Kahramanmaraş

KAHRAMANMARAŞ
A COĞRAFİ KONUMU
İlimiz, 37-36 enlemleri ile 36-56 boylamları arasında merkez ilçe ve deniz seviyesinden 568 metre yükseklikte olup, ilin kuzey kesimlerinde il toprakları yükseltileri 3000 metreye varan genellikle Güneydoğu Toroslarının uzantıları olan dağlarla bunlar arasında kalan çöküntü aralarında oluşmuştur
Kahramanmaraş, 14327 km²lik yüzölçümü ile Türkiye'nin 13 büyük şehri durumundadır Kuzeyden Sivas, kuzeybatından Kayseri, güneybatıdan Adana, güneydoğudan Gaziantep, doğudan Adıyaman, kuzeydoğudan Malatya ile çevrili bir Akdeniz şehridir
Arazi yüksekliği 350 metreden 3000 metreye kadar çıkan ilde geniş ovalar vardır Bunlar, Gavur, Maraş, Göksun, Aşağı Göksun, Afşin, Elbistan, Andırın, Mizmilli, Narlı ve İnekli ovalarıdır İlin belli başlı dağları ise Nurhak, Binboğa, Engizek, Uludaz ve Ahırdağı’dır Ceyhan ve Aksu nehirleri ile Göksun, Söğütlü, Hurman, Körsulu ve Erkenez Çayları ilin akarsularıdır Toprakların %59'unu dağlar, %24'ünü platolar ve %16'sını da ovalar teşkil eder
B İKLİMİ
Kahramanmaraş üç ayrı coğrafi bölgenin (Akdeniz Bölgesi ,Doğu Anadolu Bölgesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi ) birbirine en çok yaklaştığı alanda yer alır Coğrafi konumu ve diğer faktörlerinde etkisi ile üç farklı iklim tipi arasında “Bozulmuş Akdeniz İklimi''ne daha yakın bir iklim özelliği gösterir Kahramanmaraş merkezde görülen iklimin aksine kuzeye doğru gidildikçe yükseltiye bağlı olarak tamamen karasal iklim özellikleri görülür Kahramanmaraş'ın iklim özelliklerini ortaya koyabilmek için meteoroloji istasyonu bulunan yada DSİ tarafından kısa süreli rasatlar yapılan ilçelerin iklim değerleri karşılaştırmalı olarak incelenmelidir Kahramanmaraş'ın yıllık ortalama sıcaklık değeri 16,5 °C,Pazarcık'ta 14,8°C Andırın da 13 C° iken Elbistan da bu değer 10,3 °C ye düşerYıllık ortalama sıcaklıklar güneyden-kuzeye, batıdan doğuya doğru yükseltiye bağlı olarak karasallığında etkisiyle bariz bir şekilde azalma göstermektedir Aylık ortalama sıcaklıların yıl içinde dağılışı ise ,Kahramanmaraş'ta 4,5°C Pazarcıkta 4,2 °CAndırında 3,2 °C, Elbistan da -3,7°C en soğuk ay ocaktır Aylık ortalama sıcaklıkların en yüksek olduğu ay Kahramanmaraş' ta 28 °C,Pazarcık'ta 27,6°C ,Andırında 22,9 °C ile Ağustos,Elbistan'da 23 °C ile Haziran ayıdırAylık ortalama sıcaklıklar Ocak ayından Ağustos ayına kadar artmakta,daha sonraki dönemde Ocak ayına kadar düşmektedir Kahramanmaraş'ta yılın dört ayında sıcaklık ortalamaları 23 °C nin üzerindedirBu özelliği ile merkez “Akdeniz termik rejim tipi'' nin etkisi altındadır Kuzey ve kuzeydoğusu ise “Karasal termik rejim tipi'' özelliğine sahiptirBu durum kış mevsimi ılık yaz mevsimi ise sıcak olan Merkez ilçeyi “Denizel Akdeniz Termik Rejimi'' n den “Karasal Akdeniz Termik Rejimi''ne yaklaştırır
CTARİHİ
Maraş’ın bilinen tarihi Anadolu'da ilk siyasi birliği kuran Hititlere kadar dayanır Hititler
Devrinde buraya Marxasi dendiği çevrede bulunan bu döneme ait bir çok tarihi eser ve yazılardan anlaşılmaktadır Daha sonra Romalılar ve Bizanslılar tarafından işgal
