Vaka-İ Vakvakiye

Vaka-i Vakvakiye Tarihi - Osmanlı Ayaklanmaları - Vaka-i Vakvakiye Hakkında

Vaka-i Vakvakiye (Çınar Olayı), Osmanlı Devleti'nde XVII yüzyılda çıkan bir askeri ayaklanmadır


Bu ayaklanma sonunda, isyancılar tarafından ölüme mahkum edilen kişiler Atmeydanı'nda bulunan büyük bir çınar ağacının dallarına asılmış oldukları için bu ayaklanmaya Çınar Vakası denmiştir Ayrıca, üzerine cesetler asılmış bu ağacın İslam inancında adı geçen, Cehennem'de bulunan ve meyveleri insan kafası olan Vakvak ağacına benzetilmesi sebebiyle Vaka-i Vakvakiye olarak da adlandırılmıştır


Ayaklanmanın Sebepleri


Büyük Valide Kösem Sultan ve ocak ağalarının öldürülmesi ile sonuçlanan ayaklanmanın neticesinde iktidar, içoğlanları ve onlarla işbirliği yapan bazı kişilerin eline geçmiştir Bunlar daha önceki ayaklanmalardan ders almayarak, devlet işlerine karışmak, hazineden gereksiz harcamalar yapmak, yetkilerini kötüye kullanarak kendilerini resmi görevlerinden üstün saymakta idiler Bu arada Girit Savaşı'nın sürmesi ve başarı elde edilememesi hükumet otoritesini sarsmıştı Paranın değer kaybetmesi iktidarı ellerine geçiren içağaları ve yardımcılarına karşı düşmanlığı arttırmıştır Gorevliler her aksayan işin sorumluluğunu bunlara yüklemekte idiler Bu sebeple İstanbul'da halk ayaklanmaya hazır bulunuyordu Bu ayaklanmaya önderlik edecek olanlar arasında Kaptan-ı Derya Zurnazen Mustafa Paşa ile bostancıbaşı Hasan Ağa bulunuyordu Bu sırada Girit'ten dönen yeniçerilerin aylıklarının ödenmemesi üzerine Ağa Kapısı'na başvurduklarında Kulkethüdası tarafından tahkir edilmeleri ve sadrazam Süleyman Paşa'nın ödeneklerinin düşük akçe olarak dağıtılması hoşnutsuzluğu arttırmıştır


Ayaklanmanın Gelişimi ve Sonuçları


29 Şubat 1656 günü Hasan Ağa, Şamlı Mehmed Ağa ile Galata voyvodalarından Karakuş Mehmed Ağa, maaşlarını alamayan sipahiler ve maaşlarını aldıklarında hırpalanmış olan yeniçerileri ayaklandırdılar Olay üzerine toplanan ayak divanında Mihter Hasan Ağa söz alarak, henüz genç yaştaki IV Mehmed'e kendisine karşı olmadıklarını bildiren bir duadan sonra isteklerini anlatarak idamlarını talep ettikleri kişilerin adları yazılı bir defteri padişaha verdi Padişah listede olanların canlarının bağışlanmasını istediyse de ayaklananlar direndiler Bunun üzerine bostancıbaşı istenilen kişileri öldürerek cesetlerini ayaklananlara teslim etti Bu cesetler Atmeydanı'na götürülerek orada bulunan çınar ağacına asıldı