Dört Mezhep Nedir

İslamiyette Dört Mezhep Nedir

Dört Mezhep hakkında bilgi


Mezhep Nedir?


Sözlük anlamı gitmek, izlemek, gidilen yol demektir Mecazi olarak kişisel görüş, inanç ve doktrin karşılığında da kullanılır Terim olarak bir müctehidin, dinin ayrıntılarına ilişkin, kendine özgü kural ve yöntemlerle oluşturduğu inanç ya da hukuk sistemini dile getirir


İslâm tarihinde, mezheb kelimesi genel olarak itikadi, siyasi ve fıkhi görüşlerin hepsi için kullanılmıştır


Amelde hak olan dört mezhep sırasiyle şunlardır:


1Hanefi Mezhebi




Mezhebin kurucusu İmam-ı A‘zam Ebû Hanîfe’dir (rh) Hicri 80 (M 699) yılında Kufe’de doğmuş, 150’de (M 767) Bağdat’ta vefat etmiştir Aslen varlıklı bir aileden gelen İmâm-ı A‘zam hazretleri, ilim öğrenme ve öğretmenin yanında ticaretle de meşgul olmuştur Ticari hayatı, günlük meseleleri iyi bilmesine, ihtiyaçları yakından tanıyıp problemleri kolay ve isabetli çözmesine yardımcı olmuştur

İmam-ı Azam Ebû Hanife (rh) ictihatlarında daima insanların ihtiyaçlarını, dinin inanç ve ameldeki maksadını, temel kriterleri dikkate alarak hareket etmiştir Mezhebin en önemli özelliği, ayet ve hadislerin hükmü ile aklın yorumu arasında makul bir dengenin oluşudur Dört ana şer‘î delilin yanında örf ve âdet gibi fer’î delilleri, kamu yararını daima göz önünde bulundurmuş, kişi hak ve hürriyetlerinin korunmasını düstur (ilke) edinmiştir

Kaynaklarda, İmâm-ı Azam’ın (rh) dört bine yakın talebesinin olduğu ifade edilir Bunlardan kırk tanesi ictihad yapabilecek seviyeye gelmiştir İmam Ebû Yusuf ve İmam Muhammed (İmameyn) rahımehümallah en meşhur iki talebesidir Ebû Hanîfe (rh), Ehl-i Irak fıkhının temsilcisidir Mezhep ekseriyetle Türkiye, Balkanlar, Türkistan, Hindistan, Pakistan’da yaygındır


2 Mâlikî mezhebi


Mezhebin kurucusu İmam Malik’tir (rh) Hicri 93 (M 711) yılında Medine’de doğmuş, 179 (M 795) yılında yine Medîne’de vefat etmiştir Mezhebin en önemli özelliği, İmam Mâlik’in, o günün ilim merkezi durumunda olan Medine halkının uygulamasına büyük ehemmiyet vermesidir Ona göre, Medinelilerin ameli, mütevatir sünnet (en kuvvetli sünnet) hükmündedir Mezheb genellikle Mısır ve Kuzey Afrika’da yaygındır İmam Mâlik, ehl-i hadis veya ehl-i Hicaz fıkhının temsilcisidir



3 Şâfiî mezhebi


Mezhebin kurucusu İmam Şâfiî’dir Hicri 150 tarihinde (M 767) Filistin’in Gazze şehrinde doğmuş, 204’te (M 819) de Mısır’da vefat etmiştir (rh) İmam Mâlik’ten Hicaz fıkhını, Ebû Hanîfe’nin talebesi olan İmam Muhammed’den de Irak fıkhını öğrendi Mezhebinin en önemli özelliği, âdeta Hanefî ile Mâlikî fıkhının terkibi/sentezi (birleşimi) niteliğinde olmasıdır Şâfiî mezhebi genellikle Mısır, Suriye, Irak, Horasan’da yaygındır Ayrıca Türkiye’nin Doğu ve Güney Doğu bölgelerinde de epeyce mensubu bulunmaktadır



4 Hanbelî mezhebi


Mezhebin kurucusu İmam Ahmed b Hanbel’dir (rh) Hicri 164’te (M 780) Bağdat’da doğmuş, 204’te (855) de yine Bağdat’ta vefat etmiştir İmam Ahmed b Hanbel ibadet ve muamelat konularında iki ayrı usûl benimsedi İbadetle ilgili hususlarda ayet ve hadislere çok sıkı sarılmakla birlikte, muamelat(3) konularında (günlük hayatın icapları) bir şeyin haram olduğuna dair ayet ve hadislerde açık bir delil yoksa, onun mubah olduğuna hükmederek daha serbest bir anlayış geliştirdi Mezheb genellikle Hicaz, Filistin, Mısır gibi ülkelerde yaygındır

Bu dört hak mezhepten başka daha otuza yakın amelde hak mezhebin olduğu bilinmektedir Ancak bunların bağlıları kalmadığı için kitaplarda sadece isimleri vardır