Orucun Farzları

Orucun farzları



Orucun farzı üçtür:

1- Niyet etmek

2- Niyeti, ilk ve son vakitleri arasında yapmak

3- İmsak vaktinden güneş batana kadar orucu bozan her şeyden sakınmak


Ramazanda ve nafile oruçlarda niyetin vakti, güneş battıktan sonra başlar Son vaktiyse, ertesi günü dahve-i kübra vaktine kadardır Dahve-i kübra vakti, şer’î gündüzün yani imsak vaktiyle akşam vakti arasındaki zamanın yarısıdır Bu vakit, Türkiye’de öğleye 60-70 dakika kadar kalan zamandır


Kaza ve kefaret oruçlarındaysa, akşamdan imsak vaktine kadar niyet edilebilir


Ramazanda oruca niyet ederken, akşamdan imsak vaktine kadar (Yarın oruç tutmaya), imsak vaktinden sonraysa (Bugün oruç tutmaya) denir Yanılıp yanlış söylense de, oruç tutulacak gün bilindiği için mahzuru olmaz


Ramazanda bir aylık oruca toptan niyet edilmez, her gün ayrı ayrı niyet etmek farzdır


Gece yatarken yemeği yiyip veya yemek yemeden niyet edilse, sonra gece uyanınca, sahura kalkınca yemek yemekte mahzur yoktur Akşam yemeği yerken niyet etmek iyi olur Niyetten sonra da, imsak vaktine kadar yiyip içmekte mahzur yoktur Sahura kalkınca da, daha önce niyet edilmiş olsa da, imsak vaktine kadar yiyip içilebilir


Ramazanda, (Yarın dişim ağrımazsa oruç tutarım, ağrırsa tutmam) diye akşamdan niyet edilse, böyle şüpheli niyetle oruç tutmak sahih olmaz Niyetin son vaktinden önce kesin karar vermek gerekir


Oruç tutmak niyetiyle yatmak da niyettir, sahura kalkılmasa da oruca niyet edilmiş olur


İmsak, gecenin bitimi, yiyip içmenin yasak olan vaktin başlamasıdır wwwturktakvimcom sitesinde yazılı olan imsak vaktinden önce, yiyip içmeyi kesmeli! Yiyip içmeye ezan okununcaya kadar devam etmemeli Ezan geç okunursa, suçu müezzine bulmak insanı sorumluluktan kurtarmaz


Farklı takvim ve imsakiyeler hakkında, wwwturktakvimcom sitesinde, Bilgiler kısmında geniş açıklama vardır


Sual: Bozulursa kefaret olmasın diye, Ramazan orucuna imsak vaktinden sonra niyet etmek caiz mi?

CEVAP

Caizdir, fakat böyle bir şeye lüzum yoktur


Sual: Ramazanda gece niyet etmeyi unutan ne yapmalı?

CEVAP

Öğleye bir saat kalıncaya kadar niyet edilir Sahura kalkmak niyettir, oruç tutmak niyetiyle yatmak da niyettir, sahura kalkılmasa da oruca niyet edilmiş olur


Sual: Takvimlerde yazılı olan imsak ne demektir? Bu vakitte sabah namazı kılınır mı?

CEVAP

İmsak, gecenin bitimi, yiyip içmenin yasak olduğu vaktin başlaması demektir Türkiye Takvimi’nde yazılı olan imsak vaktinde, yiyip içmeyi kesmelidir! Türkiye'de, bundan 15-20 dakika kadar sonra sabah namazı kılınabilir! Yanlış takvimlere göre hareket edip de, yiyip içmeye ezan okununcaya kadar devam eden kimsenin, suçu yanlış takvime bulması, kendini mesuliyetten kurtaramaz!


Beyaz iplik, siyah iplik

Sual: Babam oruç tutarken, takvime göre değil, Kur’ana göre hareket ediyor Siyah iplikle beyaz iplik birbirinden ayrılıncaya kadar yiyip içiyor Ortalık ağardığı için şüpheleniyorum Doğru mu?