olunan şehir, bu dönemde de Cermanya ismiyle anılmaya başlanılmış ve Hz Ömer zamanında da Müslümanlar tarafından feth olunmuştur Bölgede uzun yıllar boyunca Emeviler, Abbasiler, Selçuklular ve Memluklular hüküm sürmüştür İslam hakimiyetinin Suriye'den Anadolu'ya yayıldığı sırada, Maraş'ın Arap-Bizans nüfuz alanları arasında sınır bölgesi olması dolayısıyla Rumlarca sık sık yakılıp, tahrip edildiği görülmektedir Yavuz Sultan Selim, Maraş'ı 1514 Çaldıran savaşından sonra Osmanlı Devleti topraklarına katarak, burada merkezi Maraş olmak üzere Malatya, Antep, Karsulkadiriye ve Sumaysat Sancaklarının bağlandığı Dulkadiriye eyaletini kurmuştur
Şehir 1866 yılında da sancak olarak Halep Valiliğine bağlanmıştır
Ermeni, Yahudi, ve Rafizi gibi etnik grupların bir arada yaşaması nedeniyle huzur bulamayan Maraş halkı, özellikle Zeytun (Süleymanlı) Ermenileri tarafından sık sık taciz edilmiştir 1895 yılında çıkan Zeytun isyanı çok kanlı olmuş ve I Dünya Savaşına kadar sürmüştür Bu dönemde yüzlerce Türk katledilip evleri yakılmıştır
Mondros mütarekesinden sonra 22 Şubat 1919 'da İngilizlerin, Suriye İtilafnamesi gereği 29 Ekim 1919 'da da Fransızların işgaline uğrayan şehir, 12 Şubat 1920 tarihinde hürriyetine kavuşmuştur
31 Ekim 1919 günü Uzunoluk Hamamından çıkan kadınların peçesine el uzatan Fransız üniforması giymiş Ermeni askerine karşı ilk kurşunu sıkan Sütçü İmam, kurtuluş mücadelesinin önderi olmuştur 28 Kasım 1919 cuma günü kalesinde bayrağının dalgalanmadığını gören halk, Ulucamii İmam Hatibi Rıdvan Hoca'nın "Bayrağın dalgalanmadığı yer hür değildir, hür olmayana da cuma namazı farz değildir" sözü üzerine Türk Bayrağını göndere çekerek ilk toplu hareketi başlatmıştır
Gittikçe artan Ermeni mezalimine dayanamayan Maraş Halkı 21 Ocak 1920'de başlayan ve 11 Şubat 1920'ye kadar 22 gün süren kurtuluş mücadelesi sonunda kendi şehrini kurtarma şerefine erişmiştir Türk Kurtuluş Mücadelesinin önderi olan Maraş bu önder hareket nedeniyle 5 Nisan 1925 tarihinde dünyada ilk olarak tek kırmızı şeritli İstiklal Madalyası ile taltif edilmiş ve yine 7 Şubat 1973 gün ve 1657 Sayılı Kanunla ismi Kahramanmaraş olarak değiştirilerek onurlandırılmıştır

D TURİZM
Kahramanmaraş ve çevresinin kültür ve turizm olgusu içinde ayrı bir yeri vardırKahramanmaraş Akdeniz iklim kuşağında olmakla beraber Orta Anadolu ve Doğu Anadolu iklim kuşaklarıyla sınır teşkil etmektedirGüney İllerimize göre serindirÇok sayıda yaylaları vardırBu yaylaların içinde Başkonuş Yaylası, Yavşan Yaylası ve Tekir Yaylası Türkiye'de görülmeye değer ve dünyada az sayıda bulunan bitki örtüsü ile birlikte önemli bir yer tutar Akarsu ve kaynak suları bakımından zengindir
Bu durum Kahramanmaraş'ın büyük bir turizm potansiyelini oluşturmaktadır İlkbahar'ın sonlarına doğru Kahramanmaraş ve Andırın İlçesi yaylaları Adana, Hatay ve İçel için önemli ikinci bir yazlık mekan durumundadır
Ahırdağı etekleri de onlardan geri kalmazKahramanmaraş'ın Yenicekale, Süleymanlı, Döngel, Tekir, Fırnız, Güvercinlik, Kazma, Kozludere, Kumaşır Gölü, Kapıçam ve Pınarbaşı, Elbistan İlçesinin Pınarbaşı ve Ekinözü İlçesi yazları ve sonbaharda halkın tercih ettiği yöreler arasında yer alır İl merkezindeki muhteşem Kale, Ulu Camii, Taş Medrese, Pazarcık yöremizde Evri ve Tilkiler Harabeleri, Andırın yöremizde Gökahmetli ve Çokak Harabeleriyle yol boyu Osmanlı ve Bizans Kaleleri, Süleymanlı'daki Bizans Yapıları, tek başına bile çok büyük bir değeri olan Afşin'deki Eshab-ı Kehf Külliyesi ve daha saymakla bitmeyecek kültür ve turizm değerlerimiz çoğu yerli ve yabancı turistlerimiz için önem arz etmektedir
