çöktürme

ÇÖKTÜRME

Çöktürme,kimyada,bir çözelti içindeki herhangi bir maddeyi ,çözücüsünden ayrılarak dipte çökelecek biçimde katı hale dönüştürmeBunun için,ya çöktürülerek ayrılacak olan madde çözünmez hale getirilir ya da çüzöcünün bileşimi değiştirilerek ,içindeki maddenin çözünürlülüğü azaltılırÇöktürme ile kristalleştirme arasındaki ayrım,çözünürlüğün azaltılmasına ya katı maddenin yapısının düzenli hale getirilmesine yönelik yöntem farkından kaynaklanır

Genellikle metal iyonlarını sulu çözeltilerden ayırmak için çöktürme işlemine başvurulurGümüş nitrat gibi çözünebilir bir tuzun çözeltisi içinde bulunan gümüş iyonları ,sodyum klorür çözeltisinden sağlanan klorür iyonlarıyla çöktürülürklorür ve gümüş iyonları suda çözünmez bir bileşik olan gümüş klorürü oluşturmak üzere birleşirlerBenzer biçimde ,baryum iyonları sülfat iyonlarıyla,kalsiyum iyonları da oksalat iyonlarıyla çöktürülürBelirli iyonları ya da birbirleriyle ilgili iyon gruplarını da oksalat iyonlarıyla çöktürülürBelirli iyonları ya da birbirleriyle ilgili iyon gruplarını çöktüren ayıraçları sırayla uygulayarak metal iyonları karışımlarının çözümlenmesinde kullanılan şemalar geliştirilmiştir

Birçok durumda,herhangi bir maddenin ,oldukça katışıksız ve kolayca ayrılabilir yapıda çöktüğü koşulları seçme olanağı vardırBu gibi çökeltilerin ayrılması ve ağırlıklarının doğru olarak belirlenmesini sağlayan bir yöntemdir

Çeşitli bileşenleri içeren bir çözeltiden tek bir maddeyi çöktürmek için yapılan denemelerde,çoğu kez çökelen kristalin içinde,maddenin saflığını ve kimyasal çözümlemenin doğruluğunu azaltan katışkılar da yer alırBu istenmeyen katışkılar da yer alırBu istenmeyen katışkılar,seyreltik çözeltilerin kullanılmasıyla ve çöktürme ayıraçlarının kullanılmasıyla ve çöktürme ayıraçlarının yavaş yavaş eklenmesiyle önlenebilirEtkili bir teknik olan homojen çöktürmede,çöktürücü ayıraç,çözelti içinde bireşim yoluyla oluşturulurBunun zor olduğu durumlarda,saf olmayan çökeltiyi ayırmak için yeniden çözündürme gerekirKatışkılar çözeltiden ayrılır ve yeniden çöktürme işlemi uygulanır

Kaynak; AnaBritannica cilt 9 sayfa 205 frmsinsinet için yazılmıştır