İbraniler Sanat Alanında Kimlerden Etkilenmişlerdir

İbraniler Sanat Alanında Kimlerden Etkilenmişlerdir
İbraniler Sanat Alanında Kimlerden Etkilenmişlerdir

İbraniler Yahudiler’in atası sayılan Sami asıllı kavim, ilk dönemlerine ilişkin bilgiler Tevrat’taki öykülerdir Ibraniler, Eskiçağ’da uzun süre Suriye ile Mezopotamya arasında yaşadılar MÖ II binlerin sonlarında Flis-tin’e göçmeye başladılar Oradaki Kenaniler’le karşılaştılar Üzün zaman sonra, burada Ib-raniler’in en büyük iki kabilesi olan Juda ve israil’in adıyla anılan krallıklar kurdular, ibrahim Peygamber’in ölümü üzerine Mısır’a yerleştiler

MÖ XVII yy’a dek burada yaşadılar, zen-ginleştiler Mısır’da Ibraniler’e baskılar artınca, Musa Peygamber kavmini Mısır’dan çıkardı Sina ile Paran bölgesine yerleştirdi Ardından Filistin’e gittiler Baştan beri Arzı Mevut (Vaadedilmiş Ülke) saydıkları bu toprakta tutunmak için savaşım verdiler Musa yönetiminde yerli halkla yaptıkları uzun savaşlardan sonra ülkeyi egemenliklerine aldılar

Musa’nın ölümünden sonra kendilerine Musevi adını verdiler Bu dönemde oniki bölgeye yerleştiler Her bölgenin başında dini nitelikli bir hakim bulunuyordu Zamanla bu hakimler krallık yetkisiyle donatıldı Bunlardan, Kral Davut (MÖ 1025-974), ülke sınırlarını genişletti, Kudüs’ü Ibraniler’in başkenti yaptı (MÖ 1020) Davut, Zebur adı verilen kutsal kitabı Eski Ahid’e ekledi Davut’un yerine geçen oğlu Süleyman zamanında (MÖ 974-931) ticaret gelişti; Ibraniler zenginleşerek tarihlerinin altın çağını yaşadılar

Kutsal yapılarıyla Kudüs’ün yapımı, Süleyman zamanında tamamlandı Ancak o ölünce Ibraniler arasındaki birlik bozuldu Biri kuzeyde başkenti Şamara olan israil Krallığını, öbürü güneyde başkenti Kudüs olan Judo (Yahudi) Krallığı’nı kurdular ibrani halkı, Klâna dayalı topluluklar kurup göçebe yaşamı terketti Bu iki ibrani devlet birbirleriyle yıllarca savaştı Sonunda israil’e Asurlular (MÖ 721); Judo’ya ise, Babil kralı Nabukadnezar (MÖ 587) son verdi Yoksullar (çiftçiler) dışında Babil’e sürülen Yahudiler burada köle oldular

MÖ 539′da bir bölümü Filistin’e dönüp Kudüs’teki Mescid-i Aksa’yı yeniden yaptı ve Kudüs’e eski önemini kazandırdı Ancak bir araya gelip siyasal bir varlık gösteremediler İki yüzyıl kadar Per-sler’in egemenliğinde yaşadılar Büyük iskender’in fetihleriyle (MÖ 331) Helenizm krallıklarına bağlandılar Ardından Ro-malılar’ın egemenliği altına girdiler

Bu dönemde Kudüs’te yeni bir dinin kurucusu olarak Isa ortaya çıktı Ibraniler onun peygamberliğini kabul etmediler ve isa’nın çarmıha gerilmesinde etkili oldular Bu nedenle Hıristiyanlık döneminde yeniden sürüldüler Bu sürgünde Roma’ya karşı ayaklanmaları da rol oynadı (MS 70) önce Akdeniz ülkelerine, daha sonra tüm dünyaya yayıldılar Özgün ve gelişkin ibrani uygarlığı başta Avrupa ve Akdeniz olmak üzere tüm yeryüzünü etkiledi En eski tektanrılı din, Ibraniler’in dini Musevilik’tir Kutsal kitaplarıise Tevrat’tır

Bu dinde Yahova denen tek bir Tanrıya tapılır İbrani dininin Yahova tarafından yalnız Ibraniler’e gönderildiği kabul edildiğinden, bu dini yaymak için çaba gösterilmemiş ve din savaşları yapılmamıştır Ibraniler’in sanatı, müzik ve şiir alanında gelişmeler gösterdi Sürekli ülkeden ülkeye göçmeleri mimarlık alanında değişik üsluplar yaratmalarını sağladı Sütun başlıkları, çanak çömlek ve mühür süslemelerinde Mısır, Babil ve Helen etkisi vardır