Dinin Toplumsal Ahlaka Etkisi

Dinin Toplumsal Ahlaka Etkisi
Dinin Toplumsal Ahlaka Etkisi
Dinin yaşanmaması insanlar ve insan toplumları için pek çok olumsuz özelliği de beraberinde getirir Böyle bir toplumda insanların çoğunluğunun bencil, adaletsiz ve kötü ahlaklı olmaları kaçınılmazdır Çünkü insanların gerçek anlamda güzel ahlaklı olmalarının ardındaki tek sebep dindir Allah'a iman eden insanlar, Allah'ı hoşnut edebilmeyi istedikleri ve yaptıklarının hesabını vereceklerinin bilincinde oldukları için hareketlerini Allah korkusuna dayandırırlar Allah'ın menettiği kötü hal, tavır ve davranışlardan, olumsuz ahlak özelliklerinden kaçınırlar Bu insanların yaşadığı bir toplum da günümüzde yaşanan her türlü sosyal problemlerden uzak bir toplum olur
Fakat dinden uzak bir insan, işlediği kötülüklerin karşılığını eninde sonunda alacağına, yaptıklarının hesabını vereceğine inanmadığı için hareketlerinde herhangi bir sınır gözetmez Yaptığı şeylerden dolayı kimseye hesap vermeyeceğini düşünen bir insan için kötülükte çekinilecek hiçbir sınır yoktur Prensip gereği bazı olumsuz hareketleri yapmıyor olsa bile uygun ortam bulduğunda, mecbur kaldığında, çevresinden teşvik gördüğünde ya da bir fırsatını bulduğunda bunları yapmaktan çekinmez
Böyle bir hayatı seçen kişi için dinsizliğin maddi-manevi karşılığı daha dünyada iken başlar Bunun sebebi aslında her insanın vicdanen dini yaşaması gerektiğini biliyor olmasıdır Daha önce de belirtildiği gibi her insanda vicdan mekanizması vardır Ancak müminlerde çok gelişmiş olan bu özellik, dini yaşamayanlarda körelmiştir Yani dinden uzak insanlar vicdanlarına uymayarak kendilerini manevi bir sıkıntıya sokarlar Sonuç olarak herkes aslında bir Yaratıcısı olduğunu, O'na karşı sorumlu olduğunu ve güzel ahlaklı olması gerektiğini bilir Ama bunları yerine getirmek dünyevi çıkarlarıyla çatıştığı için işine gelmez
Bu nedenle de ya dini bütünüyle reddederek böyle bir sorumluluktan kaçınır ya da sürekli olarak kendisinin "iyi kalpli, temiz ve dürüst bir insan" olduğu gibi avunmalarla dini Kuran'da tarif edildiği gibi yaşamamak için mazeretler bulur Ancak her iki durumda da insanlar bilinçaltlarında Allah'ın istediği biçimde yaşamaları gerektiğini bilirler Vicdanlarının bu sesine göre hareket etmedikleri için de daha henüz dünyadayken bunun manevi azabını tadmaya başlarlar İşte dinden uzak toplumlarda yaşanan bunalımların, psikolojik sorunların, ruhsal çöküntülerin temel kaynağı "vicdan azabı" adı verilen bu manevi sıkıntıdır Henüz ahirete gitmeden yaptıklarının azabını daha bu dünyada tadmaya başlayanların durumu ayette şöyle tarif edilir:
“Derler ki: "Eğer doğruyu söylüyor iseniz, bu va'dolunan (azab) ne zaman?" De ki: "Belki de acele etmekte olduğunuzun (azabın) bir kısmı size yetişmiştir bile"” (Neml Suresi, 71-72)
Ahiretteki sonsuz ve dayanılmaz manevi azabın küçük bir parçası olan dünyadaki vicdan azabı az önce belirttiğimiz gibi kişinin yaratılışına ve yaratılış amacına aykırı bir tutum, bakış açısı ve yaşantıyı tercih etmesiyle başlar Kişinin bu çarpık, din dışı tutum ve zihniyetini değiştirmediği sürece de bu manevi azaptan kurtulması mümkün değildir Ancak çeşitli yöntemlerle kendini uyuşturarak vicdanının sesini duymamaya, azabını dindirmeye çalışır
