Saç İle İlgili Bazı Bilgiler

SAÇ İLE İLGİLİ BAZI BİLGİLER:


Kepeklenme : Baş derisindeki keratenize olmuş ölü hücrelerin dökülmesi olayıdır Sağlıklı bir baş derisinde gözle farkedilmeyecek kadar hafif olan deri dökülmesi olayı aşırı ya da tam tersi aşırı kuruluk, antibiyotik veya hormonal ilaç kullanımı, dengesiz beslenme vb nedenlerle pul pul dökülme şeklinde gösterilebilir Meydan gelen kepeklenmenin rahatsız edici olmasından daha da önemlisi baş derisinde hücre yenilenmesinin hızlanması sonucunda cildin tahriş olmasıdır


Aşırı yağlanma: Saç folikülüne açılan yağ keseciklerinin görevi cilt yüzeyinde laktik asitle dış etkenlere ve ve mikroorganizmalara karşı koruyucu bir tabaka oluturmaktadır Ancak bu keseciklerin çok fazla büyümesi ya da salgısının artması sonucunda cilt yüzeyinde çok daha kalın bir yağ tabakası oluşur Bu durum baş derisinin solunumuna engel olur ve hücre ölümü artar

Aşırı yağlanma beraberinde kepeklenme, saç tellerinde zayıflama ve dökülme olayını getirir


Saç dökülmesi: Sağlıklı bir saç içinde günde 20 – 30 tel dökülme normaldir Özellikle mevsim değişimlerinde bu sayıda artış görülebilir

Saç dökülmesinin çeşitli nedenleri vardır:

Irsi Saç dökülmesi: Genellikle yağlanma ile kendini gösterir Erkek hormonu olan testesteronun etkisiyle matrix hücrelerinin erken ölümü görülür Bakım ancak bu hücreler ölmeden önce yapılırsa sonuç elde edilir

Hormonal dengesizlik: En çok saç ve deride etkileri gözlemlenen rahatsızlıklardan biridir Saçın dışarıdan bakımının yanısıra endocrino therapy (hormon tedavisi) uygulanması gerekir

Kemoterapi tedavisi: Çok kısa bir süre içinde saçların dökülmesine neden olur Tedavisi oldukça güçtür

Dengesiz Beslenme: Özellikle hızlı zayıflama diyetlerinde ihtiyacı olan vitamin, proteinleri ve diğer maddeleri alamayan saç kökleri sağlığını kaybeder Ayrıca aşırı yağlı ve şekerli besin tüketimi de saç dökülmesine neden olur

Traxion: Saç tellerinin aşırı çekiştirilmesidir Zorlama sonucunda saç telinin kırılması ve dökülmesi olayı gözlemlenir

Saç Tellerinin kırılması: Uçlarda meydana gelen kırık saçın keratin ağının yıpranmasına ve oksijen alımının azalmasına neden olur Sağlığını kaybeden saç teli kopar

İlaç kullanımı: Daha ziyade antibiyotik etkisiyle görülür Geçici saç dökülmesidir

Yanlış ürün kullanımı : Saç teli ölü hücrelerden oluştuğu için kendini onarma şansı yoktur Dolayısıyla kullanılan şampuan, bakım ürünleri, şekillendiriciler doğru seçilmeli ve doğru uygulanmalıdır Özellikle de alkol derecesi yüksek, balmumu içeren, yağlı ve pH derecesi cilt ve saça uygun ayarlanmış ürünler kullanıldığında saç telinde incelme, matlaşma kırılma ve dökülme gibi olumsuz sonuçlar gözlemlenecektir

Saç tellerinin kırılması : En önemli etkeni saçın nemini kaybetmesidir Gerekli miktarda su molekülünün bulunmamasıhalinde saç teli elastikiyetini kaybeder ve kimyasal bağlarında zayıflama meydana gelir

Kırılma olayı keratin halinde birbirinde ayrılması sonucu saç telinin incelmesi ve kopması şeklinde olur Tedavi edilmediği taktirde saç kestirilerek dahi kırılma olayı yinelenir Dolayısıyla kırılmaya eğimli saçın öncelikle nem ve protein ihtiyacı giderilmesi giderilmesi ve saç teli hidrolipidik kılıfla kuvvetlendirilmelidir