Kahramanmaraş el işlemeciliğinden Oya, Sim Sırma, Kuyumculuk, Bakır ve Ağaç Oyma İşlemeciliği her an herkesin hayranlıkla hislerini kabartacak değerlerdir Ayrıca ünlü kırmızı biberi ve dondurması dünyada rakipsizdir Çeşitli, dünya ülkelerindeki gıda fuarlarına katılması, Yurt düzeyinde yapılan şenliklerde yer alması Kahramanmaraş Dövme Dondurmasının önemini kanıtlamaktadır Ülke ve yöre turizmi için önemli bir potansiyel oluşturmaktadır
1 Tarihi ve Kültürel Değerler
Kahramanmaraş kentinde yer alan önemli tarihi ve arkeolojik yapıtlar


a) Kahramanmaraş Kalesi
Kahramanmaraş kent merkezindeki yığma tepenin üstündedir Günümüze değin birçok onarım geçiren kalenin İÖ I İS II yy arasında yapılmış olacağı düşünülmektedir 150x75 metre boyutlarında dikdörtgene yakın planlıdır Eski Eserler ve Müzeler Genel Müdürlüğü duvarların bir bölümünü ve üç burcu onartmıştır Bunlardan biri kalenin eski giriş yapısıdır
Kare planlı burcun dış duvarları kesme taş, iç duvarları ise moloz taştır Yarıdan çoğu yıkılmış iç duvarlarda iç kapı koridoru ile kapı söve yerleri onarılmıştır Burcun güney yüzünde sivri kemerli, çift kanatlı kapı yer alır Ahşap kapı kanatları, kalın saç kaplanarak iri başlı çivilerle perçinlenmiştir Burcun doğusu maz-gal deliklidir İçten haç planlı burç, haçın uzun kolu üstündeki başka bir kapıyla kaleye açılır
Kale surlarının içi park olarak düzenlenmiştir Açık çay bahçeleri, çocuk parkı ve dinlenme mekanları bulunmaktadır
Kahramanmaraş çevresindeki diğer Kale kalıntıları; Çukurhisar Köyünde Çukurhisar Kalesi, Yaylaüstü Köyünde Yaylaüstü Kalesi, Doluca Köyü'nde Orçan Kalesi, Pazarcık Şallıuşağı Köyü yakınlarında Köroğlu Kalesidir
b) Ulu Camii
Kahramanmaraş Kalesinin güneyindeki meydandadırTaçkapı üstündeki yazıttan Dulkadiroğulları'ndan Süleyman oğlu Alaüd-Devle Bey'in 1496' da yaptırdığı anlaşılmaktadır Camiinin kuzeyine sonradan eklenen son cemaat yeri düz ve ahşap çatılıdır Dikdörtgen planlı ana mekan, mihrap duvarına dikey uzanan yedi nefe ayrılmıştır
Doğuda alanın durumu nedeniyle alttan dolgulu nefte, paye yerine kısa sütunlar kullanılmıştır Üçgen mihrap nişi, dört bordürlü ve mukarnaslıdır Mukarnas, Palmet, Lotüs motiflerinden oluşan bordürler özenli işçilikleriyle ilgi çeker Camiden bağımsız minare özgün yapısını koruyabilmiştir Kare taban üstünde silindirlik gövde bir silmeden sonra çok köşeli yapılmıştır Üst kısmı onarımlarla değişmiştir

c) Haznedarlı Camii (Duraklı Camii)
Duraklı Mahallesindedir Camideki çok sayıda yazıt yapımla ilişkili değildir Mimari ve bezemesinden XV yy yapısı olduğu sanılmaktadırAyrıca mihrabın olduğu düşünülen mermer kesme taşlardaki bezemeler de aynı yüzyıl özellikleri göstermektedir
d) Hatuniye Camisi
Kurtuluş Mahallesindedir Yavuz Selim Sultan (XVyy) adına yaptırılmıştır Avlu giriş kapısı üstünde XIXyy başlarından onarım yazıtı vardır Kesme taştan, son cemaat yeri ve ana mekanı ahşap çatılı bir yapıdır Son cemaat yerinin solundaki sivri tonoz örtülü, dikdörtgen planlı türbeye, birkaç basamakla inilen yalın kapıdan girilir
e) İklime Hatun Mescidi
