Heinrich Böll Ve Savaş Sonrasi Edebiyati 1. Heinrich Böll’Ün Yaşamı

HEİNRİCH BÖLL VE SAVAŞ SONRASI EDEBİYATI
HEİNRİCH BÖLL VE SAVAŞ SONRASI EDEBİYATI 1 Heinrich Böll’ün yaşamı
1 Heinrich Böll’ün yaşamı

Heinrich Böll 21 aralık 1917’de 1 dünya savaşının en karanlık günlerine denk gelen bir zamanda Köln’de, marangoz, aynı zamanda tahtadan heykeller yapan bir sanatkar olan Viktor Böll’ün üçüncü oğlu olarak dünyaya geldi Annesi Maria babasının ikinci karısıydı

Böll, 1924’te Köln’de volksschule’de başladığı öğrencilik yıllarını 1928’de yazıldığı İmparator Wilchelm Hümanist Lisesinde devam ettirir Bu arada aile 29’da başlayıp 32’ye kadar devam eden bir ekonomik bunalım yaşar O yıllarda beş milyonun üzerinde işsizin ortak kaderi olan bu üç yıllık süre içerisinde gündelik yaşam icra memurları, haciz ve icra kurumu ile olan münasebetlerden oluşuyordu 30 ocak 1933’te Hitler iktidara gelir ve politika ve siyasetin çok konuşulduğu bu ailede anne Maria bunu bir savaş olarak yorumlar

