Cumhuriyet Dönemi > Atatürk > Atatürk Müzeleri > Erzurum - Atatürk Müzesi >

Erzurum -
Atatürk Müzesi

Müze Çaykara Caddesi, Çaykara Sokak'ta bulunmaktadır XIX yüzyılın sonlarında
Erzurumlu bir zengin tarafından konak olarak yaptırılmıştır 1915-1916 yıllarında
9 ay kadar kısa bir süre için Alman Konsolosluğu olarak kullanılan yapı, 12
Mart 1918 tarihinde Erzurum'un kurtuluşunu müteakip, Erzurum Valiliği'ne ikametgâh
olarak verilmiştir Vali Mahir Akkaya 3 Temmuz 1919 tarihine kadar burada oturmuş,
onun Erzurum'dan ayrılması ile konak boşalmıştır

Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a çıkmasından sonra kongre için gelmiş olduğu Erzurum'daki
bu konağa 9 Temmuz 1919 tarihinde Hüseyin Rauf Bey ve arkadaşları ile yerleşmeleri,
29 Ağustos 1919 tarihine kadar 52 gün Erzurum Kongresi çalışmalarını sürdürmeleri
ile konak, tarihsel bir önem kazanmıştır Gazi Mustafa Kemal Paşa'nın Erzurum'dan
ayrılmaları üzerine ev yine vali konağı olarak kullanılmaya başlanmıştır
Cumhuriyet'in
ilanından sonra 13 Eylül 1924 günü Erzurum'a gelişlerinde, Belediye Başkanı Nazif
Bey tarafından Erzurumlu bir kuyumcuya yaptırılan altın anahtar ve evin tapusu
şehir adına Mustafa Kemal Paşa'ya armağan edilmiştir
1930-1934 yılları arasında Erzurum kolordu kumandanlarının ikâmetine verilen konak,
Atatürk'ün ölümü üzerine kızkardeşi Makbule Boysan Hanım'a intikal etmiş ve tapu
kayıtlarından elde edilen bilgiye göre, onun da ölümünden sonra isteği üzerine
12101944 tarihinde Çocuk Esirgeme Kurumu'na devredilmiştir Bu kurum tarafından
1980 yılına kadar kullanılan bina 851984 tarihinde Sağlık Bakanlığı tarafından
Kültür Bakanlığı'na devredilmiştir
Bodrum kat üzerine zemin ve birinci kat ile çatı katından ibaret olan bina onarılarak
3101984 tarihinde Atatürk Müzesi olarak ziyarete açılmıştır Zemin
Kat
Taş
kemerli çift kanatlı girişten sonra sağda Kazım Karabekir ve Kazım Yurdalan'a
ait eşya, belge ve fotoğraflar sergilenmekte olup, bu odadan bir kapıyla Erzurum
Müdafai Hukuki Milliye Cemiyeti Başkanı ve Erzurum Kongresi üyesi Raif Dinç'e
ait giysiler, *****lar, fotoğraflar ve belgelerin sergilendiği odaya geçilmektedir
Bu odanın
karşısında Anadolu'da yayınlanan Türk Gazetesi Envari Şarkiye'nin, Milli Mücadele
Dönemi'nin unutulmaz gazetesi Albayrak'ın ve Erzurum Kongresi bildirilerinin basıldığı
matbaa makinasının teşhir edildiği oda yer almaktadır I
Kat
Birinci katta merdiven başı sahanlığında Atatürk'ün ikinci kez Erzurum'a
gelişlerinde toplu halde çekilen büyük boy fotoğraf ve o yıllara ait koltuk ve
sehpalar bulunmaktadır Buradan geçilen antre kısmından Erzurum Kongresi üyelerinin
fotoğrafları ve biyografileri bulunan salona, kabul salonuna ve yatak odasına
geçilmektedir 23
Temmuz Kongre Salonu
Kendi adını verdiği Kongre Meydanı'nda bulunmaktadır
XIX yüzyıl sonlarında yapılmıştır
23 Temmuz Kongre Salonu (Atatürk Yapı Meslek Lisesi) binası Güzel Sanatlar Lisesi
olarak hizmet vermektedir 23
Temmuz Erzurum Kongresi, İdadi Mektebi (Lisesi) olarak hizmet veren bu binanın
birinci katındaki bir salonda yapılmıştır 1925 yılında geçirdiği yangında binanın
tüm ahşap bölümleri yanmıştır Yangınından sonra onarılan bina Yapı Sanat Mektebi
olarak hizmete açılmıştır Binanın ikinci katında bulunan bir salon ve salona
açılan iki oda Kongre Müzesi olarak düzenlenmiştir Atatürk'ün başkanlığında gerçekleştirilen
Erzurum Kongresi ile Cumhuriyet'in temelleri bu binada atılmış ve Türkiye Büyük
Millet Meclisi'ne giden yol bu kongre ile aralanmıştır Dolayısıyla bu bina Cumhuriyet
tarihimizde çok önemli bir yere sahiptir
Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı özel müze statüsünde bulunan bu salonda kongre
üyelerinin fotoğrafları, biyografileri, o dönemden kalma sıralar ve benzeri kongre
belgeleri sergilenmektedir
Bina U planlı
olup, bodrum ve 2 kattan oluşmaktadır Binanın ana girişi esas alındığında planda
ve cephede tam simetri hakimdir Ana girişle beraber iki girişi daha mevcuttur
Merdivenlerden birinci kata çıkınca tam karşıda Erzurum Kongresi'nin temsili
salonu bulunmaktadır Salondan girince tam karşıda Atatürk heykeli, dört sıra
halinde oturma grupları, duvarlarda kongreye hangi illerden delegelerin katıldığını
gösteren harita bulunmaktadır Salonun karşılıklı her iki yanında küçük odalar
zamanın mobilyaları ile donatılmıştır