4 Yaşındaki Çocuğun Gelişimi

4 Yaş Çoçuğunun Gelişimi

Ayben Ertem


Bu yaşta ışık hızıyla hareket ederler Merdivenleri koşarak çıkarlar, bisiklet ile fırlarlar, evin bir ucundan diğer ucuna tabana kuvvet koşarlar Üç yaşındaki nispeten daha sakin çocuğunuz, bir fişeğe dönüşür Ara sıra davranışları (gürültülü, sert, kavgacı) size yeni yürümeye başladığı çalkantılı dönemdeki davranışları hatırlatabilir Fakat korkmayın Bu zor dönem genellikle kısa sürelidir ve beşinci doğum günlerine ulaştıklarında sakin, aklı başında ve kendine güven duygusuyla dolu olacaklardır

DİL YETENEKLERİ

Dört yaş çocuğunuzun kelime haznesi, şimdi ortalama 1500 sözcüğe ulaşmıştır Beşinci doğum gününe kadar, bu rakam 2500’e ulaşacaktır Bir seferde sekiz kelimeyi birbirine bağlayarak, ayrıntılı hikayeler anlatabilir Anlatımları, yalnızca başından geçmiş olaylara dair değil, aynı zamanda rüya ve imgeleriyle ilgili olacaktır
Konuşmasının çoğu gayet açıktır Bununla birlikte 5 yaş ortalarına kadar “F” , “V”, “S” ve “Z” sesleri hala sıkıntı verebilir

Dil bilgisi hataları daha az meydana gelir Örneğin “hayır gitme ”, “oraya gitme” olur “Nerde ayakkabılar”, “ayakkabılarım nerede”ye dönüşür

“Nasıl” ve “nerede” sözcüklerini kullanarak sorular sorar ve hatta sizin pek çok “neden” sorularınıza cevap verebilir

SOSYAL YETENEKLER

Çocuğunuz, arkadaş ve tanıdıklarıyla düzenli olarak iletişim kurar Hatta bir “en iyi arkadaş” seçmiş olabilir Genellikle- fakat her zaman değil- seçilen çocuk aynı cinsiyetten olacaktır Çocuğunuzun akranları, onun davranışı üzerinde gerçek bir etkiye sahip olmaya başlayacaktır Örneğin, eğer yeni arkadaşı birtakım ayrıcalıklara sahipse; daha çok televizyon izlemek ya da havalı spor ayakkabılar almak gibi, sizin 4 yaş çocuğunuz da aynı şeyleri talep etmeye başlarsa şaşırmayın

Çoğu zaman, okulöncesi çocuğunuza paylaşmak ve sırasını beklemesi konusunda güvenilir Basit kuralları anlar ve grup içinde oynarken genellikle onlara itaat eder

Gerçek hayatı taklide dayanan oyunlar daha karmaşıklaşır Sadece evcilik oynamak yerine 4 yaş çocuğunuz itfaiyecilik, şeker satıcılığı veya sirkçilik oynamaya meyledebilir

Bir grup içinde oynarken genellikle bir çocuk, lider olarak çıkar Diğer çocuklara rolleri dağıtacaktır Genellikle en iyi bölümleri sadık takipçilerine ayıracaktır

DUYGUSAL GELİŞME

Çocuğunuzun hayal dünyası oldukça aktif olmaya devam edecektir Fakat gerçek ile hayali olanı ayırt etme yeteneği önemli ölçüde artar

4 yaşındaki çocuğunuza, oyuncaklarını toplaması veya tabağını temizlemesini söylediğinizde, bazen size “kapa çeneni” diyebilir veya küfür edebilir Bunları duymak zor olmasına rağmen, küstahlık çocuğunuzun otoriteyle başa çıkmayı öğrendiğinin ve bağımsızlığının sınırlarını test ettiğinin iyi bir işaretidir Ama yine de, itaatsizlik ve saygısızlık gösterdiği zaman çocuğunuzu paylamanız ve yanlış yaptığını anlatmanız gerekir

Kendine güvenleri artar Yetişkinlerle konuşma şekillerini dinleyin Geçmişte sırnaşık ya da utangaç olmuş olabilir Fakat şimdi insanların gözlerine bakar ve dinlemelerini ister

4 yaş çocuğunuz, cinselliğin daha çok farkında olmaya başlar Kızlar ve erkekler arasındaki farklılıklar hakkında sorular sormaya başlayabilir, cinsel bölgelerini inceleyebilir ve diğer çocukların özel bölgeleri hakkında merakını ifade edebilir
FİZİKSEL DEĞİŞİKLİKLER

Dört yaş çocuğunuz bu yıl ortalama 2 kg alacak ve 5 cm uzayacaktır Alt çenesi daha belirgin bir şekilde büyürken, üst tarafı daha geniş olacaktır Sonuç olarak, yüzü daha geniş ve yüz hatları daha belirgin olur