Kurtuluş Mahallesindedir Ala Üd-Devle Bey'in kızı İklime Hatun adına 1549'da yaptırılmıştır Mescit ve Türbe kesme ve moloz taştandır Ortada paye, yanlarda duvarlara dayanan iki sivri kemerden oluşan son cemaat yeri tonoz örtülüdür Son cemaat yerinin sağında türbe, solundaki kemer içinde mescidin kapısı yer almıştır Kare planlı mescidin kubbesi yıkılmıştır Silindirlik mihrap nişi sütunların taşıdığı yarım kubbeyle örtülüdürMihrap duvarının solundaki kapıdan türbeye girilir Düzgün olmayan dörtgen planlı yapı, sivri kemerli tromplara oturan kubbe ile örtülüdür Türbede iki gömüt vardır
f) Ashab-ı Kehf Camisi
Mağaranın önündeki yapı bir Bizans kilisesinden camiye dönüştürülmüştür Kayaya oyulmuş geniş kemerli, birbirine bağlı iki tonozlu mağara bölümünün önünde üç bölümlü yapı yer almaktadır Caminin doğusunda iki tonozlu biri küçük kubbe ile örtülü üç bölümlü son cemaat yeridir Onarımlar sonucu caminin yapısı değişmiştir Ama büyük yüksek mihrap önü, kubbesi, kemer ve tonozlarla bölümlenmiş yapı selçuklulu camiler geleneğine uygundur
g) Ashab-ı Kehf Külliyesi
Külliyede dört eser bulunur Bunların üçü külliyenin esasını teşkil etmektedir Dördüncüsü ise çok sonra Dulkadırlılar zamanında yapılmış bir ilavedir
Külliyenin de içinde bulunduğu Afşin KMaraş iline bağlı ilçe merkezidir Denizden 1000 metrenin çok üstünde yüksekliğe sahip bir ovanın üzerinde bulunur Bu ova oldukça
geniş olup dört tarafı dağlar ile çevrilidir Yörenin eski çağ ile orta çağın ilk yarısında, şehri ve merkezi Afşin’dir
Kuran’ı Kerimde; Eshabı-l Kehf mağara arkadaşları demektir Eshabı-l Kehf ile ilgili ayetler Kuran-ı Kerim XVIII süresinde bulunmaktadırbu surenin ayetleri mekkede nazil olup Eshabı-l kehf ve Yedi uyurların tanrının mucizesi olduğunu hikmetlerini ve akıbetlerini geniş anlamda kapsamaktadır Tarih ve Tefsir eserlerinde ise Eshabı-l Kehf hakkında birçok eser bırakılmasa rağmen en detaylı bilgileri zamanın bilim adamlarından Taberi tarafından kaleme alınmıştır Bu eser daha sonrada bir çok bilim adamına ışık tutarak günümüze kadar gelmiştir Taberi’nin verdiği bilgilere göre Eshabı-l Kehf Tanrıya iman eden gençler olup, puta tapan bir kavimin mensubu iken Tanrı onlara doğru yolu göstermiş, onların amacı ise Hazreti isa’nın yolundan gitmek ve İslamiyet inancını taşımaktı O tarihin Hükümdarlarından Dakyanus gençlerin dinlerinden ayrıklarını haberini alınca, onları yakalamaya çalıştı fakat gençler dinlerinde sebat ederek Nihlus adlı bir mağaraya sığındılar Geceyi geçirmek için girdikleri mağarada yanlarında çiftçi arkadaşlarının köpekleri Kıtmirde bulunuyordu Allah’ın takdiri ile zulümden kaçan gençlerin inançlarıyla yüzyılın süren bir uykuya daldılar ve uyandıklarında zulüm bitmiş olup halkımız arasında bugüne kadar ruhani olarak değerini korumuşlardır
Yedi uyurların ismi şu şekildedir: Yemliha, Mekselina, Mislina, Mernuş, Dekarnuş,Şazenuş, Kafetatayuş,
h) Taş Medrese
Kalenin güneyindeki meydandadır XIVyy'da Alaüd-Devle Bey'in kızı adına yapıldığı öne sürülen yapı yazıtsızdır Türbedeki beş satırlık yazıt ise bozulmuştur Taş Medrese, düzgün olmayan dörtgen planlı açık avlu çevresinde sıralanmış bölümlerden oluşmaktadır Avlunun sağında medrese odaları, girişin karşısında
dikdörtgen planlı mescit ve solunda da piramit çatılı türbe yer alır Medrese odaları dikdörtgen planlı, tonoz örtülüdür
Taş Medresenin Mescit ve Türbe kısımları vardırOnarımı yapılmış olan Taş Medrese kentin önemli bir meydanında yer almaktadır
ı) Taşhan
