Yakın Olma Üstünlüğü

yakın olma üstünlüğü
Hakkında yakın olma üstünlüğü





İnsan neye bağlıysa onunla anılır, değeri onunla ölçülür Bu bağlılık kendinden geçme noktasına gelince de onun gibi olur Artık o iyiyse iyi, kötüyse kötüdür Bu nedenle insan, iyilerden olmak, iyilerle anılmak için nisbeti neyedir, kalbi neye bağlıdır dikkat etmesi gerekir

Nisbet, bir şeye ait olmak, bağlı olmak, ilgi duymak demektir Lügatte farklı manalarda da kullanılıyor olmasına rağmen tasavvufa ilgi duyanlar için daha çok bu manayı taşıyor Bir yere, bir şeye bağlanmak, oraya ait olmak zaten tasavvufun temel kaidesidir

Bu anlam açısından bakıldığında nisbet iki türlüdür Kişinin kendi iradesiyle isteyerek veya istemeden irade dışı olarak Mesela bir kimsenin babasına veya vatanına ait olması iradesi dışında gerçekleşmiştir Nisbetin bu türlüsünün hakkını vermek de son derece önemlidir Özellikle ana-baba hakkı Cenab-ı Mevlâmızın hakkından sonra ikinci sırada gelir

Fakat aslolan iradeli nisbettir Yani kişinin kendi aklı, fikriyle karar vererek bir yere bağlanmasıdır Buna intisap da denir

Bu nisbet, insanın kendisini bir zata, makama, işe veya davaya ait görmesi ve adamasıdır Bunda istek, sevgi, tercih ve karar vardır Kişi gönlünü ortaya koymuştur Bunun için önemlidir Bu tür nisbet insan için bir ameldir, kasdı olan, bir gayeye yönelmiş bilinçli bir davranıştır Böyle davranışlarda neye yönelindiğine, ne gaye edildiğine bağlı olarak iki sonuçtan birini verir: Hayır veya şer, fazilet veya rezalet, cennet veya cehennem

Allah’a kul olma nisbeti

Her insan, gönlünde neyi dert edindiği ve ulaşmaya çalıştığı hedefi ile ölçülür ve değerlendirilir Her varlık değerini veya değersizliğini nisbet edildiği şeyden alır Yüce Mevlâ için olan işler yücedir; dünya için olan işler ise buna nisbetle daha basit, daha kıymetsizdir

Kâinatta bütün izzet, şeref, yücelik ve güzellik Allah’a aittir O’na nisbet edilen her şey azizdir, şereflidir, yücedir, güzeldir Müminler için en güzel nisbet “Allah’ın kulu” diye anılmalarıdır

Büyük müfessir Fahreddin-i Razî rha der ki:

“Hz Muhammed sav miraçta en yüksek makamlara, en yüce derecelere ulaştığı ve ilâhi huzura alındığı zaman Allah Tealâ, kendisine:

- Ey Muhammed, seni ne ile şereflendireyim? diye sordu Hz Peygamber de:

- Rabbim, beni kulluk sıfatıyla zatına nisbet et, bu bana şeref olarak yeter, dedi O zaman Allah Tealâ:

‘Kulunu bir gece Mescid-i Haram’dan alıp etrafını mübarek kıldığımız Mescid-i Aksa’ya götüren Allah ne kadar yücedir’ ayetini indirdi” (Tefsir-i Kebir)

Hiçbir müslüman Hz Muhammed sav’i “Allah’ın en sevgili kulu” sıfatından daha güzel bir sıfatla anlatamaz

Hıristiyanlar Hz İsa as’ı Allah’a yanlış nisbet ettiler, onu kulluk sıfatından çıkardılar, Yüce Yaratıcı’nın oğlu ve ortağı görüp haddi aştılar, Allah’ın gazabına uğradılar

Kulun Allah’a nisbeti de dilden değil, gönülden olmalıdır Gönülsüz nisbet kabul edilmez Münafıkların, “Biz de müminiz” sözlerine karşılık Yüce Allah’ın, “Hayır onlar mümin değildir” demesi gibi (Bakara, 8-9)

Ümmetine düşkün bir peygamber

Müminler için en şerefli nisbetlerden biri de, Allah’ın habibi Hz Muhammed sav’e ümmet olmalarıdır Bu nisbet, mümini Hz Peygamber’in bir parçası yapar Hem de gönlünün içinde bir parça Bu vefalı gönül o parçasını almadan cennete girmez

