Osmanlı Toplu Taşıma Kuralları

1909 târihinde kabul edilen Dersaadet Otobüs ve Omnibüs Osmanlı Anonim Şirketi Şartnâmesi

- Otomobil, otobüs, omnibüs ve emsâlinin resmi ve modeli taşıyacağı
yolcuların miktarı, belediyenin izniyle olacaktır

- Arabaların miktarı belediye tarafından tâyin ve gazetelerle ilân
edileceği gibi, numaraları üstlerine yazılacaktır
- Sırf kadınlar için ayrı olarak kâfi miktarda arabalar bulunacaktır
- Sokaklarda beklemek yasak olup her yerde dâire mârifetiyle gösterilen
yerlerde bir müddet durabileceklerdir
- Bilâ-mezuniyet arabaların ta'tili sebebiyle ahâlinin bîzâr
edilmesine meydan verilmeyecektir ve târifeden fazla ücret alınmayacaktır
Eşya nakliyesi için ayrıca târife yapılacaktır
- Geceleri yolculardan fazla ücret talep olunmayacaktır
- Köprülerden geçmek için her arabadan köprü ücreti alınacaktır

- Askerlerden yarı ücret alınacaktır Belediye çavuşları vazife hâlinde
ücretsiz binecektir
- Arabaların gerek temizleme ve gerek ****netine ve gerek trenlerin
yolunda hareket eylemelerine ve zayıf ve sakat atlar koşulmamasına
dikkat olunacak Şehir içinde hareket edecek buharlı her nev'i
arabaların sür'ati yarım sür'atten fazla olmayacaktır
- Makinistlerin ve arabacıların ehliyetleri olacağı gibi güzel ahlâklarına
dâir belediyenin tasdiki olmadıkça kabul edilmeyecektir
- Talep olunan Ruhsatnâme'nin i'ta olunduğu günden itibâren beher
araba için senevî târifesi mûcibince 20 kişilik ve fazlası için
1000 kuruş ve 1'den 19'a kadar olanlardan 600 kuruş belediyeye i'ta kılınacağı
gibi hâsılat-ı gayr-ı safiyenin umumunda %5 her ay nihâyetinde
bilhesap belediye menfa'atine terk ve te'diye edilecektir Arabalarda
kontor bulunacaktır
- Hususi olarak kiralanan arabalar dahi, diğerleri gibi rüsûm ve
hisse-i belediyeye tâbi olacaktır