İbadet, Adet Haline Gelmemeli

-u Zülcelâl ayet-i kerimede şöyle buyurmuştur: “Her şeyin hazineleri yalnız bizim yanımızdadır Biz onu, ancak belli bir ölçüye göre indiririz” (Hicr; 21) Yağmurun yağması, insanların davranışları, hareketleri, ibadetleri, ’ın emirlerini yerine getirmek ve bunun gibi her şey, -u Zülcelal’in takdirine bağlıdır
Nasıl dünyada yağmuru, nereye icap ediyorsa -u Zülcelâl oraya veriyor, daha sonra orada çeşitli çiçekler ve ağaçlar çıkıyorsa kişi de -u Zülcelal’in emir ve nehiylerini yerine getirip ibadet ve zikirle meşgul olduğunda, yağmurun yağdığı yerde güzel ve çeşitli çiçeklerin çıktığı gibi kişide de güzel ahlaklar oluşur Bu da -u Zülcelal’in hazinesinden gelir
-u Zülcelâl başka bir ayet-i kerimede şöyle buyurmuştur: “Derler ki, ‘Bizden üzüntüyü gideren ’a hamd olsun” (Fatır; 34) Demek ki insan bu dünyada, ahireti ve ’ın rızası için üzülmelidir “Ben dünyalık olarak niçin zengin olamıyorum, niye benim dünyalığım yok?” diye değil, ahiret için mahzun olmalıdır
Hz Peygamber sallallahu aleyhi vesellem hadis-i şerifte şöyle buyurmuştur: “Kabirdeki ölü, suya batan ve kurtarılması için feryat eden kimse gibidir Evladından, kardeşinden yahut her hangi bir dostundan gelecek duayı bekler Bu dua imdadına vardığında, kendisi için dünya ve içindekilerden daha sevimlidir Hayattakilerin ölülere hediyeleri, dua ve istiğfardır” (Deylemi)
Bir dostu, ahbabı ya da mü’min kardeşi ona dua ettiği zaman, bu onun için dünya ve içindekilerden daha sevimlidir -u Zülcelâl, dünyadaki insanların duasıyla, kabirdekilere dağlar gibi sevaplar verir Kabirdekiler için en kıymetli şey, dünyadakilerin onlar için ’tan af ve mağfiret dilemeleridir
Onlar şimdi böyleyken, bizde bir gün onlar gibi olacağız Bu hale gelmeden önce, kendimizi ahirete iyi hazırlamalı, ibadet yapmalı ve birbirimizi ibadet yapmaya teşvik etmeliyiz
Enes bin Malik radıyallahu anhu şöyle anlatmıştır: “Bir gün, Hz Peygamber sallallahu aleyhi vesellem ile beraber oturuyorken önümüzden bir cenaze geçti Hz Peygamber sallallahu aleyhi vesellem: ‘Bu kimdir?’ diye sordu Ashab: ‘Ya Resulallah! Bu filan adamdır Öyle ibadet, zikir, sadakat, güzel ahlak sahibiydi ki!’ diye sayarak, onu methettiler Ashab-ı Kiram böyle dediği zaman, Hz Peygamber sallallahu aleyhi vesellem üç sefer, ‘Vacip oldu, vacip oldu, vacip oldu’ buyurdu”
“Biraz sonra, yine bir cenaze geçti Hz Peygamber sallallahu aleyhi vesellem: ‘Bu kimdir?” diye sordu Ashab: ‘Ya Resulallah! Bu filan adamdır Her türlü kötülüğe başvurur’ dediler Hz Peygamber sallallahu aleyhi vesellem yine üç sefer: ‘Vacip oldu, vacip oldu, vacip oldu’ buyurdu”
“Hz Ebu Bekir radıyallahu anhu: ‘Ya Resulallah! Her ikisine de ‘Vacip oldu’ dedin Bunun hikmeti nedir?’ diye sorunca, Hz Peygamber sallallahu aleyhi vesellem şöyle buyurdu: ‘Ya Ebu Bekir! -u Zülcelal’in bazı melekleri vardır ki insanlar, ölen kişinin hakkında ne şekilde konuşurlarsa onlar da ona göre konuşurlar Melekler üç sefer: ‘Vacip oldu’ dedikleri için ben de meleklerin söylediği gibi dedim İlk geçen cenaze için insanlar onun iyi bir kişi olduğuna şehadet edince, melekler: ‘Cennet ona vacip oldu’ dediler Ben de (o zaman): ‘Vacip oldu’ dedim Daha sonra geçen cenaze için insanlar, onun kötü bir kişi olduğuna şehadet edince, melekler: ‘Cehennem ona vacip oldu’ dediler Ben de (o zaman): ‘Vacip oldu’ dedim” (Buhari, Müslim, Ebu Davud, Tirmizi, Nesai)
