Faktör Piyasaları

A) FAKTÖR PİYASALARI
Üretim faktörlerinin (işgücü,sermaye ve toprak)alınıp satıldığı piyasalardır
Faktör Talebi: Faktörlere olan talebin özelliği türev talep olmasıdır
Türev Talep: Ekonomik birimlerin mallara olan doğrudan taleplerinin,bu malların üretiminde kullanılacak kaynaklara dolaylı olarak yarattığı taleptir
Faktör Talebini Etkileyen Etmenler
1-Talep edilen malın miktarı: Eğer bir mala olan talep artarsa,bu malı üretmek için kullanılan kaynaklara olan talepte artar
2-Faktörün Verimliliği: Kaynakların verimliliği arttıkça kaynak talebi de artarkaynak verimliliği: a) diğer kaynakların miktarı b) teknoloji c) diğer faktör fiyatları
Otomasyon: İşgücü yerine makine kullanılmasıdır
MARJİNAL ÜRÜN GELİRİ (DEĞERİ): Ek faktör birimlerinin kullanılması sonucu firmaların toplam gelirinde ortaya çıkan artıştır
MRP= ^TC/^Q1 veya MFC=P1 MRP>MFC ise faktör istihdam etmeye devam eder
MRP=MFC ise faktör alımını durdurur ve karını maksimize eder
Faktör Talep Esnekliği: Fiyat değişikliğinde,talep edilen faktör miktarının değişme oranını gösterir
FAKTÖR TALEBİ ETKİLEYEN ETMENLER
1)Malın Talep Esnekliği:Talep esnekliği ne kadar yüksekse faktör talep esnekliği de o kadar yüksek olur
2)Marjinal Ürün Gelirinin Azalma Oranı: MRP yavaşça azalırsa faktör talep esnekliği de o kadar yüksek olur
3İ)Faktör Maliyetinin Toplam Maliyet içindeki Payı: Bu pay arttıkça faktör talep esnekliği de artar
4)Faktörler Arası İkame: İkame kolaylaştıkça faktör talep esnekliği artar
5)Zaman: Zaman uzadıkça faktör talep esnekliği artar
FAKTÖR ARZI: Faktörün sahibinin sahip olduğu faktörü üretimde kullanması amacıyla kiraya verip vermemesi kararıdır
Geriye Dönük Arz Eğrisi: Faktör sahiplerinin belirli bir gelir düzeyine ulaşıncaya kadar faktör arz ettiklerini,bu gelir düzeyinden sonra faktör fiyatları artsa da faktör arzını arttırmadıklarını gösteren eğridir
Faktör Piyasasında Denge: Faktör arzını faktör talebine eşitleyen denge fiyatıdır
B) FAKTÖR GİDERLERİ
[Sadece Kayıtlı Kullanıcılar Linkleri Görebilir Üye Olmak İçin Tıklayın]
1) Ücret: İş gücünün kullanımı karşılığında ödenen bedeldir
a) Parasal Ücret: İşçilerin çalışmaları karşılığında saat başına haftalık yada aylık olarak aldıkları para miktarıdır
b)Reel Ücret: Bir kişinin parasal ücreti ile satın alabileceği mal ve hizmet miktarı
2) Faiz: Bir borç anlaşması ve onun satışı ile ilgili getiriyi ifade edersermayenin getiri oranıdır
a)Nominal Faiz oranı:Ölçülebilen ve günlük yaşamda karşılaşılan faiz oranıdır
b)Reel Faiz oranı:Beklenen enflasyon oranına göre düzeltilmiş faiz oranıdır Reel Faiz oranı= Nominal Faiz oranı – Beklenen enflasyon oranı
*Denge faiz oranı ödünç verilebilir fon arzı ve talebin eşitlendiği düzeyde belirlenir*Faiz oranını farklılaşmasına neden olan temel unsurlar risk,vade,ve likiditedir
FAİZ ORANLARININ FAKLILAŞMASININ NEDENLERİ
a)Risk: Risk arttıkça faiz yükselir
b)Vade: Borcun geri ödeneceği süre uzadıkça faiz artar
c)Likidite: Belli borç araçlarının paraya çevrilmesi zorlaştıkça risk ve faiz artar
3)Rant: Toprak arzının toprak talebine göre sınırlı olması durumunda kullanım karşılığı ödenen bedeldirtoprağın arz eğrisi tam inelastik tir(sıfır esnekliğe sahiptir)İktisatçılar ekonomik rant kavramı üzerinde dururlar
Ekonomik Rant: Arzı sabit olan toprak ve diğer kaynakların karşılığında ödenen bedeldirDENGE RANTI:Toprak arzının toprak talebine eşitlendiği düzeyde belirlenir
Pür Ekonomik Rant: Bir şeyi kullanmanın fırsat maliyeti sıfır ise , o şeye yapılan her ödemeye verilen addır
KURUMSAL MALLAR
1)Özel Mallar: Sadece satın alan için fayda sağlayan mallardır
2)Dışsal Fayda Sağlayan Mallar: Satın alınan bir mal veya hizmetin bu mal veya hizmetin için herhangi bir bedel ödemeyen 3kişilere fayda sağladığı mallardır
3)Kurumsal Mallar: Toplumun tüm üyelerinin herhangi bir bedel ödemeden tüketebileceği ve bir kişinin tüketiminin bir başkasının tüketimine engel teşkil etmediği mallardırözelliklerinden biri pek çok kişinin aynı anda malı tüketebilmesidirİkincisi ise kamusal mallarda bedavacılık söz konusudurulusal güvenlik
Bedavacılık: Bir kişinin kamusal maldan fayda elde etmesine karşın ,kamusal malın finansmanından herhangi bir maliyet yüklenmekten kaçınmasıdır