Gelişimin Temel Alanları

GELİŞİMİN TEMEL ALANLARI
Çocukların gelişimi değerlendirilirken bireyi oluşturan değişik alanlar olarak ele alnır Bu temel gelişim alanları şunlardır:
1 Bedensel gelişim,
2 Bilişsel gelişim,
3 Motor gelişim,
4 Dil gelişimi,
5 Duygusal gelişim,
6 Sosyal gelişim




A BEDENSEL GELİŞİM
Çocuğun gelişimini bir bütün olarak kavrayabilmek için psikolojik olduğu kadar fizyolojik gelişimi de bilmek gerekir Çünkü, fiziksel gelişim, çocuğun davranışını hem doğrudan, hem de dolaylı olarak etkiler Doğrudan etkiler, çünkü bedensel gelişim, çocuğun neler “yapabileceğini” belirler Örneğin, yaşlarına göre sağlıklı bir gelişme gösteren çocuklar, oyun ve spor faaliyetlerinde akranlarıyla eşit koşullarda yarışırlar İyi gelişmemiş çocuksa, bu yarışmalarda elverişsiz durumu nedeniyle geri kalır ve gruptan atılır

Fiziksel gelişme, davranışı dolaylı olarak etkiler, çünkü çocuğun kendine ve diğerlerine karşı tutumu bedensel gelişiminin de etkisi altındadır Bu tutumlar çocuğun gösterdiği uyumlara yansır Örneğin, şişman bir çocuk kısa sürede kendisinden ince olanlara ayak uyduramadığını farkeder Bu da çoğunlukla çocuğun kişisel yetersizlik duygusuna kapılmasına yol açar Buna ek olarak, eğer akranları kendisiyle yavaş davrandığı için oynamayı istemezler ve de çeşitli adlar takarak alay ederlerse, çocuksa aşağılık duygusu gelişebilir Bu tür duygular çocuğun kişilik gelişiminde çok önemli rol oynarlar

Çocuklarda bedensel gelişim, “dönemsel”bir süreçtir Bunun anlamı, fiziksel gelişimin düzenli bir hızla değil, belli dönemlerde, yüzlerde (fazlarda) ya da farklı hız derecelerine sahip “dalgalar” halinde gerçekleşmesi, yani bazen hızlı, bazen yavaş olmasıdır

Büyüme konusundaki araştırmalar, çocuklarda iki yavaş, iki hızlı olmak üzere dört belirgin büyüme dönemi olduğunu göstermiştir Doğum öncesi ve doğum sonrasının ilk 6 ayı büyüme hızı yüksektir

Yaşamın birinci yılının sonunda büyüme yavaşlar bu bunu ergenliğe ya da cinsel olgunluğa kadar süregelen düzenli, fakat yavaş bir gelişim izler Bu büyüme evresi 8-12 yaşları arasında görülür Bu evrede 15-16 yaşlarına kadar olan dönemdeki hızlı gelişim "ergenlik fışkırması” olarak nitelenebilir Bu dönemi olgunlaşma zirvesine kadar dikleşerek süregelen büyüme evresi izler Bu dördüncü büyüme evresindeki boy uzunluğunun ileri yaşlarda da aynı kalmasına karşılık ağırlık artabilir

Büyüme dönemlerini şu ortak faktörler etkiler:

Uyum zorlukları: Hızlı büyüme dönemlerinin sürekli değişkenliğine uyum sağlayabilmek, duygusal yönden rahatsız edicidir Yavaş büyüme dönemlerindeyse, uyum sağlamak çok daha kolaydır

Enerji düzeyi: Hızlı büyüme, enerji tüketici olduğundan, bu dönemlerde çocuklar çabuk yorulurlar Bu da onları huysuz ve tedirgin yapabilir Yavaş büyüme dönemlerindeyse, çocuğa oyun ve diğer faaliyetler için daha çok enerji kalır ve çocuk daha neşeli, birlikte yaşanması daha kolay bir davranış içine girer

Beslenme gereksinmeleri: Yaşamın ilk iki ya da üç ayında ve ergenlik döneminde hızlı büyüme nedeniyle beslenme gereksinimleri en üst düzeye ulaşır Büyüme gereksinimlerine göre yeterli miktarda ve gerekli türde gıdalarla beslenemeyen çocuklar, yorgun ve huysuz olurlar Oyuna ve okul aaaalerine az ilgi duyan bu çocukların sosyal uyumları da genellikle bozuktur

Isı dengesinin sürdürülmesi:Yavaş büyüme dönemlerinde beden genellikle ısı dengesini korur Hızlı büyüme dönemlerindeyse bu denge bozulduğundan, çocuk iştahsızlık, genel olarak bitkinlik, huysuzluk ve anti-sosyal davranış gösterebilir

Beceriksizlik: Hızlı büyüme dönemlerinde çocuk beceriksizce davranır Daha önce hareketleri düzgün ve iyi olan çocuk, bu dönemde hantallaşabilir ve sık sık tökezler Büyüme yavaşladığındaysa, bu beceriksizlik iyi bir motor davranışla yer değiştirir