Kapalı Çarşıya bitişiktirDulkadiroğulları döneminde yapıldığı öne sürülen, moloz taştan kare avlu çevresinde iki katlı bir yapıdır Girişin karşısındaki çapraz tonozlu mekan, sivri kemerlerle avluya açılır Kuzeydoğuda, hanın ambarı olduğu düşünülen tonozlu uzun bölüm vardır Girişin sağındaki tonozlu mekanların sonuncusundan bir koridorla ahıra geçilir Girişin solundaki küçük bölüm depodur İkinci kat sonradan ahşap olarak yapılmıştır Basamaklarla, arkasında han odalarının yer aldığı gezinti yerine çıkılmaktadır Girişin karşısındaki bölümlerden belediye çarşısına ikinci bir kapı açılmıştır
Taşhanda halen küçük imalat ve depolar vardır Bakımsız olup restorasyonu gereklidir
i) Katip Hanı
Ulu Caminin güneyindedir XVIII yyda yapıldığı sanılmaktadır Belediye, Bakırcılar ve Demirciler Çarşılarının yer aldığı Çarşıbaşı kesimindedir Yapının iki kapısından biri, bu çarşılara açılmaktadır Kapıdan hole, buradan da üç yanı ahşap revaklı kare avluya geçilmektedir Güneyi revaksızdır Avlunun çevresinde iki katlı han odaları vardır Batıdaki kargir, tonoz örtülü iki büyük odanın solunda sivri kemerli niş içinde çeşme ve helalar yer alır Güneybatıda depo olarak kullanılan ortaları tek sütunlu iki oda bulunmaktadır Bunların solundaki odadan ahıra geçilir Hanın ikinci katı yangından sonra ahşap olarak yapılmıştır
Tuzhan metruk ve bakımsızdır Restore edilmek suretiyle kullanıma açılmalıdır
j) Hışırhan
Yıkılan eski bedestenin 100 metre batısındadır XIX yy yapısı olduğu sanılan hanın yalnızca kuzeyi sağlamdır Revaklı avlunun çevresinde yer alan yapı bakımsız olup onarımı gerekmektedir
k)Ceyhan Köprüsü
Kahramanmaraş-Göksun eski yolunda, Ceyhan Irmağı üstündeki köprü, yeni yolun dışında kalmıştır XIV ya da XVI yy yapısı olduğu konusunda değişik görüşler vardır 15660 metre uzunluğunda, altı gözlü bir köprüdür Çeşitli dönemlerdeki onarımlarla özgünlüğünü yitirmiştir
l)Çukur Hamamı
Kahramanmaraş kentinde kalenin eteğinde toprak seviyenin altında yapılmıştır Kitabesi yoktur Kale ile arasında bir geçit olduğu söylentileri olmasına karşın bugün belirli bir emare yoktur Çeşitli devirlerde onarım ve ilaveler yapılmıştır
m)Tüfekçi Hamamı
Sarayaltı Mahallesinde demirciler çarşısındadır Kitabesi yoktur Soyunmalık, iki soğukluk ve sıcaklıktan oluşmaktadır


n)Acar Hamamı
Kale caddesi üzerindedir Kitabesi yoktur Kagir bir yapıdır Soyunmalık, soğukluk ve sıcaklık kısımlarından oluşmaktadır Üzerleri kubbelerle kapatılmıştır
o)Paşa Hamamı
Kurtuluş Mahallesinde bulunmaktadır Bugün terkedilmiş, koruma önlemi alınmadığı için tahrip olmuştur
2 Mağaralar
a) Döngel Mağarası
Kahramanmaraş-Kayseri karayolu üzerindedir Şehir merkezine uzaklığı 45 km'dir Mağaralar prehistorik devirde iskan edilmiştir 1956-1960 yıllarında prehistorik araştırmalara
sahne olmuştur İçerisinden Döngel Çayı denen sular çıkmaktadır Büyük bir çağlayan yaparak dereye akmaktadır Yanında ayrıca Gençlik Spor İl Müdürlüğünün izcilik kampı bulunmaktadır Önemli turistik bir yerdir
b)Gümüşkaya Mağarası
Zeytin Süleymanlı'dan geçip Afşin'e giden yolun karnıyarık mesire yerinden geçerek Ericek Kasabasından geçen tarihi İpekyolu'nun hemen yakınında bulunmaktadır Gümüşkaya mağarası yer yer breşik özellikler gösteren Paleosen yaşlı kireç taşları içinde gelişmiştir 20 - 30 m uzunluğunda koridor boyunca sağlı sollu tabandan dikitler, tavandan da sarkıtlar oluşmuştur Yer tabanının mermer olduğu bembeyaz bir güzellikle karşılaşılmıştır Ayrıca mağaranın içerisinde bir krater gölü olup, içerisindeki suyun berrak ve temiz olmasından suyun içilebilirliği anlaşılmaktadır
