Lahn (Kur'an Okurken Yapılan Hata)

Ezgili sesle Kur'ân-ı Kerim okurken yapılan hata Bu hatalar harflerde, harekelerde veya harflerin sıfatlarında olabilir Sahabe döneminden sonra sahih olan kıraatların karşısında şaz rivâyetler, ortaya çıkmıştır Dalâlet ve ilhad erbabının türemesinden sonra şaz kıraatlar artmış ve çoğalmıştır Bu hususta ileri giden bid'atçıların en meşhurları İbn Şenebuz (ö 328/940) ve Ebû Bekr Attar (ö 354/965)'dır Bu şahıslar şaz kıraat ortaya çıkarmaya çalışan bid'atçıların sonuncularıdır Şaz kıraatlar devri geçtikten sonra kıraatta lâhin yapılarak teganni ile okuma bid'atı ortaya çıkmıştır Bu dönemdeki bid'atçılar çeşitli şekillerde lahin yapmışlardır Bunlar da dört gruptur:
1 Ter'îd; soğuktan titrer gibi sesi titretmek 2 Terkîs; sakinden harekeye zıplar gibi hızla atlayıp geçmek 3 Tartîb; medleri uzatarak terennüm ve teganni etmek 4 Tahzîn; sese ağlar gibi hazin bir edâ vermek
İlk lâhin yapan Ubeydullah b Ebî Bekre'dir Hazin bir ses ile Kur'ân okuyarak, lâhin yapan bu şahıstan sonra torunu Abdullah b Ömer b Ubeydullah b Ebî Bekre ondan bu tarz kıraatı öğrenmiştir Ondan Ebâzî, Ebâzî'den de Sa'd b Allâf bu kıraat tarzını öğrenmişlerdir Sa'd b Allâf, Harun Reşid'in ilgisini çekmiş ve onun yanında bulunarak onun hususi kâri'î olmuştur Hatta "emirul mü'minin" kari'î olmuştur Daha sonra Heyşem, Ebân ve İbn A'yen gibi kâriler ortaya çıkmış ve kıraatta lâhin yapmayı yaygınlaştırmışlardır Sahâbî ve Tabiîn döneminde bu tür bir kıraat yoktur
Lahn, lahn-i celî ve lahn-i hafi olmak üzere iki kısımdır Lahn-i celî; açıktan belli olan hata anlamındadır Gerek Kur'ân ve kıraat ilmi mütehassıslarının, gerekse Kur'ân okumayı bilen hemen herkesin farkedip anlayabileceği hatalı okuyuşlardır Harflerin aslî sıfatları ve mahreçleri üzerinde, harekelerde ve sükûnlarda yapılan hatalar bunlardandır Bu hatalar çoğu zaman namazı bozabilir Lahn-i hafi; gizli hata anlamındadır Kur'ân okunurken yalnız Kur'ân ve kıraat ilmi konusunda ehil olan kişilerin farkedebileceği hatalara lahn-i hafi denir Tecvid kurallarına uyulmaması halinde meydana gelen hatalar bu çeşit hatalardandır Lahn-i hafi namazı bozmaz