Hakların Denk Olması Durumunda Kuraçekılmesi

Hakların Denk Olması Durumunda Kuraçekılmesi

Kin ve nefretin ortadan kalkması ve Allah (cc)'ın hükmüne razı olunması için haklar birbirine denk olduğu zaman kura çekilir, hükmü konmuştur
Misaller;
1- Hilafet makamına ehil olma açısından denk olan kimseler arasında ku­ra çekilir
2- İmamlık konusunda birbirine denk olan kimseler arasında kura çekilir
3- Ezan okuyacak birbirine denk kimseler arasında kura çekilir
4- îlk safta namaz kılmak isteyen insanlar arasında izdiham yaşanırsa ku­ra çekilir
5- Cenazenin yıkanması hususunda vasıfları birbirine denk iki veli arasın­da kura çekilir
6- Çocuğun bakımını üstlenecek birbiriyle aynı mertebede olan kadın ak­rabalar arasında kura çekilir
7- Bir kadının kendisini evlendirme konusunda izin verdiği, yakınlıkları aynı derecede olan veliler arasında kura çekilir
8- Sefere çıkacak kişi hanımlarından hangisini götüreceğini kurayla belir­ler Kocanın kura çekmeyip birini seçmesi, diğerlerinin kalplerini nefretle doldurur ve yalnız kaldıkları için üzüntüye boğulurlar
9- Aynı anda birden fazla hanımla evlenen koca zifaf konusunda araların­da kura çeker
10- Üçten fazla köleden biri azad edilecekse, aralarında kura çekilir
11- Bir kerede birden fazla insanı öldüren kimseye kısas cezasını kimin tatbik edeceği kurayla belirlenir Öldürülen kimselerin velileri kalplerindeki acıyı dindirmek için kısas cezasını uygulamayı talep ettiklerinde hakimin ce­zayı uygulamak üzere onlardan birini seçme hakkı yoktur
Hv ya da arazi taksim edilirken, ortakların hisseleri eşitse, taksimi yapan kişinin seçim hakkı yoktur Eşit miktarda hakka sahip oldukları için araların­da kura çekilir Taksimi yapan kişinin birine öncelik tanıma hakkı da yoktur Zira bu, kalplere nefret saçar
Herhangi bir öncelik hakkı olmayan hasımlar hakimin huzuruna gelirse hakini aralarında kura çeker ki nefret hisleri uyanmasın Ancak herhangi bi­rinin öncelik hakkı söz konusuysa, mesela hasımlardan biri erkek diğeri ka­dın ise kadına öncelik tanınır, zira kadın zayıftır Yine hasımlardan biri yolcu iken diğeri o belde halkından ise yolcuya öncelik tanınır ki o beldede hi­maye edilmemiş olmaktan ötürü zarar görmesin
İki delil ya da iki haber birbiriyle tezat teşkil ettiğinde kura çekmenin hiçbir anlamı yoktur Zira kura bunlardan herhangi birini daha güvenilir kılmaz
12- Birden fazla çocuk bulan kimse hangisini alıp himaye edeceğini kura ile belirler
Devlet başkanlığı, valilik ve hakimlik vazifeleri için ehil olan iki kişi bir­birine denkse ya aralarında-kura çekilir ya da onlara bu vazifeyi tevdi ede­cek olan kimseler dilediğini seçer
Tüm bunlar maslahatları birbirine denk olan haklardır Fakat din herhan­gi birinin belirlenmesi için kura çekilmesini istiyor Ki böylece karşılıklı nef­ret, hased, inad ve fesada dönüşebilecek kin ortadan kalkmış olsun Bu ma­kamlardan birine herhangi bir kimse kura çekilmeksizin gelirse bu durum onun sevilmemesine, ona nefret duyulmasına ve diğerlerinin çekememesine sebep olur işte kura, maslahatlardan hangisinin üstün olduğunu tespit için değil, tüm bu kötülüklerin izalesi için emredilmiştir
Ancak delillerin tearuz etmesi durumunda kura çekmenin böyle bir fay­dası yoktur Çünkü kura mesela şahitlik yapan iki kişiden birinin sözünü da­ha güvenilir kılmaz, ona artı bir değer kazandırmaz Halbuki bu tür durum­larda tercihte bulunabilmek için artı bir değere ihtiyaç vardır


İzzeddin İbn Abdüsselam
Çeviren: Süleyman Kaya/ Soner Duman