CEVAP

Bekara suresindeki, (Beyaz iplik siyah iplikten ayırt edilinceye kadar yiyip için) mealindeki 187 âyetindeki iplikler, gündüzün beyazlığı ile gecenin siyahlığıdır Âyet-i kerimenin anlamı, (Gündüzün aydınlığı ile gecenin karanlığı, iplik gibi birbirinden ayrılıncaya kadar yiyip için) demektir Bu âyet-i kerimeyi duyan bir zat, (Ya Resulallah, ben gündüzün geceden ayrıldığını öğrenmek için yastığımın altına bir beyaz iplik ile bir siyah iplik koydum Fakat gecenin bitişini yine de tespit edemedim) dedi Bunun üzerine, Peygamber efendimiz, (O iplikler, gündüzün aydınlığı ile gecenin karanlığıdır) buyurdu Eğer Peygamber efendimiz açıklamasa idi, beyaz ipliğin aydınlık, siyah ipliğin karanlık olduğunu nereden bilecektik? Kur’an-ı kerimden anladığımıza uyarak, gencin babası gibi, bilhassa bulutlu havalarda, daha ortalık karanlık diye, güneş doğana kadar yiyip içerdik


Şafii’de niyeti unutmak

Sual: Bir Şâfiî, gece yatarken ertesi gün için oruç tutmaya niyet etmeyi unutsa, sahura da kalkamasa, güneş doğunca uyansa, niyet edip oruç tutsa sahih olur mu?

CEVAP

Şâfiî’de niyet imsak vaktine kadardır Unutunca, Hanefî mezhebine uyarak niyet edip orucunu tutar Böyle oruç tutmaya mani bir özür olunca, kurtaran hangi mezhep varsa, o mezhep taklit edilerek, oruç kurtarılır


Kaza orucuna niyet

Sual: Kaza orucuna nasıl niyet edilir?

CEVAP

(Niyet ettim ilk kazaya kalan Ramazan orucumu tutmaya) diye niyet edilir Son kazaya kalan da denebilir Kaza orucunda, akşam namazından imsak vaktine kadar niyet etmek şarttır

İmsak vaktinden önce niyet etmeyi unutan, kaza orucu tutamam diye oruçtan vazgeçmemeli, nafile oruç tutunca boşa gidecek diye düşünmemeli Yani nafile de olsa oruç tutmalıdır


Bir de, niyetten sonra yemek yenilmez sanılıyor Bu da yanlıştır Akşam oruca niyet edip, Türkiye Takvimi’ndeki imsak vaktine kadar yiyip içilebilir


Oruca gündüz niyet ederken

Sual: Ramazan ayında ve nafile oruçlarda, dahve vaktinden önce niyet edilebiliyor Bu vakitten önce niyet ederken, imsak vaktinden itibaren mi oruçlu olmaya niyet etmek gerekiyor?

CEVAP

Evet, öyle niyet etmek gerekiyor Tabii o vakte kadar orucu bozacak şeylerden kaçınmış olması da şarttır İmsak vaktinden itibaren değil de, niyet ettiği andan itibaren oruç tutmaya niyet edilirse oruç sahih olmaz (Redd-ül-muhtar)


Dahve-i kübra vakti: Buna kaba kuşluk da denir Oruç müddetinin yarısıdır, bu da öğleden bir saat kadar önceki vakittir Mesela bir şehirde, imsak 0500’de, akşam vakti de 1700’de oluyorsa, oruç müddeti 12 saat eder Bunun yarısı 6 saattir İmsak vaktinden 6 saat sonraya kadar, yani saat 1100’e kadar niyet edilebilir İmsak 0400’de, akşam vakti de 1900’da olursa, 15 saat eder yarısı 7,5 saat eder İmsak vaktine eklenince, dahve vakti saat 1130 olur Yani mevsimlere ve şehirlere göre değişir


Oruçta niyet

Sual: Dört mezhebe göre Ramazan orucunda niyetin son vakti nedir?

CEVAP

Ramazan orucunda niyetin son vakti, Hanefî’de dahve-i kübra denilen, şer’i gündüzün yarısı, yani Türkiye için, öğle vaktinden, yaklaşık 70 dakika kadar önceki zamandır Mesela, İstanbul’da 5 Ramazan 1431 Pazar günü, şer’i gün, 20:13 – 4:11 = 16 saat 2 dakikadır Bunun yarısı 8 saat 1 dakika eder 4:11 + 8:01 = 12:13’e kadar niyet edilebilir Öğle ise 13:20'de oluyor Yani 5 Ramazan tarihinde, öğleye 67 dakika kala niyet edilebiliyor


Diğer üç mezhepte ise, imsak vaktinden önce niyet etmek şarttır Bu bakımdan, oruçta bu üç mezhepten birini taklit edenin, imsak vaktinden önce niyet etmesi şarttır


Unutursa veya oruca başladıktan sonra mezhep taklidini gerektiren bir durum olur da, imsak vaktinden önce niyet etmemiş olursa, artık geriye dönme imkânı olmadığı için, orucunu kurtarabilmek maksadıyla, zaruretten dolayı yine üç mezhepten birini taklit edebilir