c)Savruk Mağarası
Savruk, Savran, Sarıkız diye tanımlanan mağaramız, Süleymanlı Ilıca Kasabası, Beşen Eleman Mezrası, Karamanlı Köyü ve Hacınınoğlu Köyü yerleşim yerlerinin arasında bulunan tarihi izler taşıyan bir doğa harikası arasına gizlenmiş ön kısmında bir şelale ve piknik alanı sayılacak tepe tarafında daha geniş bir ovayla süslenmiş turizm elçimiz olacak bir mağaradır Ulaşım bakımından sağlık turizmine bölgesel olarak modern dünyaya ayak uydurmuş, Ilıca beldemizden araçla 20 dk ve mağaranın 400 m yanına kadar ulaşabilmektedir Mağaranın iç kısmı Damlataş Mağarasını aratmayacak sarkıt ve dikitlerle bezenmiştir Ayrıca mağaranın ön kısmında 20 - 30 m altında Ceyhan nehri konum olarak tabiat harikası olarak akmaktadır


d)Bulut Deliği Mağarası
Pazarcık ilçesinin güneybatısında bulunan Bulut Deliği Mağarası, yer yer breşik özellikler gösteren Paleosen yaşlı kireç taşları içinde gelişmiştir Toplam uzunluğu 114 m olan (ana galeri 80 m) gelişimini tamamlamış fosil bir mağaradır Coğrafi konumu Pazarcık ilçesine yakınlığı, ulaşımın kolay oluşu ve doğal çevrenin güzelliği içerisinde zengin damlataşları, sarkıt, dikit, sütun ve duvar damlataşları ile kaplı olması nedeniyle turizm amaçlı kullanıma uygundur
3 Çeşmeler
a)Şeyhadil Çeşmesi
Kahramanmaraş mutasarrıflarından İsmail Kemal Bey tarafından 1913-1915 tarihleri arasında, 3X6 metre ebadında kesme taştan yaptırılmıştır Güney cephesinde ikiz kemerli iki
diş açılmış, bu kemerlerin ayaklarından çıkan ikiz sütunlarla cephe teşkilatlandırılmıştır Doğu ve Batı cephelerinde birer kemerle açılmış nişlerle de çeşme mimarisi tamamlanmıştır

4Gezi Ve Mesire Yerleri
a)Güvercinlik
Şehrin 15 km kuzeybatısındadır Güvercinlik ormanlık bir bölgedir ve yazları yemyeşildir Çevre önemli mesire yerlerinden olup, tabii su kaynakları mevcuttur
b) Fırnız Vadisi
Kahramanmaraş'ın 54 km kuzeybatısında yer alır Kumarlı Köyü yakınındaki kaya altı suyu ile Fırnız vadisinden çıkan kaynak su yatağının yamaçları 4 mevsim yemyeşildir
Su kenarlarında ve vadi yamaçlarında yer alan çınar, çam, gürgen ve meşe ağaçları ile sarp kayalıklar buraya ayrı bir güzellik verir Kara avcılığı ile
alabalık avcılığının yapılmasına uygun bir rekreasyon alanıdır

c)Ali Kayası
Kahramanmaraş-Kayseri karayolunun 32 kilometresindedir Sarp ve heybetli bir yapısı vardır İki sarp yalçın kayanın arasında çağlayanlar halinde akan suların etrafı çam ve meşeliklerle kaplıdır Heybetli görünüme sahip olan Ali Kayasının yüksekliği 148 metredir Şimdiki durumuyla Menzelet Baraj Gölü içerisinde kalmıştır
d)Tekir
Kahramanmaraş'ın 63 kilometre kuzeyinde yer alan ve havası, suyu, ormanlığı ve önemli su kaynaklarının burada olması
bölgeye daha güzel bir görünüm kazandırmaktadır İç ve dış turizme hizmet veren 9 adet yol boyu dinlenme tesisi vardır Balı, alabalığı, eti, yoğurdu ile meşhurdur
e) Pınarbaşı
Kahramanmaraş'ın topraklarından fışkıran suların süslediği bu mesire yerimiz halkın piknik ihtiyacını karşılaması yanında, üst kesimlerinde çamlarla örtülü gazinoları bulunan, turistlerin ilgisini çeken önemli rekreasyon alanıdır
f) Kumaşır Gölü
