G Kuvveti

Bazı resmi tatillerde gösteri yapan Türk yıldızlarını gördüğümüzde onlara hayranlıkla bakar bizde onlar gibi uçamadığımız için birazda kıskançlık duymuşluğumuz olmuştur illaki,peki imrenerek baktığımız pilotların işleri göründüğü kadar kolay mı?
Aslında Batllefield 3 oyunununda online iken uçak pilotunun çıkardığı garip nefes alış veriş seslerine kadar kolay sanırdım:)Adamlar gerçekçi bir oyun yapmışlar bunda da bir gerçeklik payı vardır diye bakarken aşağıdaki videoyu buldum;



Peki bu sözünü ettiğimiz G KUVVETİ nedir?

Havacılıkla bütünleşmiş bir terim olsa da aslında fiziksel bir ifade olan G kuvveti, formula araçlarından tutun da hıza ve manevraya dayalı hemen her harekette geçerli bir durumdur Peki G kuvveti nedir? G (Gravity) kuvveti basit anlatımla merkez kaç kuvvetinden oluşan etkidir Merkezden hareketle daire çizmeye başlayan nesne dönüş çapı oranında G kuvvetine maruz kalır Hayattan örnek vermek gerekirse çaycının tepsiyi hızlı bir şekilde çevirmesiyle bardakların hiç kaymadığını hatta çayların bile dökülmediğini hepimiz biliriz
İşte bunu sağlayan G kuvvetidir Bu hareket esnasında bardaklar tepsiye adeta yapışırlar Şimdi esas alanımız olan havacılığa dönerek G çeşitlerini ve havadaki duruma bakalım
Pozitif (+G)
Aslında hepimiz şu an pc başında otururken veya yolda yürürken 1 G ye maruz kalırız 1 G insanın kendi ağırlığıdır Atıyorum kafanız 5 kilo ise boynunuz taşıdığı yük 5 kilodur Havadayken durum çok farklıdır Yüksek süratte uçağa keskin dönüş yaptırmak istediğinizde doğrusal, ileri hareketteki bir nesneyi (sizin vücudunuz da uçakla bir bütündür bu noktada) başka bir yöne çekmek istemektesinizdir Bu esnada merkezkaç kuvveti sizi dışa savurmak istediği halde süratiniz buna müsaade etmez ve dönüş yönünde uçağı ve haliyle sizi çekmek ister İşte tam bu noktada üzerinize binen G kuvveti artmaya başlar Bu kuvvetin boyutu sizin hızınıza ve dönüşünüzün keskinliğiyle doğru orantılıdır Kuvvetin oluşmasıyla yük binmeye başlar 2 G demek kendi ağırlığınızın 2 ye katlanması demektir Vücudunuzun her yerinde hissettiğiniz bu kuvvet sizi koltuğa yapıştırır Basıncın etkisiyle kan yukarıdan ayaklara doğru hareket eder Devam eden süreçte beyne kan gitmemesi sonucunda göz kararması (blackout) ve bayılma meydana gelir İşi riskli yapan kısım da budur
Normal fiziki yapıda ve eğitimsiz bir insan 4-5 G ye kadar dayanabilmektedir Akabinde bayılma meydana gelir 5 G kuvvetinde biraz önce örneğini verdiğimiz 5 kglık kafanız 25 kilo gelmektedir Bu aynı zamanda 70 kilo olan birinin 350 kilo gelmesi demektir ki bu ağırlığı taşıyabilmeniz bir yana kan dolaşımınızı durduracak bir kompresyona maruz kalırsınız
Savaş pilotları Dog-Fight (it dalaşı) esnasında yüksek süratlerde keskin manevralar yapmak zorundadırlar Bu tehlikeli oyun sırasında pilotlar 9-95 G ye kadar çekmektedirler Peki 4-5 G de bayılan insanoğlu 9-95 G ye nasıl dayanıyor? Bunun iki yolu var İlki jet pilotlarının giydiği G suit G suit manevralar esnasında şişerek pilotun karnını ve bacaklarını sıkıştırır, kanın aşağı akmasına mani olur Dolayısıyla pilotun bayılması gecikir G suit +3 G ye kadar tolerans sağlar G suit kanla ilgili durumu çözse de pilota binen basınca etkisi yoktur Bu noktada ikinci yöntem devreye girer Pilot manevra esnasında nefes alışında 3-4 saniyelik tutuşlar yapar ve öksürüğe yakın bir tazyikle dışarı verir Böylece iç basınç yaratarak dış basıncın etkisini hafifletir Tabi bu yöntemin fayda vermesi pilotun karın ve göğüs kaslarının güçlü olması ölçüsünde işe yarar Bu nedenle pilotlar sağlıklarına ve kas yapılarına dikkat ederler
G suit ve nefes taktiği ile pilotlar yüksek G lere varabilmektedirler Tabi ne olursa olsun hissedilen basınç inanılmazdır Yüz ve çene olduğu gibi aşağı kayar, nefes almakta zorlanırsınız Elinizi kaldırmak bile imkansızdır İşte bu durum altında pilot lövyeyi bırakmadan dönüş komutunu vermeye devam etmeli ve düşmanın arkasına geçebilmek için hayati hareketine devam etmelidir

Negatif (- G)
Negatif G ise pozitifin tam tersi bir durumdur Hepiniz hayatınızda en az bir kez negatif G yi hissetmişsinizdir Arabanızla çok dik olmayan bir rampayı hızla çıkarken yolun birden düzleşmesi sonucunda içinizin kalktığını ve sanki havalanmış gibi hissettiğiniz durum mutlaka olmuştur İşte o his negatif G dir Tabi bu hissettiğiniz çok küçük bir güç -1 bile değil desek durumun iğrençliğini anlamış olursunuz sanırım Zira pozitif G yi hissetmek bir ölçüde zevkli olsa da negatif oldukça iğrenç bir histir Ayrıca pozitife karşı yukarıda anlatıldığı gibi yöntemler uygulanabilse de negatife karşı yapılabilecek hiçbir şey yoktur Olduğu gibi hissedersiniz
Negatif G esnasında kan yukarı doğru hareket etmeye başlar ve ağırlığınız azalır Yerçekiminin olmadığı ortam sıfır (O G) dir Pozitif G nin limitleri 9-10 lara kadar varsa da negatifte bu -3, -35 limitindedir Negatif G için çok yüksek süratlere gerek yoktur Burada önemli olan ortalama bir hız ve uçağın dalışıdır -3 G den itibaren başınıza toplanan kandan dolayı dünyayı kıpkırmızı görürsünüz (redout) Harekete devam ederseniz kulağınızdan ve burnunuzdan kan gelir Abartırsanız zaten ölürsünüz Bu yüzden pilotlar uçağı direk daldırmazlar ve yatışlı / dönüşlü manevralarla alçalırlar

Bu garibanda fena yamuluyor:D



Durumun vahametini anlayınca Türk yıldızlarını izlemekle yetinmemiz gerektiğini anladım