Demek ki insanlar, ölü hakkında ne konuşurlarsa melekler ona göre ölen kişiye, “Cennete veya cehenneme müstahak oldu” derler Fakat ölünün arkasından yalan söyleyerek, onun kötü olduğuna şehadet ederse melek: “ sana lanet etsin, sen yalan söyledin, o şöyle iyi bir kişiydi, sen onun tersini söylüyorsun” der
İbrahim aleyhisselamın kıssası
Peygamber ve Evliyaların kıssaları bizim için bir hikâye değil, ibret vesilesidir İbrahim aleyhisselam zamanında, yeryüzünde ondan başka ’a iman ve ibadet eden yoktu Herkes putlara ibadet ediyordu
celle celaluhu, İbrahim aleyhisselamı, putperest bir halkın içine gönderdi İbrahim aleyhisselam onlarla çok mücadele etti Halk, sonunda ondan kurtulmak için onu yakmaya karar verdiler: “Eğer siz putlarınızı seviyorsanız, onları razı etmek istiyorsanız, bunu yakın, bu putlarınıza hakaret ediyor, bunu yakmazsanız putlarınız sizden razı olmaz” dediler
İbrahim aleyhisselamı yakmak için bir ay odun topladılar Küfürlerinde o kadar samimiydiler ki bir yakınları hasta olduğunda, hastalarının iyi olması için sadaka olarak odun topluyorlardı O kadar odun topladılar, öyle bir ateş yaktılar ki kuşlar üstünden uçarken yanıyor ve ateşin içine düşüyorlardı Ateş o kadar dehşetli olmuştu ki yanına yaklaşıp İbrahim aleyhisselamı nasıl içine atacaklarını bilemediler
Şeytan onlara gelip mancınıkla onu atabileceklerini söyledi ve onlara mancınık yapmayı öğretti Daha sonra yüksek bir binanın üzerine mancınık kurdular Onu, ateşin içine atmaya giriştiler Gök ve yerlerdeki bütün melekler hatta gökler, yerler, topraklar, ağaçlar her şey ağlamaya başladı
Melekler: “Ya Rabbi! Yeryüzünde senin Halil’inden başka sana ibadet eden yoktu Onu da ateşte yakacaklar Ona yardım etmek için bize izin ver” dediler -u Zülcelâl buyurdu ki: “Eğer benim Halil’im sizden yardım isterse ona yardım edin, fakat sizden yardım istemiyorsa Halil’imi bana bırakın”

İbrahim aleyhisselam ateşin içine doğru giderken, rüzgâr meleği gelerek: ‘Eğer istiyorsan, bir rüzgâr estireyim de o ateşi dağıtayım’ dedi
Yağmur meleği gelerek: ‘Eğer istiyorsan, ateşin üzerine yağmur yağdırarak onu söndüreyim’ dedi İbrahim aleyhisselam: ‘Hayır, Rabbim nasıl istiyorsa öyle olsun’ buyurdu Hatta havada ateşe doğru giderken, Cebrail aleyhisselam yanına geldi ve İbrahim aleyhisselama: ‘Benden ne istiyorsun? Senin yardımına geldim’ dedi İbrahim aleyhisselam: ‘Sana ihtiyacım yoktur bana yeter O ne güzel sevgili ve ne güzel vekildir’ dedi
Cebrail aleyhisselam: ‘Öyleyse ’a yalvar seni kurtarsın’ Dediğinde: ‘O’na yalvarmam gerekmez, beni görmüyor mu?’ dedi Bunun üzerine, -u Zülcelâl şöyle buyurdu: “Biz, ‘Ey ateş! İbrahim’e karşı serin ve selametli ol, dedik!” (Enbiya; 69)
İşte görüyorsunuz; onların hali ne kadar güzel ve yerinde Onlara mutabaat yapmayı, denizden bir damla kadar dahi olsa bize nasip etsin Eğer -u Zülcelâl, ateşe yalnızca “Serin ol” deseydi, İbrahim aleyhisselam içinde üşüyecekti Bunun için “Selametli de ol!” buyurdu
Cebrail aleyhisselam onu aldı, ateşin içinde bir yere koyunca, orası güllük gülistanlık bir yer oldu Kâfir Nemrut, bir ay sonra gitti baktı ki İbrahim aleyhisselam çimenlerin üzerinde, etrafında da sular, ağaçlar, güller, çiçekler var: “Ya İbrahim! Senin Rabbin ne kadar kuvvetlidir Ben ona yüz deve kurban edeceğim” dedi İbrahim aleyhisselam: ‘Ya Nemrut! Sen milyar deve kessen de iman etmedikçe, kabul etmez, iman et” dedi