PANTOTENİK ASİT (B VİTAMİNİ): Ürünlerde pro B olan panthenol kullanılmıştır Cilt ve saçta nem tutucu nem özellik gösterir

Bulunduğu besinler: Karaciğer, böbrek, yumurta, bira mayası, bezelye, fasulye, süzme bal, karnıbahar ve lahana

C VİTAMİNİ (ASKORBİK ASİT) : Kollegen biosentezinde rol oynar Ayrıca hidroksilasyon reaksiyonlarında yer alarak cilt ve saç köklerinde oksijen tutulmasını sağlar Koruyucu ve antioksidandır

Bulunduğu besinler: Limon, portakal, çilek, yeşil biber, vb

KERATİN PROTEİNLER: Deri,saç,tırnak ve kemiklerde bol miktarda bulunur Yapısında bulunan kükürt dayanıklılığını sağlar Asit ve alkallilere karşı en dayanıklı proteindir Saç telinin en dış yüzeyi tamamiyle keratin ağıyla örülmüştür

Bulunduğu besinler: Özellikle hayvansal gıdalarda bulunur Ayrıca kuru fasulye, nohut, barbunya, vb bitkisel gıdalarda bulunur

SU : Canlı organizmanın en temel birimidir Su miktarı yetişkin insanlarda yaklaşık %65 kadardır Normal şartlarda günde ortalama 2300 ml su alınır Bunun yaklaşık yarısı içme suyu ve sıvı besinlerden, diğer yarısı ise katı besinlerden sağlanır Yaklaşık olarak et %70, ekmek %30 su içerir

Saç telinin büyümesi : Sağlıklı bir saç teli yaklaşık ayda 1cm Olmak üzere 3-6 yıl uzamasını sürdürür Sonra

3-4 aylık bir bekleme sürecinin ardından dökülür Sağlıklı bir deride dökülen saçın yerine yenisi çıkar

Masaj : Saçlar arterler yönünde, yani enseden ve yanlardan yukarı doğru fazla sert olmadan fırçalanmalıdır Bu işlem her gün tekrarlanmalı, ancak kullanılan fırçanın doğal kıllardan ya da yumuşak bir tür olmasına özen gösterilmelidir

Arterler-Doku hücrelerine, yani canlı organizmadaki tüm hücrelere gerekli besin maddelerini, oksijen ve suyu taşıyan temiz kanın bulunduğu damarlardır Arterler, arterciklere sonrada kılcal damarlara dallanarak hücrelere temiz kanı ulaştırır


Saçı etkileyen faktörler :

Güneş ışınları : Distülfür bağlarını kopar

Deniz Kumu : Tahriş eder

Deniz Suyu : Saç teli etrafında tuz katmanı oluşturarak peptid bağlarını olumsuz yönde etkiler

Su : Polipeptid zincirine girer ve saçın çatlamasına neden olur

Rüzgar : Saçı kurutur Kırılmasını ve dolayısıyla dökülmesini arttırır

Kimyasal Maddeler : Alkaliler (pH 12’de), polipeptitde tuz köprülerinin kırılmasına ve hidrolize neden olur

Organik asitler ve bazlar saçı şişirir Bu durum saçlara zarar verir Cildin ve saçın renk pigmentleri : Renk pigmentlerini taşıyan melanosit hücrelerini Sgerminatum ve S spinosum tabakalarında yer alırlar Ciltte melanin, trikosiderin ve hemoglobin (kanda bulunur) olmak üzere üç renk pigmenti vardır Sarımsı cildi olan Çinli ırkında ilave olarak karoten bulunur

Melanin – kahverengi – siyah

Trikosiderin – kızıl

Karoten – sarı renk verirler

Renk pigmentleri oluşan yeni hücrelerle birlikte cildin üst tabakalarına taşınarak burada keratin ile birleşirler Özellikle melaninin en önemli görevivücudu mor ötesi ışınlardan korumaktır Dolayısıyla yaz aylarında ve direkt güneş ışınlarına maruz kalındığında artış gösterir