Bu yılın sonuna doğru, koordinasyon ve dengesi, yetişkin birisininkine benzer olacaktır Ayak parmağının ucunda durabilir, tek ayağı ile zıplayabilir, taklalar atabilir ve hatta sıçrayabilir Dişlerini fırçalama, elbiselerini giyme ya da ayakkabılarını bağlama gibi görevler şimdi anne veya babanın ufak yardımlarıyla başarılabilir

Sanatsal projelere katılma yeteneği de gelişmiş olacaktır Yılın sonuna doğru, muhtemelen basit geometrik şekilleri kopyalayabilecek, bazı harfleri yazabilecek, bir boya fırçası ile boyama yapabildiği gibi, kesme ve yapıştırma da yapabilecektir

ÜSTESİNDEN GELİNMESİ GEREKEN ZORLUKLAR

Bu yıl, eğitimle ilgili olarak önemli bir tercih yapacaksınız Yeni okul yılı başlarken çocuğunuz ana okuluna başlamalı mı yoksa bir sonraki yıla kadar beklemeli mi? Bu konu, özellikle çocukları yaz ya da sonbaharda doğan aileler için can sıkıcıdır Bununla birlikte, yaşın gerçek sorun olmadığını aklınızda tutun Çocuklar farklı oranlarda olgunlaşırlar ve sadece bir çocuğun teknik olarak “yaşça yeterli” olması demek, onun duygusal, sosyal ya da fiziksel olarak hazır olduğu anlamına gelmez Eğer anaokuluna vermeye karar verirseniz, özellikle dil bilgisi eğitimi veren okullara geçmeye tam olarak hazır olmayan çocuklar için düzenlenmiş bir programa sahip olan, geçici anaokulunu düşünün

Dört yaş çocuğunuzun yeni keşfedilmiş güveninin de olumsuz yönleri vardır Özellikle yaşıtlarının yanındayken, bilinçli bir şekilde yanlış davranarak gösteriş yapan övüngen biri olabilir Eğer kafadarları yanındayken çocuğunuzu disiplin altına almak istiyorsanız, hataları hakkında konuşmadan önce onu gruptan uzaklaştırın Şayet onu herkesin önünde azarlarsanız, yanlış davranışına utanmadan devam etmesi için teşvik etmiş ya da kızdırmış olabilirsiniz

Bu yaş çocukları, uzun hikayeler anlatılmasına bayılırlar Her zaman yalan söylemezler, sadece hayal kurmaya düşkündürler, fakat bazen çocuklar sıkıntıdan kurtulmak ya da işlerini halletmek için de yalan söylerler Ebeveynler, çocuklarının doğru ya da yanlış ahlaki değerlerle doğmadıklarını anlamalıdırlar ve yalan söyleme durumu zihinsel gelişimlerinin normal bir parçasıdır

NASIL YARDIM EDİLİR ?

Okul öncesi çocuklara öfkeleriyle başa çıkmalarında ve başkaları ya da kendilerine zarar vermeyecek şekilde öfkelerini ifade etmelerinde yardımcı olmak önemlidir Çocuğunuzu düşmanca duygularını sergilemek yerine, duyguları hakkında konuşmaya teşvik edin Ona aynı zamanda negatif enerjisini aktarabileceği uygun bir yer sağlayabilirsiniz Örneğin, minyatür bir yumruklama kum torbası satın alabilirsinizSiz, onu duygularını seslendirmeye cesaretlendirirken, aynı zamanda bunu yumruklayabilir

Bazı çocuklar sosyal ilişkilerde diğerlerinden daha başarılıdırlar Kaçınılmaz olarak bazı çocuklar terk edilecek, görmezden gelinecek ya da önemsenmeyecektir Bu çocukların sosyal becerilerini geliştirmeye çalışın, sınıf dışında bir iki sınıf arkadaşını bir araya getirecek oyun zamanları düzenleyin Eğer farklı bir ortamda birlikte oynarlarsa, çocuklar kendilerini, birbirlerine çok yakın hissederler

Çocuğunuzun televizyon izlemesini dikkatle takip edin Uygun şekilde kullanıldığı takdirde, televizyon iyi bir eğitim aracı olabilir Gerçekten Amerikan Pediatri Akademisi’ne göre, televizyonda eğitim programlarını izleyen çocuklar, izlemeyenlerine göre matematik ve okumada daha iyidirler, fakat çok fazla televizyon (günde 1-2 saatten fazla video oyunları ve video kasetleri dahil) ya da televizyonun yanlış şekilde izlenmesi, çocuğunuza zararlı olabilir Örneğin, TV’de sergilenen şiddet görüntülerine çok fazla maruz kalmak, çocuğunuzu daha saldırgan yapabilir