Böll yazmaya ilk olarak kısa hikayeler ve şiirlerle 1936’da başlar 37’de liseyi bitirmesinin ardından Bonn’da kitapçılık eğitimi almaya başlar ama onbir ay sonra bundan vazgeçer 39 yazında Köln Üniversitesi’ne kaydını yaptırır fakat aynı yıl içinde, sonbaharda askere çağrılmasıyla üniversite eğitimi yarıda kalır Fransa, Polonya, Sovyetler Birliği, Romanya, Macaristan ve Almanya olmak üzere birçok cephede görevlendirildiği askerliği süresince ailesine ve 42’de evlendiği karısı Annemarie Cech’e hemen her gün mektuplar gönderir Dört defa yaralandığı askerliği süresince üniversiteye devam edebilme gerekçesiyle dilekçeler yazarak, hasta olduğunu ileri sürerek, sahte izin belgeleri düzenleyerek birçok kez kaçma girişiminde bulunur Esir alındığı Amerika’lılar tarafından 45’te serbest bırakılır Oğlu Christoph’un doğup kısa bir sonra öldüğü 45 yılı içinde Köln’e geri döner ve yiyecek kartı alabilmek için üniversiteye yeniden yazılır Karısı Annemarie mesleği olan öğretmenlikten kazandığı para ile ailenin geçimini büyük ölçüde sağlarken Böll de kardeşi Alois’in marangoz atölyesinde çalışmaya başlar Bu arada Böll aralarında bugüne kadar yayınlanmamış olan “Kreuz ohne Liebe” ve “Der Engel schwieg” adlı romanlarının da bulunduğu, konusu genellikle savaş, naziler ve savaş sonrası olan birçok kısa hikayeler yazmaktadır 47 martında ilk kısa hikayelerini çeşitli dergi ve gazetelere gönderir Üniversiteden bir sömestr için izin alır, fakat daha sonra geri dönmez ve öğrenimini yarıda bırakır Aynı yıl oğlu Raimund, ve bir yıl sonra da bir başka oğlu René dünyaya gelirler Bu arada karısı geçici olarak okuldaki görevinden ayrılır ve ikisi birlikte ingilizceden çeviri yapabilmek için yayınevleriyle kontakt kurarlar 49’da “Der Zug war pünktlich” adlı hikayesi yayınlanır Bu noktada yayınlanan eserlerinin karşılığında aldığı ücretin ihtiyaçlarına yetmemesinden ötürü değişik işlerde çalışmaya başlar 50’de Köln şehri istatistik müdürlüğünde bir başkasının yerine geçici memurluk görevinde bulunur Aynı yıl kısa hikayelerini içeren bir kitabı du n“Wanderer, kommst du nach Spa” yayınlanır ve Vincent adında bir oğlu daha dünyaya gelir
51’de 47’liler grubu tarafından davet edildiği bir toplantıda “Die schwarzen Schafe” adlı öyküsü ile grubun ödülüne layık görülür Aynı yıl “Wo warst du Adam?” adlı romanı yayınlanır ve bir yıl sonra Kiepenhauer&Witsch yayınevi ile bir anlaşma imzalar
Böll 53 yılından itibaren artık edebi çalışmalarında daha çok Almanya’nın o dönemdeki problemleriyle ilgilenmeye başlar Çoğunlukla genç Almanya’nın politik durumuna ilişkin denemeler yazar 53’te “Und sagte kein einziges Wort” yayınlanır ve Alman Dil ve Edebiyat Akademisinin üyesi olur İrlanda’ya ilk seyahatini yaptığı 54 yılında yayınlanan “Haus ohne Hüter” adlı romanı ile bir yıl sonra 55 yılında Fransız Yayıncılarının en iyi yabancı roman ödülünü alır 56’da kendisinin de aralarında bulunduğu Albert Camus, Pablo Picasso, Arthur Köstler, Jean Paul Sartre gibi 105 önemli kişi tarafından Sovyetlerin Macaristandaki ayaklanmaya öncülük etmelerine ve İngiltere ve Fransa’nın Mısır’daki müdahaleciliğine karşı çağrıda bulunulur 57’de “Irisches Tagebuch” ve hemen ardından 58’de “Dr Murkes gesammeltes Schweigen und andere Satiren” yayınlanır “Brief an einen jungen Katholiken” adlı makalesi savaş sonrasındaki katolik tutumu konusunda ağır eleştiriler içerdiği gerekçesiyle radyoda yayınlanmasına izin verilmez “Billard um halb zehn “ adlı romanının yayınlandığı 59 yılında Köln şehri Alman Yahudileri Tarihi Kütüphanesinin kurulmasına katkıda bulunur 60 yılında babası ölür Aynı yıl mevcut toplumsal ve politik sisteme karşıt olarak hıristiyanlık temeline dayalı bir ideolojiye sahip olan “Labyrinth” dergisinin editörü olur 62’de “Als der Krieg ausbrach” ve” “Als der Krieg zu Ende war” yayınlanır Aynı yıl içinde Sovyetler Birliğine ilk yolculuğunu yapar
H Böll’ün politik yönünün kuvvetlenmeye başladığı ve deneysel yazı ve konuşmalarına roman ve hikayelere oranla daha fazla zaman ayırdığı bir dönemde, 64 yılında “Entfernung von der Truppe” adlı hikayesi yayınlanır ve Frankfurt Üniversitesinde “insanla ilgili olanın estetiği” (Aesthetik des Humanen) üzerine konferanslar vermeye başlar 66’da “Ende einer Dienstfahrt” adlı hikayesi yayınlanır 67 yılında Georg Büchner ödülünü alır ve daha sonra uzun süre hasta olarak yatar 68’de Louis Aragon ve J P Sartre ile birlikte Sosyalist Çekoslavak Cumhuriyeti’ne davet edilir Böll bu davete ağustosta gider ve ülkenin diğer Varşova Paktı ülkeleri tarafından istila edilişine tanık olur 69’da kuruluş toplantısında bulunduğu Alman Yazarlar Birliğinin 70’teki birinci kongresinde Willy Brandt huzurunda “Einigkeit der Einzelgaenger” başlıklı bir konuşma yapar Aynı yıl Alman PEN Derneğinin başkanı olur 71’de “Gruppenbild mit Dame” yayınlanır ve Uluslararası PEN Derneğinin başkanı seçilir 72’de teröristlere yönelik geniş çaplı bir araştırma dahilinde Böll’ün evi de aranır 10 eylülde Stokholm’de edebiyat nobel ödülünü alır 73’te doğu ve batıdaki politikacıları yazar ve entellektüelleri takip altına almaktan vazgeçmeya çağırır Yazar ve entellektüellerin takip altına alındığı ülkelere örnak olarak Sovyetler Birliği, İspanya, Brezilya ve Türkiye’yi örnek gösterir 74’te tutuklanarak Sovyetler Birliğinden sınırdışı edilen rus yazar Alexander Solschenizyn Böll’ün evine sığınmış olarak bulunur Aynı yıl yayınlanan romanı “Die verlorene Ehre von Katharina Blum” bir yıl sonra filmleştirilir 76’da katolik kilisesi ile yollarının ayrılmasının ardından 77’de “Gruppenbild mit Dame” filminin ilk gösterimi yapılır Aynı yıl dönemin işverenler birliği başkanı Hans Martin Schleyer’in kaçırılıp öldürülmesinden sonra Böll ve diğer entellektüellere karşı yeni bir kampanya başlatılır 78’de Böll’ün de üyesi olduğu uluslar arası bir komite Güney Kore hükümetinden yıllardır bir hücrede hapis tutulan yazar Kim Chi Ha’nın serbest bırakılması talebinde bulunur Böll 1979’da amacı denizde mahsur kalmış olan Vietnam kaçaklarını kurtarmak üzere bir gemi tedarik etmek olan “Ein Schiff für Vietnam” adında bir yardım organizasyonuna katılır Aynı yıl liyakat ödülünü almayı reddeder Bu arada “Fürsorgliche Belagerung” adlı romanı yayınlanır Aralıkta Ekvador’a yaptığı seyahatin ardından sağ bacağındaki ani bir damar rahatsızlığından dolayı Quito’da bir ameliyat geçirir 80’de Almanya’da yeni bir ameliyat geçirir 81’de ilk büyük biyografik metni yayınlanır: “Was soll aus dem Jungen bloss werden? Oder: Irgendwas mit Büchern” 82’de Bonn’da bir basın kopnferansında Polonya’nın iç politik durumu ve oradaki askeri rejimi protesto eder Ardından Nordrhein-Westfalen eyaletince profesör ünvanına layık görülür Aynı yıl içinde oğlu Raimund ölür 83’te Sovyet parti liderlerinden Andropow’a yazdığı bir mektupta nobel ödülü sahibi Andrej Sacharow’un sürgün cezasının kaldırılmasını ister 85’te kapitulasyonların 40 yılı dolayısıyla “Brief an meine Söhne oder vier Fahrraeder” yayınlanır Temmuz başında yeniden hastalanması üzerine hastaneye kaldırılır ve ameliyat edilir 15 temmuzda taburcu edilmesinin ardından 16 temmuz sabahı Langenbroich’teki evinde hayata gözlerini yumar Böll 19 temmuzda kalabalık bir halk eşliğinde, aralarında cumhurbaşkanı Richard von Weizsaecker’in de bulunduğu politikacıların ve meslektaşlarının katılımıyla Köln yakınlarındaki Bornheim-Merten’de toprağa verildi Ölümünden sonra birçok okula onun adı verildi 87 ekiminde arkadaşları ve yazar ailelerinin insiyatifi ile Köln’de Heinrich Böll vakfı kuruldu