Ailede Etkilesim

Ailede Etkilesim
Aile, yetiskin ve çocuklarin etkilesimde bulunduklari, dolayisiyla
birbirlerini etkiledikleri bir birimdir Aile etkilesim üzerine kurulu
bir sistem oldugundan, bir yönün islevini yerine getirmemesi sistemin

diger yönlerini de etkiler Su halde, aileyi anlamak için ana, baba
ya da çocuklari ayri ayri incelemek yeterli olamaz; çünkü aile, parçalarin
bir araya gelmesinden farkli bir bütündür
Ailenin "etkilesen kisilikler birimi" olarak kabul edilmesi simgesel
etkilesim kuramindan kaynaklanan bir görüstür Aile bireyleri
arasindaki etkilesimin anlami, bireylerin etkilesimde aldiklari yerden
çok, etkilesimin kendi içindedir Örnegin, babanin alkolik olusu aile
etkilesimi içinde disardakinden çok farkli bir anlam tasir; ailenin her
bireyi babanin bu özelligine farkli tepki gösterir, aile içinde bu özelligin
bir gelisim tarihi vardir, aile sistemini bir bütün olarak etkiler ve
bireylerin aile algisini farklilastirir Etkilesim yaklasiminin uygulamadaki
en taninmis örnegi "aile terapisi" (family therapy)dir Aile terapisinin
temel ilkesi, aslinda "hasta"nin yalnizca "belirlenmis hasta" oldugu
ve etkilesen bütün aile bireylerince paylasilan aciyi en fazla dile
getiren kisi oldugudur Yani bir bireyin rahatsizligi, aslinda içinde
yasadigi rahatsiz bir ailenin ve kötü isleyen bir aile etkilesiminin
belirtisidir; ailede bir seyler ters gitmektedir ve bütün ailenin bir
terapistle görüsmeye gereksinmesi vardir Örnegin, bir çocuk samar oglani
olarak seçilmis ve ailece kendisine "problem çocuk" olma görevi verimistir;
böylece anababa, yüzlesemedikleri evlilik sorunlarindan kaynaklanan
anksiyetelerini çocuk üzerinde yogunlastirarak daha az tehdit
edici bir çikis yolu bulmaktadirlar
Aile terapisi ilkeleri ve uygulamalari oldukça yenidir ve eski

psikopatoloji yaklasimlariyla -en azindan yüzeyde- çelismektedir Eski
yaklasimlar, bireysel problemin bireysel dinamikle iliskili oldugu ve
bireysel terapi gerektirdigi dogrultusundadir Ancak bireysel terapistler
bile, hastalarinin gelisiminin aileleri tarafindan engellendigini ve
terapide kazanilan degisikliklere ailenin uyamadigini görmektedirler
Bu bulgular aile terapisinin gelismesine katkida bulunurken, aile içindeki
etkilesimin önemine de dikkati çekmistir Ayrica bu yaklasim bireyin
içsel dinamiklerini de reddetmemektedir Aile terapisi sayesinde
"asil" sorunlu birey saptanabilir -çünkü çogunlukla ailede hasta olarak
belirlenen kisiden baska bir üyedir- ve daha sonra bireysel terapiye
alinabilir Bireyin rahatsizligini baslatan ne olursa olsun, bu rahatsizlik
baslayinca yogun aile etkilesiminde her birey bununla bir biçimde
basa çikmak zorunda kalacaktir
Su halde, temel nokta, ailenin etkilesen kisilikler birimi oldugudur
Bu kisiliklerden birinde ya da iliskilerde ortaya çikarak bir bozukluk
aile sisteminin diger yönlerini de bozacaktir Kimmel'in bir
arastirmasinda, evlilik iliskisinin kalitesi, anababanin çocuk davranisini
algilayisi, anababanin aile birimini algilayisi ölçülmüs, evlilik
iliskisindeki bozuklugun (düsük evlilik doyumu), çocugun davranis
bozukluguyla (yüksek derecede saldirganlik) iliskili oldugu, bu iki
alandaki bozuklugun da olumsuz aile birimi algilamasi ile iliskili oldugu
bulunmustur
Etkilesim yaklasiminin önemli bir noktasi da, ailenin farkli yönlerini
anlamada aile bireylerinin algilarinin, o aile sisteminin degiskenlerini

disardan izleyen birinin gözleminden daha belirgin olacagidir
Örnegin, bir çocuk aileyi birçok nedenle kardeslerinden çok
farkli algilayabilir, sonuç olarak da o çocuk ayni ailede yasayan
kardeslerinden farkli ya da olumsuz etkilenebilir, çünkü algilayislari
farklidir Ferdinand Vander Veen, aile bireylerinin aile birimini nasil
algiladiklarini ortaya çikarmak ve ölçmek için "aile-kavrami" adini
verdigi bir yapi gelistirmistir Aile bireylerinin, tipki benlik-kavramlari
gibi, aileye iliskin kavramlari vardir ve aile-kavrami da benlik-kavrami
gibi ölçülebilir Sonuç olarak bir bireyin kendi ailesine iliskin
algisi, ailenin diger bireylerine ve dis baskilara uyum saglanmasinda
son derece önemli bir etkendir