Kadın Genital Sistemi Anormalileri

Dişi fetusun embryonik gelişimi sırasında (Müller kanalları) iki kanalın karın içinde, orta hatta birleşmesi ile rahim ,tüpler ve vajen üst kısmı oluşurAlt vagina, rahim ağzı ve vajen girişini ise (ürogenital sinüs ) ciltten içeri doğru bir kıvrımın oluşturduğu bilinmektedir Kadın organlarının doğuştan olan anomalilerinden en çok görülenleri (Müller ) kanalların karın içinde birleşmemesine bağlı olarak görülen rahim şekil bozukluklarıdır Bunlar basit bir çentiklenmeden (septum uteri), tamamen iki ayrı rahim ve tüp oluşumuna kadar gidebilen şekil bozukluklarıdır Alt ******da ise (ciltten içe doğru gelişip üst vagjinayla birleşme sırasında kızlık zarının tamamen kapalı olması kısmen daha sık görülen bir doğuştan yapısal bozukluktur

Kadınlık organlarının bu yapısal bozuklukları aynı zamanda işlev bozukluklarına da yol açabilmektedir Bunlar kısırlık, tekrarlayan düşükler, zor doğumlara sebeb olabilirUterusun anomalilerine bağlı olarak erken doğum, makat gelişi ve bebek ölüm oranlarında artış olabilir Bazen bu anomaliler adet görmemeye (amenorrhea), ağrılı adete(dismenore) , ilişkideki zorluk ve ağrılara neden olabilirler Yumurtalıkların gelişimi tamamen ayrı olması nedeniyle bu tip hastalarda yumurtalıkların yapı ve işlevleri (yumurtlama , hormon yapımı ) normal olabilir


Kadınlık organlarının doğumsal yapı bozuklukları kadınların yaklaşık %5’inde görülmektedir Doğum yapabilen kadınlarda bu oran %2-3 iken , kısırlık nedeniyle doktora başvuran kadınların %3 ‘ünde yapısal anomaliler görülmektedir Tekrarlayan düşüklerde %5-10 , geç gebelik kayıplar ve erken doğumlarda % 25 kadın organlarında (genellikle rahimde) doğumsal yapı bozuklukları görüldüğünü bildiren araştırma sonuçları vardır


Görüldüğü gibi bu yapısal bozukluklar gebeliğin olmasını genellikle engellemezken, oluşan gebeliğe ait sorunları, hastalıkları ve erken gebelik kayıplarını, erken doğum ve premature bebek oranlarını artırmaktadır


Çeşitli rahim anomalileri bilinmekle birlikte basit bir sıralama ile


a-Rahim (Uterus) yokluğu

b-Yarım Uterus (Unikornis)

c-Gelişmemiş (Rudimenter) Uterus

d-Yarım Uterus + Kör Boynuz

e-Simetrik Çift Uterus (Didelfiz)




Yarım uterus (Unikornus): Yarım Uterus-Müllerian kanallarından birisinin gelişmemesi sonucu olur Bir olasılıkla müller kanallarından birisi olması gereken yere göç edemez ve buna bağlı yukarıdan aşağı doğru sadece bir kanaldan oluşan yarım bir uterus meydana gelir Genellikle kendini düşükler, dış gebelik, erken doğumla belli eder Bazen diğer yarı gelişmemiş küçük bir oluşum halinde kalır ve burada gebelik meydana gelebilir Bu durum bir dış gebelik olarak cerrahi girişim gerektirebilir


Uterus Unicornis ve Rudimenter Uterus


Uterus Didelphis (Çift Uterus) : İki müller kanalının birleşememesi nedeniyle iki uterus ve iki tüp meydana gelir Bu tür yapısal bozukluklarda döllenme ve gebe kalma sorunlarından daha çok , düşük ve erken doğumlar meydana gelebilir