İnsanın vücudundan ve ruhundan daha kıymetli neyi vardır! Bakınız, İbrahim aleyhisselam ruhunu -u Zülcelâl için feda etti; -u Zülcelâl de ona bu şekilde davrandı -u Zülcelâl insanı imtihan etmektedir Bunun için bu imtihanda başarılı olmaya çalışalım
-u Zülcelâl başka bir ayet-i kerimede şöyle buyurmuştur: “De ki ‘Rabbim! Beni, takdir ettiğin yere, gönül rahatlığı ve huzur içinde koy ve çıkacağım yerden de dürüstlükle ve selametle çıkmamı sağla Bana katından yardım edici bir kuvvet ver” (İsra; 80) -u Zülcelâl bize bu ayetle, ne şekilde dua etmemiz gerektiğini bildirmektedir Bu ayet-i kerimeden açıkça anlaşıldığına göre, insan yaratılışı gereği zayıftır -u Zülcelal’in azameti karşısında ve O’nun hakkını, ibadetini yerine getirmede çok zayıftır Onun için -u Zülcelâl bize öğretip yol göstermiştir
Hakikaten de kendimizi düşünürsek, ne günaha ne de taate sabrımızın olmadığını anlarız Bu konularda çok zayıfız Kişi, -u Zülcelal’in kuvvetini arkasına almayı isterse her şey ona kolay olur, hiç bir şeyden zahmet duymaz Çünkü -u Zülcelal’in kudret ve azameti her şeye kadirdir Onun için -u Zülcelâl bize yol göstererek, “Benden isteyin” buyurmaktadır
Sehl bin Tusteri (rahmetullahi aleyh) ismindeki bir zata: “Bu ayetin tefsiri nasıldır?” diye sormuşlar, o da şöyle buyurmuştur: ‘Kişinin dilininin, devamlı hak üzere konuşması suretiyle, ’ın (celle celaluhu) ona yardımcı olmasıdır (’ın ona bunu nasib etmesidir)”
Hakikaten dil, insanı cehenneme de cennete de götürebilmektedir İnsan ne konuştuğuna çok dikkat etmelidir

İbadet, adet haline gelmemeli

Şunu iyi bilmemiz lazımdır ki yaptığımız ibadet, âdet halini almamalıdır İnsan, ibadet ettiği zaman, o ibadetin sahibine bir semere, bir nur getirmesi lazımdır İbadet, kendi sahibine bir menfaat vermezse onun kalbine, ruhuna bir nur getirmezse bu tam bir ibadet sayılmaz İbadetin, sahibine menfaat vermesi için kişinin; maneviyatını düzeltmeye ve günahlardan muhafaza olmaya ihtiyacı vardır Bunları yaparak, ibadeti kendisine kolaylaştırmalı ve tatlılıkla ibadet edebilmelidir
Aksi takdirde, ibadet, sahibine menfaat vermezse kişi manevi yönden noksan olur Mesela, insan namaza girdiği zaman, ’ın huzuruna girdiğini bilmelidir Rükûya gittiği zaman: “u Zülcelal’in kudret ve azameti karşısında eriyorum, acizliğimi gösteriyorum” diye, bilmelidir Secdeye gittiği zaman, en az üç sefer: “Subhane rabbiyel a’la” demelidir Fakat acele acele, huzursuz, gafletle derse o secdeden, maneviyat bakımından bir istifadesi olmaz Onun için elimizden geldiği kadar, ibadetimizi huzurlu yapmalıyız
Evliyadan bir zat şöyle demiştir: “Keşke insanlar benim vücudumu kerpetenle parça parça etseler de (buna razıyım) tek, ’a ibadet etsinler, günah işlemesinler”
O, Hz Peygamber sallallahu aleyhi vesellemin ümmetinden bir Evliyaydı Ya, Hz Peygamber sallallahu aleyhi vesellem, yaptığımız günahlardan dolayı bize ne kadar acıyor, bir bilsek! Onun için elimizde fırsatlar varken, bunları değerlendirelim
u Zülcelâl başka bir ayet-i kerimede de şöyle buyurmuştur: “ onlardan razı olmuş, onlar da ’tan razı olmuşlardır İşte bu mükâfat, Rabbine saygı gösterene mahsustur” (Beyyine; 8 ) Demek ki insan için ahiretin durumu, bu dünyadaki tutumuna göre olacaktır Dünyada ’tan korkanlar, ahirette ’tan razı olacaklar, da onlardan razı olacaktır
-u Zülcelâl, kendi fazlı ve keremi ile bizlere muamele etsin ve hepimize razı olacağı şekilde salih amel nasip etsin… (Âmin)
SEYDA MUHAMMED KONYEVî