Ardanuç Tarihi,ekonomisi ,nüfusu,komşuları,yüzölçümü

ARDANUÇ




Ardanuç,Karadeniz Bölgesinin Doğu Karadeniz Bölümünde ,Artvin iline bağlı ilçe ve ilçe merkezi kasabaYüzölçümü 969 km2 olan Ardanuç ilçesi doğuda Ardahan ,güneyde Erzurum,illeri,batı ve kuzeybatıda Merkez ilçe,kuzey ve kuzeydoğuda da Şavşat ilçesiyle çevrilidir

Ardanuç,Artvin ilinin kıyıdan uzak,dağlık iç kesiminde yer alırDağlar sarp ve derin akarsu vadileriyle parçalanmıştırİlçenin doğu ve güney kesimlerini kuzeydoğu,güneybatı doğrultulu Yalnızçam Dağları engebelendirirİlçenin en yüksek noktası Çadır Dağında (eskiden Kordevan Dağı) 3054 m'ye erişen Eğripınar TepesidirBu topraklardan kaynaklanan suların bir bölümü de Çoruh Irmağına karışarak Karadeniz'e ulaşırYalnızçam Dağlarından çıkan sulardan batıya yönelenler Çoruh'un kolllarından Berta Suyuna,doğuya doğru akanlar ise Kura Irmağına katılır





Yalnızçam Dağlarının yüksek kesimlerindeki yaylalar hayvancılık açısından önem taşırBunlardan en önemlisi Bülbülan YaylasıdırÖnemli bir göle rastlanmayan ilçede Çadır Dağının yüksek kesimlerinde buzyalağı gölleri vardırBu dağlar iğneyapraklı orman örtüsü açısından oldukça zengindir

Başlıca ekonomik etkinlik hayvancılıktırsığır ve koyun yetiştirilirHayvansal ürünler tereyağı ve peynirdirTarıma elverişli alanlar çok azdırBitkisel üretim yapılabilen sınırlı miktarlardaki ovalık alanlar vadi tabanlarında yer alırBuralarda en çok buğday,arpa,tütün ve mısır yetiştirilirGöllerde az miktarda alabalık avlanır

Kafkasya ile Doğu Anadolu arasında geçisi sağlayan bir bölgede yer alan yöre,eski bir yerleşim alanıdırAsur kaynaklarında Yukarı Iberia olarak geçen bu bölge İÖ 9yüzyılda Urartuların denetimindeydiİÖ7yüzyılda Kimmerler ve İskitler tarafından yağmalanan bu topraklar daha sonra Gürcüler tarafından kurulan İberia (Kartli) Krallığının egemenliği altına girdiİÖ 2yüzyılın son çeyreğinde Pontus Krallığının denetim alanı içinde kalan yöre,İÖ 1yüzyılın ikinci yarısında Romalıların eline geçtiDaha sonra İS9yüzyılda Bagratlıların yönetimindeki İberia Krallığına bağlanan yöre ilk kez 11yüzyılda Türkmenlerin saldırısına uğradı13yüzyılda Moğolların ,14yüzyıl sonlarında da Timur ordularının istilasına uğrayan yöre 16yüzyıl ortalarında Osmanlı topraklarına katıldı1551'de kurulan Ardanuç sancağı ,1578'den 1828'e değin Çıldır Eyaletine bağlıydı19yüzyılın ikinci yarısında Çıldır sancağına bağlı bir kaza olan Ardanuç ,Ayastefanos Antlaşmasıyla 1878'de Rusya'ya verildi1914'te kısa bir süre yöreden çekilen Ruslar 1915'te geri döndüler1918'de Rusların çekilmesinden birkaç ay sonra İngilizlerin ,onların bölgeyi boşaltmasının ardından 1920'de Gürcülerin işgaline uğradı1921'de kurtulan Ardanuç 1945'te ilçe yapıldı

Eskiden Artanuçi adıyla anılan Ardanuç kasabası Artvin kentinin 35 kmgüneybatısında,Ardanuç Suyunun kenarında kurulmuşturKasabadaki küçük dokuma atölyelerinde ve evlerde şal adı verilen yünlü kumaşlar üretilirHayvansal ürünlerin bir bölümü kasabada pazarlanırbir bölümü ise,Artvin ya da Kars ve Ardahan'a gönderilir

5yüzyılda yapılan 9yüzyılda Bagratlıların başkenti durumunda olan,1562'de Osmanlılarca onarılan ve bugün yıkık durumda bulunan Ardanuç Kalesi ile kasabanın 10 kmgüneydoğusunda bulanan Bulanık (Rabat) Kilisesi başlıca tarihsel yapılarıdır

Ardanuç Belediyesi 1945'te kurulmuşturNüfus (1990) ilçe,17782kasaba,5062

Kaynak;AnaBritannica cilt 20 sayfa 18 frmsinsinet için derlenmiştir