İnsan hem fiziken hem de ruhen dini yaşamaya uygun olarak yaratılmıştır İnsanı da ona en uygun hayat modelini de yaratan Allah'tır İnsanlar bunun dışına çıktıklarında doğal olarak kişisel ve toplumsal düzeyde aksaklıklar baş gösterir Bu aksaklıklar ise, tarih boyunca tüm insanların içinden çıkmaya çabaladıkları, günümüzde de etkisi hemen her toplumda görülen sosyal ve bireysel hastalıklar ve yaralardır Bunlardan kurtulmanın tek yolu ise dinin yaşanmasıdır Din bunların her birine gerçek anlamda çözüm getirir

Din İnsanların Suç İşlemelerini Engeller
Dini yaşamayan bir kimse, kendi çarpık mantığına göre, yaptıklarından dolayı herhangi bir hesap vermeyecekse, cezalandırılma ihtimali yoksa ve sonuçta da bir kayba uğramayacaksa, bu insanın kendi çıkarları uğruna herhangi bir sınır tanıması, başkalarının hakkını, iyiliğini, menfaatini gözetmesi için hiçbir sebep yoktur Çünkü, çarpık mantığına göre, bir kere geldiği bu dünyada en rahat şartlarda yaşamalı, istediği herşeyi elde etmeli, aklına gelen herşeyi yapabilmelidir Kuran'da dinsiz insanların bu mantıkları şöyle anlatılır:
“Dediler ki: "(Bütün olup biten,) Bu dünya hayatımızdan başkası değildir, ölürüz ve diriliriz; bizi "kesintisi olmayan zaman' (dehrin akışın) dan başkası yıkıma (helake) uğratmıyor" Oysa onların bununla ilgili hiçbir bilgileri yoktur; yalnızca zannediyorlar” (Casiye Suresi, 24)
İşte bu mantığa sahip olan bir insan, sınır tanımaksızın her türlü kötülüğü veya ahlaksızlığı yapabilir; sahtekarlık yapabilir, yalan söyleyebilir, çalıştığı yerde rahatlıkla zimmetine para geçirebilir, çalabilir, dolandırıcılık yapabilir, menfaatleri söz konusu olduğunda yalancı şahitlik yapabilir, sözünde durmayabilir, eline para, güç ya da imkan geçtiğinde diğer insanları ezebilir Kötülükte daha da ileri gitmemesi için hiçbir engeli yoktur
Bir müddet sonra vicdanı öylesine körelir ki artık bu insan tamamen nefsinin elinde oyuncak haline gelir Nefsi ne derse, ne emrederse hemen yerine getirir Hiçbir sınırlayıcı, engelleyici güç tanımaz Çıkarları gerektirdiğinde adam öldürmeyi dahi göze alabilir Hergün gazete sayfalarında bu tür sayısız habere rastlanabilir Bilezikleri için komşusunu, kıskançlık için kocasını, öfke sebebiyle arkadaşını, cinnet nedeniyle çocuklarını, para için annesini-babasını öldüren insanların haberleriyle gazete sütunları dolar taşar Aslında bunlar da sadece olayın görünen kısmıdır; gazetelere yansımayan daha böyle pek çok haber vardır Tüm bunlar bu insanlarda vicdanın tamamen kapandığını, hakimiyetin nefsin eline geçtiğini gösterir Bu kişiler dini ve Allah korkusunu yaşamadıkları için bu hale gelmişler ve manen insanlıktan çıkmışlardır Ayette bu tip insanlar "sınır tanımaz, saldırgan, günahkar" (Mutaffifin Suresi, 12) gibi sıfatlarla isimlendirilir
Her an herşeyi yapabilecek insanlarla dolu bir ortamda, sokakta, otobüste, markette, bir eğlence yerinde veya herhangi bir yerde yanınızda bulunan sıradan bir kişi, aslında potansiyel bir tehlike olabilir; hırsız, sapık, katil vb herşey çıkabilir Hatta bu, iyi görünümlü, tahsilli bir kişi bile olabilir Bunun oldukça gerçekçi bir yorum olduğunu, popüler bir dergide çıkan bir ropörtajdan bir kesitle tespit etmek mümkündür:
- Dergi: "Cinayet ilginizi çektiğine göre işlemek ister miydiniz?
- Konuk: "… Cinayet işlemek istediğim anlar da olmuştur, somut bir kişiye karşı değil sadece Günde sekiz on kişiyi öldürmek isteyebilirim Böyle bir vahşet var insanların içinde Benim de vahşete bir yakınlığım var Ama somut bir cinayet bana çirkin gelebilir, kanlar akacak, adam yıkılacak, düdükler çalacak, polis gelecek… Uzun iş… Ama soyutta cinayet çekici bir iş benim için"
- Dergi: "Peki nasıl bir cinayet işlerdiniz?"
