Abo Antlaşması-kaç Tarihinde -kimler Arasında Yapıldı.

ABO ANTLAŞMASI

Abo Antlaşması,1741-43 Rus -İsveç Savaşı"nı sona erdiren barış antlaşması (1743)İsveç ,bu antlaşmayla hem Fillandiya"nın güneyindeki bir toprak şeridini Rusya"ya bırakmak,hem de geçici bir süre bu ülkeye bağımlı olmak zorunda kaldıİsveç,Büyük Kuzey Savaşı"nı sona erdiren 1721 Nystad Antlaşmasıyla Estonya,Livonya İngirya ve Karelya"nın bir bölümü Rusya"ya bırakmıştıİsveçliler Fransızlar aracılığıyla,IPetro"nun kızlarından biri olan Yelizaveta ile 1741"de gizli bir anlaşmaya vardılarYelizaveta Rus tahtını çocuk imparator VIİvan "ın elindeun alma çabalarında İsveçli"lerin desteğine karşılık, Baltık topraklarını İsveç"e kazandırmayı kabul ettiBunun üzerine İsveçliler,Yelizaveta Rus İmparatoriçesi olduğunda geri çekileceklerini açıklayarak Haziran 1741"de Rusya"ya savaş ilan ettilerAğustos"ta Vilmanstrand "da yapılan önemli bir savaşı yitirmelerine karşın,Petessburg"a kadar ilerledilerRus başkentine,yönelen bu tehditYelizaveta"nın başarılı bir hükümet darbesi,düzenlemesini kolaylaştırdı( 6 Aralık 1741) Bunun üzerine İsveçliler ,Finlandiya içlerine çekildiler

Ama Yelizaveta sözünde durmadıRus birlikleri Helsingfors"u ve o zamanki Fillandiya başkentiAbo"yu (bugün Turku) ele geçirdive ülkenin büyük bölümünü işgal ettiÇarpışmalar 1742"de sona erdiğinde Rusya ,İsveç tahtında ortaya çıkan bunalımdan yararlanarak,kendi desteklediği aday Holstein- Gottopr-Eutin"li Adolf Friedrich ( sonradan Adolf Fredrik) veiaht olması,karşısında Finlandaya"nın büyük bir bölümünü İsveç"e geri vermeyi önerdi

İsveçliler bunu kabul ettiAğustos 1743"te Abo"da imzalanan son antlaşma Finlandiya"nın güneyinde Vilmanstrand ve Frederikshamn kentlerini de içine alan dar bir toprak şeridini Rusya"ya veriyorduAdolf Friedrich resmen veliaht seçildiğinde ,Rus birlikleri,Finlandiya"nın öteki bölgelerinden çekilecekti,bu arada Rusya seçime,müdahale edilmesini önlemek için İsveç"i işgal edecektiBöylece Rusya İsveç"in içişlerinde önemli ölçüde etkili olmayı başarıyorduAma barış antlaşmasından sonra,Rus etkisi kısa ömürlü olduTemmuz 1744"te bütün Rus birlikleri İsveç"ten çekildive Adolf Fredrik Rusya"ya olan bağımlılığını kısa sürede sona erdirdi

Antlaşmanın toprakla ilgili hükümleri daha uzun bir süre yürürlükte kaldı1788"de Rusya Osmanlılır ile savaştayken,İsveç antlaşma hükümlerini değiştirmek istediKral IIIGustav ,Karelya ve Finlandiya"nın kendilerine geri verilmesini talep ederek Haziran 1788"de Rusya"ya savaş ilan ettiİsveçlilerin Petesburg için oluşturdukları tehdide ve Svenskund"da (9-10 Temmuz 1790) önemli bir zafer kazanmalarına karşılıkAğustos1790"da imzalanan Varala Antlaşmasıyla ,Abo Antlaşmasında öngörülmüş bulunan savaş öncesi (1788)sınırlara geri dönüldüBu sınırlar 1809"daki Frederikshamn Antlaşmasına değin değişmeden kaldı

Kaynak;AnaBritannica cilt 23 frmsinsinet için derlenmiştir