Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası’Nın Kapanması

6 Mart 1925 tarihinde Takrir-i Sükun Kanunu’nun yürürlüğe konması ve İstiklal Mahkemeleri’nin kurulmasıyla birlikte Türkiye Cumhuriyeti karanlık bir döneme girdi Halk Fırkası aleyhinde yayın yapan bütün gazeteler11 kapatıldı ve geriye sadece Cumhuriyet, Hakimiyet-i Milliye ve Tanin gazeteleri kaldı İstiklal Mahkemelerinde genç şair Nazım Hikmet de dahil olmak üzere çok sayıda sol görüşlü yazar ağır cezalara çarptırıldı Kürt dili ve kültürüne ait her türlü simge yasaklandı TCF hakkında henüz bir işlem yapılmamış olmasına rağmen, polisler Türkiye’nin çeşitli yerlerindeki parti üyelerini tutuklamaya, parti merkezlerini basmaya başladı Kapatılmayan üç gazeteden biri olan Tanin’in yöneticisi Hüseyin Cahit (Yalçın), gelişmeler üzerine, artık siyasi makaleler yazmayacağını açıklamış, Malta’daki sürgün yıllarını konu alan bir yazı dizisi yayınlamaya başlamıştı - ki halkın, bu yazı dizisinin II Abdülhamid iktidarında sansürlerin yaşandığı döneme yaptığı göndermeyi fark etmemesi mümkün değildi12 Ancak Hüseyin Cahit İstanbul’daki TCF bürolarına yapılan polis ‘teftiş’lerine ‘baskın’ diye referansta bulununca tutuklandı ve Ankara İstiklal Mahkemesi’nce Çorum’da ömür boyu sürgüne mahkum edildi


Mayıs ayında, Mustafa Kemal’in yakınlarının hakimlik yaptığı Ankara İstiklal Mahkemesi, hükümete TCF’yi kapatma teklifi götürdü ve 5 Haziran 1925 tarihinde partinin kendisi olmasa da bütün büroları kapatıldı Partinin ardından vekillerin cezalandırılması için ise, bir sonraki kriz beklendi


1926 yılında Mustafa Kemal’e İzmir’de düzenlenen ve gerçekliği konusunda ciddi şaibeler bulunan suikast, Kurtuluş Savaşı’nın Mustafa Kemal dışındaki mimarlarının sonunu getirdi Suikastın ardından, dokunulmazlık hakları hiçe sayılan 21 TCF milletvekili tutuklandı Mahkemenin elinde, söz konusu milletvekillerinin suikastten haberleri olduğuna dair olsun en ufak bir delil mevcut değildi Adil olduğu fazlasıyla şüpheli olan yargılama süreci sonucunda 6 milletvekili İzmir’de asılarak idam edildi Asılan 6 kişi arasında, Mustafa Kemal’in uzun yıllar arkadaşlık etmiş olduğu yaveri Arif Bey de vardı Ancak Halide Edip Adıvar’ın anılarında belirttiği gibi, Mustafa Kemal, merhamet göstermeyi bir zayıflık belirtisi olarak gören bir insandı


Suikastin planlayıcısı olduğu iddia edilen Rauf (Orbay), 10 yıl hapse mahkum edildi Ancak yargılamanın asıl amacının ne olduğunu önceden anlayan Rauf (Orbay), (Adnan ve Halide Edip (Adıvar) ve diğerleri gibi) yargılama başlamadan önce yurt dışına çıkmıştı Diğer TCF kurucularıyla benzeri bir muameleye maruz kalan Kazım Karabekir ise, 10 sene sürekli takip ve gözaltında tutuldu Halkın nazarında ciddi bir itibara sahip olan Kazım Karabekir gibi paşaların, asılmamış olmalarını muhtemel bir halk tepkisine borçlu oldukları söylenebilir