Rüya Ve Rüya İle İlgili Esaslar

Rüya ve rüya ile ilgili esaslar
RÜYA VE RÜYA İLE İLGİLİ ESASLAR

Âyet

1 “O’nun âyetlerinden biri, geceleyin uyumanız, gündüz de O’nun lutfundan nasibinizi aramanızdır”
Rum sûresi (30), 23

Uyku, Allah’ın insana lutfettiği en büyük nimetlerden biridir Cenâb-ı Hakk’ın ulûhiyetine ve vahdâniyetine delâlet ettiği için “O’nun âyetlerinden biri” diye nitelendirilmiştir Âyet-i kerîmede uyku rızık aramakdan önce zikredilmiştir; çünkü çalışıp çabalamak için dinlenmeye ihtiyaç vardır Uyku, yerini başka hiçbir şeyin tutmayacağı bir dinlenme vaktidir Ayrıca uyku hali insanın şuurunun ve idrakinin gittiği âdeta bir ölüm halidir Ancak Allah’ın bir lutfu olarak zihnin faaliyeti uykuda iken de devam eder Uykunun ne büyük bir nimet olduğunu uykusuz kalanlar bilir Uyku, insanın hem zihnî hem de fizikî yorgunluğunu giderir Uyandığı zaman şuur ve idrak daha canlı bir şekilde sanki hiç gitmemiş gibi geri gelir Vücut dinlenmiş olduğu için iş yapma ve çalışma azmi insanda yeniden canlanır Rüya da uyku haline has bir hususiyet olup pek çok hikmetleri vardır Bunların bazılarına aşağıdaki hadisleri açıklarken işaret etmeye çalışacağız
Hadisler

839 Ebû Hüreyre radıyallahu anh, Resûlullah sallallahu aleyhi ve sellem’i şöyle buyururken işittim, dedi:
– “Ümmete, nübüvvetten sonra sadece mübeşşirât kalmıştır” Ashâb:
– Mübeşşirât nedir? diye sorunca, Resûl-i Ekrem:
– “ Sâlih rüyadır” buyurdu
Buhârî, Ta’bîr 5 Ayrıca bk Müslim, Salât 207-208; Ebû Dâvûd, Salât 143; Tirmizî, Rü’yâ 2; Nesâî, Tatbîk 9; İbni Mâce, Rü’yâ 1
Açıklamalar
Peygamber Efendimiz kendisinin vefatından sonra nübüvvet alâmetlerinin sona ereceğini, artık başka peygamber de gelmeyeceğini birçok defa ve çeşitli vesilelerle ashâbına ve ümmete açıkça bildirmiştir Kur’ân-ı Kerîm de Hz Peygamber’in hâtemü’l-enbiyâ yani son peygamber olduğunu kesin bir şekilde ifade eder [Ahzâb sûresi (33), 40] Nübüvvetin en önemli özelliklerinden biri, Allah Teâlâ’nın peygamberlerine vahiy göndermesidir Son peygamber Hz Muhammed’in ebedî âleme intikaliyle vahiy de son bulmuştur Bundan sonra kendisine vahiy geldiğini söyleyen hiç kimsenin sözüne itibar edilmeyecektir
Müslim’in İbni Abbas’tan gelen rivayetinde, Efendimiz’in bu sözü son hastalığı sırasında, evinin perdesini açarak, ashâb-ı kirâm Ebû Bekir’in arkasında namaz kılmak üzere saf tutmuş vaziyetteyken söylediği belirtilir Hz Âişe’den gelen bir rivayete göre ise: “Benden sonra size sadece mübeşşirât kalıyor” buyurmuşlardır (Mâlik İbni Enes, Muvatta, Rü’yâ 2-3)
Hadiste geçen mübeşşirât, “tebşîr” masdarından türemiş olan “mübeşşire” kelimesinin çoğuludur Tebşîr, muhâtabın gönlüne rahatlık ve sevinç koymaktır ki, dilimizde müjde vermek diye ifade ederiz Bu sebeple ihlâs sahibi mü’minlerin gönülleri rüyalarla ilâhî müjdelere ve telkinlere açık hale gelir Ebü’d-Derdâ’dan rivayet edilen bir hadise göre, o Peygamberimiz’e “Dünya hayatında da, âhirette de müjde onlara!” [Yûnus sûresi (10), 64] âyetinin mahiyetini sormuş, Efendimiz de: “Müslümanın gördüğü veya kendisine gösterilen saf rüyadır” buyurmuşlar (Tirmizî, Rü’yâ 3) Dârimî’nin bir rivayetinde aynı soruyu sorup benzer cevabı alan bir başka sahâbînin Ubâde İbni Sâmit olduğundan bahsedilir (Dârimî, Rü’yâ 1)
Saf ve sâlih rüyadan maksat, mutlaka gerçekleşmesi beklenen rüya değil, hâle muvafık olan rüyadır Sâdık bir rüya bazı kere elem verici olabilir Elem arzu edilen bir şey olmadığı için, muhataba müjde teşkil etmesi söz konusu olmaz Ama iyi olsun kötü olsun, Arapça’da her doğru habere müjde adı verilir Kur’an’da cennetle müjdelenmek kadar cehennemle müjdelenmekten de bahsedilir Bu adlandırış haberi duyan kişinin yüzünün değişmesi sebebiyledir Fakat bizim geleneğimizde müjdenin iyi haber için kullanılması o kadar yaygındır ki, bu durum onun sadece iyi ve güzel haberlere has olduğu kanaatini ortaya çıkarmıştır Oysa içinde korku olan bazı rüyalar insan için bir uyarı niteliği taşıyabilir Nitekim gördüğü rüyalar sebebiyle kötü ve günahkâr halini terkeden, tövbe kapısına yönelen insanlar hiç de az değildir Sâlih ve saf rüyanın müslümana has olması, müslümanın doğru rüya görme hususundaki hâlinin Resûl-i Ekrem’in haline uymasından dolayıdır Bilindiği gibi Efendimiz’in nübüvveti, sâlih ve sâdık rüyalarla başlamıştı Rüyasında her gördüğü aynen çıkardı Bu hal altı ay devam etmiştir Biraz sonra göreceğimiz gibi o, bir çok sahâbînin rivayet ettiği bir hadise göre mü’minin sâdık rüyasını nübüvvetin kırk altı bölümünden biri saymıştır
Hadisten Öğrendiklerimiz
1 Resûl-i Ekrem Efendimiz son peygamber olup, ondan sonra peygamber gelmeyecek, hiç kimseye vahiy de gönderilmeyecektir
2 Mübeşşirât, sâlih ve saf rüya demek olup nübüvvetten sonra ümmete kalan önemli bir özelliktir
3 Sâlih ve sâdık rüya, hayır ve arzu edilen şeyin görülmesi anlamında değildir; rüyada görülen elem verici bir şey de olabilir
Riyazüs Salihin