Kooperatifçilik Nedir,Kooperatifçilik Neye Denir,Kooperatifçiliğin Tarihçesi Hakkında

Kooperatifçilik Nedir,Kooperatifçilik Neye Denir,Kooperatifçiliğin Tarihçesi Hakkında
Kooperatifçilik Nedir,Kooperatifçilik Neye Denir,Kooperatifçiliğin Tarihçesi Hakkında
KOOPERATİFÇİLİĞİN TARİHÇESİ

İnsanların, belirli amaçlara ulaşmak için bir araya gelip ortak çabalara giriştikleri, tarih boyunca görülmüştür Bu girişimler; ilkel kavimlerde balıkçılık, eski Yunanlılarda gemicilik , ormanlık bölgelerde yaşayan toplumlarda tarla açma gibi işler olarak bilinmektedir Kırsal kesimlerde; çeşme, köy yolu, su bendi, okul gibi işler ortak çalışma ile gerçekleştirilmektedir Ortak çabalar, çoğu kez geçici bir ihtiyacı gidermeye yönelmiştir Bu ortak amaçları gerçekleştirmede kişisel güç yeterli olmamıştır Bu durumdaki kişiler zamanla güçlerini birleştirmeye yönelmişlerdir

A Dünyada Gelişimi
Dünyanın hemen her yanında köylere mal olmuş, kooperatifçiliğe benzer adetler vardır Köylerimizde sıra ile yapılan sürü güdümü(çobanlık), harman dövmede komşuların birbirlerine yardımı, bu adetlere örnek gösterilebilir Gönüllü olarak yapılan bu yardım ve çalışmalar, zamanla gelenek haline gelmiştir
Dünyada gerçek anlamda kooperatifçilik hareketi, 1816 yılında İngiltere’de Robert OWEN isminde bir fabrika sahibinin kooperatifçilik fikrini ortaya atmasıyla başlamıştır Bu fikir, yavaş yavaş gelişmiş ve İngiltere’de Manchester şehrinin Rochdale kasabasında 28 dokuma işçisi bir araya gelerek 1844’de bir tüketim kooperatifi kurmuşlardır Aynı zamanda bu kurucular, bugün yürürlükte olan ‘Kooperatifçilik ilkeleri’ ni ortaya koymuşlardır
B Türkiye’de Gelişimi
Türkiye’de kooperatifçilik hareketi Mithat Paşayla başlamıştır Mithat Paşa, Türk köylüsünü, içinde bulunduğu kötü ekonomik şartlardan ve yüksek faizle para veren aracıların elinden kurtarmak istemiştir Bu amaçla 1863 yılında kooperatife benzer bir kuruluş olan Memleket Sandıklarını kurmuştur Mithat Paşa, özellikle demokrat yönetime ve kredi dağılımında adalete önem vermiştir
Memleket Sandıklarının kurulmasıyla köylünün ihtiyaç duyduğu kredinin bir kısmı bu sandıktan sağlanmıştır Yapı itibarıyla Avrupa’daki Rochdale öncülerinin kurdukları
Örgütlenmiş tüketim kooperatiflerine benzememekle birlikte, ülkemizdeki kooperatifçiliğin bir başlangıcı olarak kabul edilmektedir
Mithat Paşa tarafından 1867’de hazırlanan ve kabul edilen Memleket Sandıkları Nizamnamesi ‘yle, Türkiye’de Tarım Kredi Kooperatiflerinin ilk temeli atılmıştır Devletin bu kuruluşlar aracılığıyla vergi toplamaya çalışması, başlangıçtaki ilgiyi azalttığından Memleket Sandıklarının yerine Menafi(faydalı) Sandıklar kurulmuştur Daha sonra bu sandıkların yerini 1888’de kurulan Ziraat Bankası almıştır
Anadolu’da geçek anlamda ilk kooperatifçilik hareketi ise yabancı şirketlerin Türk incirini ucuz fiyatla satın almak için çeşitli yollara başvurması karşısında başlamıştır Yabancılara karşı birleşen incir üreticileri, ortak sayısını çoğaltmak ve güçlenmek amacıyla 1914’de Aydın İncir Müstahsilleri(üreticileri) Kooperatifi adı altında örgütlenmişlerdir Bu dönemde 1 Dünya Savaşı’nın çıkması sonucunda kooperatifçilik, Cumhuriyet kuruluncaya kadar önemli bir varlık gösterememiştir
Kooperatifçilik, Cumhuriyet devrinde yeniden ele alınmış ve kooperatiflerin kurulmaları çeşitli yollarla teşvik edilmiştir Özellikle Atatürk, her konuda olduğu gibi kooperatifçilik konusunda da ülkenin önderi olmuştur Atatürk, kooperatifçiliği daima teşvik etmiş, bu konuda çeşitli kanunların çıkarılmasını sağlamıştır