Uterus Didelphis-İki Uterus ve iki yumurtalık yolu




Bikornuat Uterus: Dışarıdan çentikli, iki kanalın birleşmesinin eksik olduğu bir bozuklukturRahim içi genellikle bebeğin ekilmesine büyümesine izin verir İki müller kanalının kısmen birleşmesi nedeniyle meydana gelir Rahmin ortasında genellikle derin veya yüzeyel bir çentik vardır Gebelik sonuçları normale yakındır Gebelik kaybı ve düşükler olursa ameliyat edilmelidir




Uterin Septum : İçeriden çentikli, iki (müller) kanalının birleşmesi sırasında birbirlerine yapıştıkları, ortadaki bölümün erimemesi nedeniyle oluşur Çok ince ve küçük bir perdeden, tüm rahmi içeriden ikiye bölen bir perdeye kadar giden bir bozukluk olabilir Rahim içi boyalı filmlerde kalp şeklinde veya tamamen ikiye bölünmüş olarak görülebilirTedavi edilmezse gebelik kayıp oranları %40-80 iken, endoskopik cerrahi ile (histreskopi ile kesilerek) % 90’a varan başarılı gebelikler bildirilmektedir Yine de gebelik denenmeden operasyonu önermeyenler de vardır




Dietilstilbestrol (DES)’e bağlı bozukluklar:


Özellikle 1950- 1960 ‘lı yıllarda düşük önlemede çok kullanılmış olan DES’i gebeliklerinde kullanan annelerin kız çocuklarında rahim ve vajende bozukluklar bildirilmiştirAnne karnında gelişimin başlangıç haftalarında yüksek dozda alınan östrojene bağlı olarak T şeklinde rahim, rahim içi boşluğunda düzensizlikler ve rahim ağzı vajende yapısal bazı bozukluklar gözlenebilir Bu hastalarda günü dolmadan doğumlar sık görülebilir Rahim ağzı yetmezliği daha sıktır Rahim ağzı yetmezliği olanlarda gebelik sırasında rahim ağzına dikiş atılarak gebelik süresi uzatılabilir


Bazı anormalikler basitçe gözle muayene ile belli olurken örneğin vaginadaki septumlar,bazen jinekolojık ultrasonografik muyene sırasında bazen kısırlık tetkikleri sırasında çekilen rahim filimler tanı koymamızı sağlar


Labıumların yapışık olması genital bir anomali olarak karşımıza çıktığı gibi iltihabı yapışıklık şeklinde görülmesi daha sıktırSemtom vermedği takdirde evlenme çağına kadar çocukların ilgisini oraya çekmemek amacıyla operasyon ertelenebilir


Deliksiz Hymen

Tomurcuklanan vaginanın ürogenital sinustan kaynaklandığı noktada bir lümen gelişmediği takdirde deliksiz hymen ortaya çıkarGenelikle deliksiz hymen adet kanamalarının başlaması



Kızlık zarının çeşitli şekil anomalileri




Şekil 6 Kızlık zarının çeşitli şekil anomalileri




ve dışarıya akamaması sonucu ortaya çıkan semptomlarla kendini gösterirTedavisi hymenin basitçe insizyonu ile üçgen bir deri dokusunun çıkartılması ile yapılırYapılan bu işlem bir rapor halinde tutularak kızlık zarının ameliyat ile yırtıldığını bildirilmelidir


Kongenital Vagina Yokluğu:


Doğuştan vaginası olmayan kadınların çoğunlukla uteruslarıda yokturBu şeklide yapı bozukluğu olan hastalar genelikle hekime adet kanamalarının görülmemesi üzerine geç olarak başvururlarUterus ve avginanın yokluğu ile ortaya çıkan tablolarda çoğunlukla idrar yolları anomalileri ile birlikte görülürler




Şekil 7:Kongenital Vagina yokluğu ve kanın uterusta toplanması



Tranvers vaginal bölme ,çift veya bölmeli vaginaÇeşitle vaginal anomalilerdirTanı genelikle elle yapılan muayene konulurEğer ilişki zorluğuna adet kanamasının akmamasına sebeb olursa tedavisi edilmelidir ve vaginal bölmenin eksizyonu şeklinde opere edilir