Saç tellerimiz ise rengini, melanin ve trikosederin pigmentlerinin az ya da çok oluşuna göre alır Pigmentler matrix hücrelerinin etrafında yer alırlar ve oluşan saç telinin medulla ve korteks tabaklarında bulunurlar

Doğuştan renk pigmentlerinin eksikliğine Albino hastalığı adı verlir ki, bu rahatsızlıkta cilt, gözler, kıl ve saçlar tamamıyla renksizdir Asla güneş ışınlarına maruz kalınmaması gerekir


Saçın yapısı : Başı örten deri epidermi oldukça ince, dermis ise oldukça sıkı ve mukavimdir Birçok yağ ve ter folikülleri taşır Saç folikülü canlı hücrelerde oluşur

Saç strüktürü Kutikula

Korteks

Medula

Kortikula, bir çatı kiremit örtüsü gibi birbirini örterek devam eden renksiz, çekirdeksiz satıhlardan oluşur Bu satıhlarda örümcek ağı şeklinde, gözenekleri olan keratin ağından oluşur Yani saçın dış yüzeyi keratin pullarıyla kaplıdır

Saç telinin keratin ağlarından

Oluşan pullu dış yüzey Keratinden oluşan ağ tabakası

Saç telinin kökü canlı, sapı ölü hücrelerden yapılmıştır Saç teli deriden dışarı çıkıncaya kadar canlıdır Sonra saç hücreleri ölür ve saç büyümesi kök hücrelerinin bölünerek çoğalmasıyla gerçekleşir


Saç telinin kimyasal yapısı :

Polipeptid yapıda olan bilatin ve kitiden ibarettir Esas olarak protein yapısında sert bir madde olan keratin proteinlerini taşır Keratin proteinleri 18 çeşit aminoasitten oluşur En önemli aminoasitleri leucin, izin, glutamik asit, ve sistın (kükürt içerir) dir Toplam polipeptid zincirinde 153 aminoasit bulunur ve peptid bağı trans durumu gösterir

Saç telinin mukavemetini sağlayan bağlar dört tiptir

Hidrojen köprüsü

Sıstın köprüsü (Disülfur bağları)

Tuz köprüsü (İyonik bağlar)

Peptid köprüsü

Bu bağların yardımıyla sıhhatli bir saç bükülmede 60 – 100 kg ağırlığa dayanır


Saç telinin kimyasal reaksiyonları :

Hidrojen bağlarının parçalanması – Saçın ıslanması ile olur

İyonik bağların parçalanması – Saç hafif asit veya alkalilerle muamele edildiğinde olur

Disülfur bağlarının parçalanması:

Hidolitik reaksiyonlarla, basınç altında su buharıyla

Redüksiyon ile olur

Saç teli elastiktir Kuru saç %20-30 , ıslak saç %100 uzayabilir

Saçın permaibilite (saç, suya permaablıdır) ve plastisite (verilen şekli muhafaza etme) özelliği vardır Ayrıca saç şişer saçın şişmesiyle çapta %15-20, boyda %05, boyda artma görülür

SAÇ TELİNİN KESİTİ

Kıvırcık saç teli

Dalgalı saç teli

Düz saç teli


Başımızda 10 bin ile 200 bin arasında saç kökü vardır Dermiste bulunan saç yuvalarının dağılımı saçın sıklığını belirler ve bu ırsiyete bağlıdır Sarışınlarda saç telleri daha ince, buna karşılık saç yuvaları daha sıktır


Beslenmenin saça etkisi : Saç teli dermal papillada bulunan kılcal damarlar ile beslenir Saç teli dışarıdan kullanılan dopğru bakım ürünleriyle beslenirken saç kökü kanda bulunan oksijen ve besin maddeleri ile beslenir Bu nedenle meyve, sebze, yağsız et yenmesi ayrıca şeker tüketiminin azaltılması önerilir Şekerin saç dökülmesine neden olduğu gözlenmiştir

Önemli vitaminler

A VİTAMİN (RETIONAL) : Eksikliğinde muhtelif mukozolarda ve cilt epitelinde, dolayısıyla saç kökünde bozukluklar görülür Epitel hücreleri çekirdeklerini kaybederek aşırı keratinize olurlar ve enfeksiyon riski artar