Rasulullah sav, “Benim şefaatim ümmetimin büyük günah işleyenleri içindir” buyurarak, kendisine azıcık nisbeti ve muhabbeti olan her ümmetine sahip çıkacağını müjdelemiştir

Hz Peygamber sav’e nisbet de gönül, sevgi ve samimiyet ister Bunun için bir kimse peygamberin oğlu olsa, ona irade ve sevgisiyle iman etmedikçe, kendisinin parçası ve ehli olmaz, ondan bir fayda görmez Hz Nuh as’ın oğlu buna örnektir Oğlu kendisini inkâr ettiği için ehli sayılmamış ve tufanda helak olmaktan kurtulamamıştır

Aynı şekilde Rahmet Peygamberi’nin amcası Ebu Leheb inkârı yüzünden ondan bir fayda görmemiştir; fakat İran’dan gelip iman eden Selman-ı Farisî ra Ehl-i Beyt’ten olmuş ve o rahmet sayesinde ebedi cenneti bulmuştur Bu yol kıyamete kadar gelecek bütün insanlara açıktır

Allah dostlarına bağlılık

Allah dostlarına gönül vermek, onlara nisbet edilmek, kendilerini sevgiyle benimsemek de en şerefli nisbetlerdendir İnsan velilere imanı, muhabbeti ve onlara benzeme gayreti sebebiyle o güzide cemaate nisbet edilir ve onlardan sayılır Onun için hadisteki şu müjde gerçekleşir:

“Kim bir kavme benzerse, o da onlardan sayılır”

“Herkes sevdiğiyle beraberdir” hadisi de bir taraftan müjde verirken, diğer yandan “sevdiğinden ayrılma!” ikazını yapmaktadır

İmam Rabbanî ks, velilleri sevmenin kıymetini şöyle ifade eder:

“Ehlullahı sevmek, Allah’ın en büyük nimetlerinden birisi sayılmalıdır Cenab-ı Hak’tan istenen; bu muhabbette istikamet üzere olmaktır Bu büyüklere bağlılık sebebiyle hasıl olan az bir şey de çok kabul edilmelidir; zira o az değildir” (Mektubât, 142 mektup)

Velilere nisbetin de bir hakkı vardır Her şeyden önce samimiyet ve vefa istenir Samimiyet gönülden sevmek, vefa ise peşlerinden gitmektir

Bir arif der ki: “Mürid, şeyhi ile övünen kimse değildir; gerçek mürid, güzel ahlâkından dolayı mürşidinin kendisiyle övündüğü kimsedir”

Manevi nisbet

İbrahim-i Dusûkî ks, manevi intisabı şöyle açıklar:

“Kim iffetli, şerefli ve temiz ahlâklı değilse, o benim evladım değildir, bizzat sulbümden gelse bile Kim de dinin hükümlerine, mana yolunun edeplerine sarılır, günahlardan sakınır, zühd, vera ve az yemeyi elde ederse, o benim hakiki evladımdır, isterse dünyanın öbür ucundan gelen birisi olsun” (Şa’rânî, el-Envârü’l-Kudsiyye, 1/99)

Şah-ı Nakşıbend ks Hazretleri’ne “Hazretinizin silsilesi nereye kadar ulaşıyor?” diye sorulduğunda şu cevabı vermiştir:

“Silsile ve şecere ile kimse bir yere ulaşamaz!”

Tahirü’l-Mevlevî bu cevaptaki inceliği şöyle açıklar:

“Herkes Allah için yaptığı amele baksın, mensup olduğu silsileye veya sahip olduğu mevkiye güvenip amelden geri kalmasın Elinden geleni yapsın, sözle oyalanmasın, şekilde kalmasın” (Tahirü’l-Mevlevî, Mesnevî Şerhi, 1/75)

Seyyid Sıbgatullah Arvasî ks demiştir ki: “Birine mensup olmaktan maksat, manevî intisaptır Yani onun yolundan gitmektir Zahiren mürşitle beraber olmak yetmez, çünkü şekle itibar edilmez” (Minah, s 70)

“Kötü ameli kendisini hayırlardan geri bırakan kimseyi nesebi ileri geçiremez!” (Ebu Davud, Tirmizî, İbn Mâce) hadis-i şerifi de Rasulullah sav Efendimiz’den bütün ümmete bir uyarıdır