipi egemendir Buna karşın, İlin iç bölgelerine doğru, yüksek kesimlerde kışlar sürekli ve bol karlı, yazlar serin geçer Çoruh Vadisinin derin tabanında, kıyıya oranla daha az yağışlı, kışları fazla sert olmayan bir iklim tipi vardır Bitki Örtüsü Artvin İl topraklarının yaklaşık % 55ini (390000 ha) ormanlık alanlar kaplamıştır İldeki ormanların büyük bölümünü iğne yapraklı ağaçlar oluşturmaktadır Bölgede, yüksek dağların eteklerinden üst kısımlara doğru gidildikçe, önce yapraklı türler, sonra iğne yapraklılar görülmektedir |
|