Kahramanmaraş- Adana yolu üzerinde ve şehre 9 kilometre uzaklıktadır Dağın eteğindeki kaynakların beslediği tatlı suyun meydana getirdiği göl ve etrafını çevreleyen yeşillik, eşsiz manzaraya sahip olup, halkın hem piknik yapıp hem de balık avladığı bir yerdir
g) Diğer Mesire Yerleri
Atatürk Parkı, Kapıçam, Menzelet Baraj Gölü ve Sır Baraj Gölü Çevreleridir
5 Kaplıca ve Dağ Turizm İmkanları
a)Zeytun Kaplıcası
Ilıca (Zeytun) Kaplıcası Kahramanmaraş'ın 72 km kuzeyinde eski Elbistan-Kahramanmaraş kervan yolu üzerinde Berit Dağı eteklerindeki Ilıca Beldesinde yer almaktadır Kükürt petrol artığı ve az miktarda yağ karışımı ile meydana gelen şifalı suyun; Romatizmal hastalıklara, kırık-çıkık sekselleri ve kadın hastalıklarında olumlu etki yaptığı belirtilmektedir Suyun sıcaklığı 450C' dir Belediyenin yaptırmış olduğu kür merkezi ve dinlenme salonları ile birlikte büyük bir bay ve bayan havuz yaptırılmıştır
Ilıcanın doğal deseni ve iklimi de sağlık turizmini geliştirmeye elverişli yayla özelliği taşıyan doğasının yanısıra Kahramanmaraş'a yakınlığı ve ulaşım kolaylıkları da turizme olan talebi artırıcı unsurlar olarak ortaya çıkmaktadır Bu faktörlerin etkisiyle ılıca turizmi gelişen ve diğer hizmet sektörlerini de geliştiren bir ekonomik faktör olarak ortaya çıkmaktadır
Ilıca Kaplıcaları kapasitesi ve su nitelikleri itibariyle yerel ölçekte hizmet verebilecek özelliklere sahiptir Kaplıcalar 1500 yatak kapasiteli bir termal merkez potansiyeli yaratmaktadır Ilıca'da konaklama turizm belgesi olmayan 21 pansiyonda 386 oda, 767 yatakla yapılmakla beraber, Belediye Belgeli 3 otelde 78 oda,192 yatak mevcuttur İki adet motelin 63 odası ve 126 yatak kapasitesi vardır Ilıca Belediyesi'nin yaptırmış olduğu kür merkezi ve sauna hamam faaliyette olup her türlü imkan mevcuttur
Turizm mevsimi Nisan ortasından Kasım ortasına kadar 7 ay sürmektedir Temmuz, Ağustos ve Eylül ayları en yoğun dönem olup, bu üç aylık dönemde doluluk oranı %80, diğer aylarda %20-30 dolayındadır Konaklama süresi 3-15 gün arasında değişmektedir Ilıcada 2 kaplıca tesisi (Hamam) vardır
b) Ekinözü (Cela) İçmeleri
Ekinözü İçmeleri KMaraş'a 150 km uzaklıktadır Ekinözü yerleşmesi, yakın çevresinde yer alan 3 kaynaktan oluşmuştur İnsan sağlığı üzerinde olumlu etkileri bulunan kapasite ve kaynak nitelikleri bakımından ülkemizin 10 büyük içmesinden biridir Ekinözü İçmeleri; Yukarı İçme, Orta İçme ve Aşağı İçme olarak 3 bölümden oluşmaktadır Yapılan tetkik
ve analizlerde başta böbrek, idrar yolları, safra kesesi, mide, bağırsak, cilt, basur, nefes darlığı,iç guatır, şeker, sinir hastalıkları, karaciğer,ve damar sertliği rahatsızlıklarında etkili olduğu ve tedavi sağladığı ortaya çıkan Ekinözü içmelerinin suyu içilerek, banyosu yapılarak ve özel çamuru cilde sürülerek dertlere deva olmaktadır
c) Yavşan Yaylası
Sır baraj gölünün güneyindeki yükseltiler üzerinde yer alan, zengin orman dokusu ve su kaynakları ve endemik bitkileri ile, öncelik alan doğal bir kaynaktır Yükseltisi 1300 metreye ulaşmaktadır Yavşan Yaylası, kampçılık ve iklim kürleri açısından il düzeyinde önemli bir kaynaktır
d)Başkonuş Yaylası
Başkonuş yaylası, Kahramanmaraş-Andırın yolu üzerinde, Yenicekale çevresinde yer alan zengin bir orman dokusunun oluşturduğu ve yayla karakteri gösteren bir bölgedir Yükselti l785 mdir Başkonuş'ta geyik üretme çiftliği bulunmaktadır Elektrik, telefon yol ve çevre düzenlemesi yapılmış olan alanda, orman idaresine ait sosyal tesisler (konaklama, lokal, lokanta vb) bulunmaktadır

