Kalbin Dostu Mantar |
10-11-2012 | #1 |
Prof. Dr. Sinsi
|
Kalbin Dostu Mantar1- Lezzetiyle zehiriyle MANTAR Sevgili okuyucularımız iki hafta sizlere nisan yağmurlarıyla nemlenen ormanlık alan ile kırlarımızı albenili renklerle süsleyen mantarların faydaları ve zehirlenmelerinden bahsedeceğim Mantarlar klorofil (bitkilere yeşil rengi veren madde) taşımayan parazit olarak yaşayan ve sporlarla üreyen canlı organizmalardır Yenebilir ve zehirli olmak üzere ikiye ayrılır İlkbahar ve sonbahar yağışlarının ardından faydalı mantarlar tabiatta bol miktarda bulunur Meyve ve sebzelerle kıyaslandığında protein vitamin ve mineral kaynağı olan mantarlar vücut için neredeyse gerekli proteinlerin temel taşı olan tüm aminoasitleri içerir ve güçlü bir antioksidandırlar EN GARANTİSİ KÜLTÜR Ancak bilinçsiz tüketilen mantarın zehirlenmelere hatta ölüme sebep olduğu da unutmamalıdır Ülkemizde bulunan yüzlerce türden yenebilen mantarlar Agaricus bisporus ismi ile anılan Kültür Mantarıdır Bu mantar grubuyla olan zehirlenme olaylarında toksin (zehir) söz konusu değildir Ölümle sonuçlanan bitkisel kaynaklı zehirlenmelerin % 50’si yabani mantarlardan kaynaklanır Yenebilen mantarlarla zehirli mantarların kesin ve net ayırıcı özellikleri yoktur Halkımızın zehirli mantarları ayırt etmede belirli inanç ve kanaatlerine rağmen bunların bilimsel değeri yoktur Sayısız nimetleri bulunan mantarların önemli faydalarını şöyle sıralayabiliriz: * Öncelikle mantarlar bize et tadında bir lezzet sunarlar * Kan şekeri seviyesini ve kolesterolü düşürür * Kalp damar hastalıklarında son derece faydalıdır * Kansere karşı korur * Astıma iyi gelir * Romatizmayı savar * Migren ağrılarını azaltır * Alzheimer ve yaşa bağlı zihni becerilerin azalmasını önler Mantar almanın PÜF noktaları İyi mantar tombul olur Mantar alırken şunlara dikkat edin: * Mantar parlak rengini ve canlılığını yitirmemiş olmalı * Belirli oranda nem içermeli ancak küf kokusu barındırmamalı * Taze görünümlü sıkı dokulu temiz ve tombul olmalı * Pörsümüş üzerinde yumuşak dokular oluşmuş mantarlardan uzak durulmalı * Bekledikçe mantarın rengi koyulaşır Taze mantar almak istiyorsanız açık krem rengi ve beyaza yakın olanları tercih edilmelidir CAM KAPTA SAKLAYIN * Mantar ağzı kapatılmış kahverengi karton veya bez torbalar ile cam kaplarda buzdolabında saklanmalıdır * Ağaçlıklar arasında kırlarda kendiliğinden yetişen mantarların zehirsizlerini ayırmak çok zordur Bu sebeple zehirsiz olduğundan emin olmadıkça kır mantarı toplanıp yenilmemelidir * En garantisi seralarda özel olarak yetiştirilen ve marketlerde ambalaj içinde satılan firma adı ve adresi belli olan mantarlardan alıp yenmelidir Mantar toplamanın incelikleri * Genel olarak şapkasının hem altı hem de üstü beyaz veya kahverengi olan lamelli mantarlardan uzak durmak zehirli tehlikeyi % 50 azaltır * Sapının ucu torba gibi bir kılıf içinde olan mantarları toplamaktan kaçınılmalıdır * Zehirli Beyaz Sinek Mantarı (Amanita falloides) beyaz kültür mantarıyla karıştırılabilir Zehirlenmelerin yüzde 90’ı bundan kaynaklanıyor * Mantarın şapkasını ters yüz yapıp altına bakılırsa kültürün lamellerinin siyah zehirlinin beyaz olduğu görülür * Şapkasının kenarlarında ince iplikçikler bulunan mantarlar toplanmamalıdır * Kural olarak yakıcı tadı olan nahoş kokulu mantarlardan kaçınılmalı * Küflenmiş çürümeye yüz tutmuş ve fazla böceklenmiş mantarlar toplanmamalı * Borucukları ya da ayağındaki damar ağları kırmızı olan sünger altlı mantarlardan uzak durulmalı * Etleri sararmış ve ıslak mantarları toplamamalı Yerken nelere dikkat edilmeli? * Tamamen emin olmadıkça bir mantar pişirilip yenmemelidir * Eğer bir mantar ilk kez yeniyor ise fazla miktarda yenmemelidir * Taze ve genç mantarların lamellerini süngerimsi kısmını ya da dikenlerini kesip atmayın bunlar en lezzetli yerleridir * Eğer odunlaşmış ya da kayışlaşmış ise yağlı mantarların ayaklarını kesip atın |
|