- Konuk: "Tabii silahı tercih ederim Zehir işin dehşetine pek uygun düşmüyor, fazla sinsice"
Görüldüğü gibi, halk arasında aydın olarak bilinen bir kişinin bile içinde böyle bir dehşeti barındırması ve bunu hiç çekinmeden kolaylıkla dile getirmesi dini yaşamayan bir toplumun ortak zihniyeti hakkında güzel bir fikir vermektedir İfadelerinden, üşenmese, rahatı kaçmasa, başına iş açılmayacağından emin olsa böyle dehşet verici bir fiili büyük bir zevkle işlemekten kaçınmayacağı açıkça görülen bu kişinin örneği, insanlarda Allah inancı ve Allah korkusu olmadığı, din yaşanmadığı takdirde toplumun varacağı korkunç boyutları gözler önüne sermektedir
Cahiliye insanının rahatlıkla ve gözünü kırpmadan işleyebildiği cinayet gibi büyük bir suç hakkında Kuran'ın hükmü ise şu şekildedir:
“Kim bir nefsi bir başka nefse ya da yeryüzündeki bir fesada karşılık olmaksızın (haksızca) öldürürse, sanki bütün insanları öldürmüş gibi olur” (Maide Suresi, 32)
Şüphesiz ki ayette verilen örnek son derece önemlidir, Allah böyle bir suçu bütün insanları öldürmekle eş tutmuş, diğer ayetlerde de bunun cezasının cehennem olduğunu bildirmiştir (Nisa suresi, 93) Bu durumda Allah'tan korkan bir insanın değil böyle bir günaha yaklaşması, aklından bile geçirmesi mümkün değildir
İşte müminlerle diğer insanlar arasındaki fark burada yatmaktadır İnananlar her ne olursa olsun haram olan bir şeye yaklaşmazken, diğerleri rahatlıkla her türlü kötülüğü işleyebilmekte ya da işlemekte bir sakınca görmemektedir
Gerçek dinin yaşandığı bir toplumda insanlar Allah korkusuyla dolu oldukları için hırsızlık, yalan, rüşvet, cinayet gibi ahlaksızlıkların hiçbiri olmaz Dini yaşayan insan hayatını Allah'ın sınırları içerisinde vicdanına uyarak sürdürür, içindeki negatif ses olan nefsinin kötü olarak emrettiği herşeyi bırakır
Ama din yaşanmadığında kişi nefsinin emrine girip, iradesini bir kenara bıraktığı için sürekli olarak kendi menfaatleri doğrultusunda hareket eder Böylece her türlü kötü ahlaka kapı açılmış olur Örneğin hırsızlık yapmak kişinin çıkarlarına uygun olabilir, ama din bunu yasaklamıştır ve aynı zamanda bu karşı tarafa zarar verecek bir harekettir Karşı tarafın yıllar boyunca çalışıp kazandığı para, bütün emeği bir gecede yok olur ki bu da mal sahibine acı verir Aslında çalan kişiye de vicdan azabı şeklinde acı verir Dolayısıyla din bu tür kötülükleri yasaklayıp, haram kılmakla insanlara dünyada da çok güzel, huzurlu bir ortam hazırlamış olur
Bu anlatılanlara dinsiz bir kişi karşı çıkıp, "ben dinsizim, ama rüşvet almıyorum" diyebilir Gerçekten bu insan ömrü boyunca hiç rüşvet almamış da olabilir, prensipleri gereği rüşvet almayı doğru bulmuyor da olabilir Ama öyle şartlar meydana gelir ki almakta bir sakınca görmeyebilir Örneğin maddi açıdan çok zor durumda kalabilir, eşi ya da ailesi rüşvet alması konusunda baskı yapabilir, öyle bir ortama girer ki rüşvet almayı herkes meşru görüyordur, veya ona zayıf ve duygusal bir noktasından yaklaşabilirler Bunun gibi pek çok değişik durum olabilir, kişi için kendince makul gerekçeler meydana gelebilir ve o kişi sonunda hiç düşünmeden rüşvet alabilir
Oysa din rüşvet konusunu, hem alan hem de veren açısından yasaklamış ve böyle yaygın bir toplumsal yaranın her iki taraftan da önlemini almıştır Bu şekilde dini yaşayan bir kimse, pek çok ayette haram kılınan haksızlık ve adaletsizliğin bir biçimi olan rüşvet almaya yanaşmayacağı gibi, rüşvet vermeye, rüşveti teşvik etmeye de aşağıdaki ayetin ihtarıyla teşebbüs bile edemez:
“Birbirinizin mallarını haksızlıkla yemeyin ve bile bile günahla insanların mallarından bir bölümünü yemeniz için onları hakimlere aktarmayın” (Bakara Suresi, 188)dinsizliğinkabusu