EKAHRAMANMARAŞ DÖĞME DONDURMASI
Osmanlılar döneminde saraylarda "karsambaç" adı verilen bir yiyecek türü varmış Bu yiyeceği yapmak için, dağların pek güneş görmeyen yamaçlarında kuyular açılır ve bu kuyular kış mevsiminde karla doldurularak saklanırmış Yazın sıcak günlerinde, süt ve diğer çeşitli meyva suları bu karla karıştırılarak soğutulurmuş (Bu halen KMaraş'ta yapılıyor) Daha sonra bu karışıma o sıralarda Halep'ten gelen şekerde eklenmiş Zaman zaman şekerin dışında pekmez ve balda katılmış
Osmanlı saraylarına ve asil konaklarına yabani orkide (sahlep) satan Maraşlı Osman Ağa, yörede "cinsel gücü artırıcı" olarak bilinen bu içeceğin artanını bir gün saklamak için kara gömmüşErtesi günü baktığında, sahlebin kıvamındaki değişiklik dikkatini çekmiş Süt, şeker ve sahlep karışımının yoğunluk kazandığını ve sakız gibi uzadığını görmüş Bu yeni gıda maddesinin tadına bakan herkes pek çok sevmiş Sahlepli karsambaç olarak başlayan bu gelişme üç kuşak sonra Maraş Dondurması olarak tanınmaya başlamışKahramanmaraş'ı çevreleyen Ahırdağı'nın yamaçlarında özellikle kekik, keven gibi rayihalı otlarla beslenen keçilerin sütünden, birinci kalite sahlepten üretilen bugünkü KMaraş Dondurmasındaki en büyük özellik sütün keçi sütü olmasından kaynaklanıyor Ahırdağı yamaçlarında beslenen keçilerin sütü önce bir eksper tarafından kontrol ediliyor Özellikle sütteki yağ oranının belirli bir yüzdenin altına düşmemesi gerekiyor 90 derece sıcaklıkta kaynatılan sütler, mikroorganizmalardan arındırılıyor Daha sonra bu süte önce sahlep, ardında şeker katılıyor İyice karıştırılan bu karışım, 6-8 saat dinlendirdikten sonra eksi 6 derecede soğutulduktan sonra tüketime sunuluyor
İçerisinde A B C D ve E grubu vitaminleri ile kalsiyum fosfor, magnezyum, sodyum, potasyum demir ve çinko gibi minerallerde bulunan KMaraş dövme dondurmasının 100 gr sade dondurmada 135 mg kalsiyum, 115 mg fosfor, 100 mg sodyum, 160 mg potasyum, 0,1 mg demir, 130 mg A vitamini, 0,21 mgE vitamini 0,25 mg B vitamini ve 0,13 mg diğer vitaminlerden olduğu tesbit edilmiştir
Bugün, KMaraş dövme ve meyveli dondurma çeşitlerinin, Yaşar Dondurma (Mado), Ferah Dondurma (Edo) ve Kervan Dondurma (Alpedo) kuruluşları tarafından yurt içi ve yurt dışında dağıtımı yapılmaktadır
KMaraş Dondurması halen ABD, Avustralya, Almanya, Birleşik Arap Emirlikleri, Bulgaristan, Çin, İngiltere, GKore, SArabistan, Tunus, Yugoslavya, Kıbrıs, Mısır gibi ülkelere Mado ve Edo markalarıyla ihraç edilmektedir
F ULAŞIM
Kahramanmaraş, Türkiye’yi doğu-batı doğrultusunda geçen uluslar arası E-90 karayoluna bağlıdır Ayrıca yapımı tamamlanmak üzere olan otabana Adana yolu üzerinde Nurdağı’ndan ve Gaziantep yolu üzerinde Narlıdan bağlantılar mevcuttur Şehirde bulunan iki ana otobüs firması ile Kayseri ve Adana üzerinden Ankara, İstanbul ve İzmir gibi büyük şehirler başta olmak üzere diğer tüm illerimize ulaşmak her zaman mümkündür
Karayolu ile Türkiye’nin her tarafına ulaşmanın mümkünlüğü dışında Narlı Beldesinden demiryolu ile Adana üzerinden ulaşım imkanı vardır Ankara bağlantılı uçak seferleri Havaalanın kapalı olması nedeniyle yapılamamaktadır