E VİTAMİNİ (TOKOFEROL) : Özellikle A vitamininin yükseltgenmesini önler Antioksidan etkilidir

B VİTAMİNİ (TİAMİN) : Yeterince tiamin profosfat alınmadığı taktirde laktik asit sen

B VİTAMİNİ (RIBOFLAFIN) : Eksikliğinde seborlik dermatitis görülür Bütün doku hücrelerinde bulunur

Buluınduğu besinler: En çok sütte, bira mayası, tahıllar, karaciğer, ıspanak, balık ve yumurtada bulunur

B VİTAMİNİ (NIASINAMID) : Diğer adı PP vitaminidir Eksikliğinde pellegra pereventivite hastalığı ve dolayısıyla deri dermatiti görülür

Bulunduğu besinler: En çok kırmızı et ve karaciğerde bulunur Ayrıca bira mayası, yeşil sebzeler çay ve baklagillerde bulunur

B VİTAMİNİ (PIRIDOUSIN) : Eksikliğinde dermatit görülür

Bulunduğu besinler: Maya, pirinç kabuğu, tahıl, yumurta sarısı ve sebzelerde bol miktarda bulunur

H VİTAMİNİ (BIOTIN) : Yapısında saç teli için önemli bir madde olan kükürt taşır Eksikliğinde seborlik dermatitis görülür

Bulunduğu besinler: En çok yumurta sarısında, karaciğerde, sütte, börekte ve mayada bulunur

Epidermis : Dış deri

Hair shaft: Saç kılının uzandığı yuva

Sabacaus gland: Yağ bezi

Matrix: Saçın büyümesini sağlayan hücre

Bulb: Bu hücrenin yerleştiği yuva

Dermal papilla: Doku hücreleri ve kan damarlarından oluşur

Epicranical aponamrosis: Kas-kafatası arası bağ dokusu

Connectivite tissue: Bağ dokusu

Skull: Kafatası

Beslenme bozuklukları saç üzerinde büyük etki yapar Örneğin 80-180 gün sürekli dondurma yemek ile saç zayıflaması gözlenmiştir

Saç derisine yapılacak masaj neden önemlidir?Arterler; doku hücrelerine, yani canlı organizmadaki tüm hücrelere gerekli besin maddelerini, oksijen ve suyu taşıyan temiz kanın bulunduğu damarlardır Saçlar arterlerin yönünde, yani enseden başlayarak yanlardan yukarıya doğru fazla sert olmadan fırçalanarak saç derisine masaj yapılmalıdır Bu işlem her gün tekrarlanmalı, ancak kullanılan fırça doğal kıl fırça veya yumuşak bir fırça olmalıdır Böylece, hücrelere ihtiyacı olan besin ve suyun ulaştırılması sağlanmış olur

· Saç kreminin saç derisine zararı var mıdır?
Hayashi saç kremleri, diğer bazı ürünlerde olduğu gibi yumuşatıcı yerine, keratin protein ve saç derisini rahatlatıcı bitki özleri içerdikleri için saç derisinde kullanılabilir

· Saçı sık yıkamak zararlı mıdır?
Kullanılan şampuanın sık yıkamaya elverişli olmadığı durumlarda elektriklenme, incelme ve kırılma problemleri yaşanabilir Sık yıkamaya özel şampuanlar kullanılarak bu sorunların yaşanması engellenebilir Hayashi System Hinoki Shampoo ve Hayashi System Hinoki Conditioner sık yıkanan saçlar için kullanımda ideal ürünlerdir

· Saç için ideal su sıcaklığı nasıl olmalıdır?Saçın zarar görmemesi için suyun ılık olması önerilir Son durulama suyunun ise soğuğa yakın olması saçın sağlığı açısından gereklidir

· Saçın ıslakken taranması zararlı mıdır?Saç teli elastik bir yapıya sahiptir Kuru saç %20-30 esnerken, ıslak saç %100 oranında esnekliğe sahip olabilir Saçın ıslakken taranması durumunda gereğinden fazla esnetilerek bağların kopması durumu yaşanabilir Bu sebeple, saçı nemli iken taramak gereklidir