Venüs

VENÜS

Venüs, güneş sisteminin ikinci gezedenidir ve büyüklük sıaralamasında altıncıdır Yörüngesi çembere en yakın olan gezegendir (yörünge eksantrikliği<%1) Romalılar 'Venüs', Yunanlılar 'Afrodit', Babilliler 'İştar' olarak adlandırırlar Her üç kültürde de güzellik ve aşk tanrıçasının adıdır bu sözcükler


Tarih öncesi çağlardan beri tanınmaktadır Venüs Gökyüzünün güneş ve aydan sonra en parlak cismidir Merkür gibi bazen sabah bazen de akşamları görülebildiğinden eski çağlarda iki ayrı yıldız olarak değerlendirilip Eosforus (sabah yıldızı) ve Hesperus (akşam yıldızı) diye isimlendirildiği de olmuştur Ancak yunan astronomları onun aynı cisim olduğunu biliyorlardı


Dünyadan bir teleskopla bakıldığında, inferior (dünyaya göre güneşe daha yakın) bir gezegen olduğundan Venüs'ün fazları gözlenebilir Bunu ilk kez Galileo izlemiştir ve Kopernik'in güneş merkezli evren modeli için önemli bir kanıt sayılmıştır

Venüs kalın bir bulut tabakası ile kaplıdır Bu nedenle son zamanlara kadar yüzey özellikleri hakkinda bilinenler sınırlı kalmıştır Bugün Venüs hakkındaki bilgilerimizin neredyse hepsi uzay araçlarıyla yapılan araştırmalar sonucu elde edilmiştir Venüs'ü 1962 de ilk kez ziyaret eden uzay aracı Mariner II idi O günden bu güne Pioneer Venus ve Soviet Venera 7 (Venüs'e iniş yapan ilk araç) de dahil olmak üzere 20'den fazla uzay aracı Venüs ziyaretinde bulunmuştur Bunlardan Venera 9 bize ilk yüzey fotoğrafını göndermiş, ve son olarak da Magellan uzayaracı radar kullanarak Venüs'ün çok detaylı yüzey haritasını edinmemizi sağlamıştır

Venera 9 dan elde edilmiş yüzey detayı

Magellan sayesinde elde edilen yüzey haritası (renkler yükseklik farklarını belirtmektedir)

Venüs'ün kendi çevresinde dönüşü çok yavaştır, Venüs yılından biraz daha fazla sürer ve 243 düya gününe karşılık gelir Bir başka gariplik de ters yünde dönmesidir, Venüs yüzeyinde güneş batıdan doğup, doğudan batar Dünya ile Venüs arasında da ilginç bir senkronizasyon vardır, Venüs dünyaya en yakın pozisyonuna geldiğinde hep aynı yüzü dünyaya dönük olur, bu bir rezonans etkisi midir yoksa sadece bir tesadüf mü bilinmemektedir




Venüs dünyaya benzerliğinden, kız kardeş gezegen olarak nitelendirilir Çapı dünya çapının %95'ine ve kütlesi dünya kütlesinin %80'ine eşittir Her ikisinin de çok az sayıda kratere sahip olmaları yüzey yapılarının gençliğini gösterir Yoğunlukları ve kimyasal bileşimleri çok benzerdir Bütün bu benzerliklerden dolayı, yoğun bulutlarının altında Venüs'ün dünyaya çok benzer bir gezegen olduğu hatta benzer hayat formlarına sahip olabileceği düşünülmüştür Fakat uzay araçlarının olanaklarıyla yapılan araştırmalar Venüs'ün pek çok konuda dünyadan çok farklı olduğunu göstermiştir




Venüs yüzeyinde atmosfer basıncı dünyadakinin 92 katı kadardır (neredeyse okyanusun 1km derinliğindeki basınca eşit) Atmosferi büyük oranda karbodioksitten oluşmuştur Kilometrelerce kalınlıktaki pek çok kattan oluşan bulutları su buharı değil, sulfirik asid bulutlarıdır Venüs'ün yoğun karbondioksit atmosferi ciddi bir sera etkisi yaratmakta ve yüzey ısısının 482° C (kurşunu eritecek) sıcaklılara erişmesine neden olmaktadır Bu da güneşten iki kat daha uzakta olmasına karşın, Venüs'ü Merkür'den daha sıcak bir gezegen yapmaktadır







Bulutların yüksek bölümlerinde saatte 350 km hıza varan rüzgarlar oluşmakta bulut katmanları gezegenin etrafını kısa süreler içinde dolaşmaktadır Buna karşılık gezegenin yüzeyi genelde rüzgarsızdır Yüzeyde oluşan rüzgarlar saatte birkaç km hızı aşmazlar

Görüşü engelleyen bulut katmaları nedeniyle yakın zamana kadar yüzey şekilleri hakkında bilgimiz yoktu Ancak şimdi Magellan uzay aracının radar sonarları sayesinde Venüs yüzey şekillerini detaylı olarak bilmekteyiz


Venüs yüzeyinin büyük bölümü fazla engebe göstermeyen yumuşak düzlüklerden oluşmuştur Bununla birlikte birçok çukur alan (Alanta Planitia, Guinevere Planitia, Lavinia Planitia) ve iki büyük yüksek alan ki bunlardan biri kuzey yarı kürede Ishtar Terra yaklaşık Avustralya büyüklüğünde, ve diğeri ekvatoryal bölgede Aphrodite Terra, Güney Amerika boyutlarında, bulunur Ishtar bölgesinin iç kesiminde Lakshmi Planum adı verilen ve yüksek dağlarla çevrili yüksekçe bir plato bulunur Platoyu çevreleyen yüksek dağlar arasında Venüs'ün en yüksek dağı Maxwell Montes yer alır


Magellan'ın görüntüleme radarından elde edilen bilgiler Venüs yüzeyinin önemli bölümünün, lav akıntılarıyla kaplı olduğunu göstermektedir Sağdaki resimde görülen Sif Mons Venüs'ün volkanlarından biri olup buna benzer çok sayıda büyük ölçekli volkan içermektedir Son birkac milyon yıldan beri jeolojik yönden sakin olduğu bilinmekle birlikte, en son araştırmalar birkaç aktif volkanın varlığına delalet etmektedir





Venüs üzerinde küçük kraterlere rastlanmamaktadır Yoğun atmosferi meteoritlerin yüzeye varamadan yanarak yok olmasına neden olmaktadır Mevcut kraterlerin de bir arada gruplar teşkil etmesinden anlaşıldığına göre, tamamen buharlaşmadan yüzeye ulaşabilecek boyuttaki meteorlar, atmosfer içinde, yüzeye varmadan önce parçalanmaktadır
Takibeden temsili resimler ve Venera 13 tarafından çekilmiş gerçek fotograflar Venüs yüzeyi hakkında bir ölçüde bilgi verebilir

Batı Eistla Regio bölgesinin bir kısmını gösteren bu üç boyutlu temsili resimde ufukta görünen 3 km yüksekliğe varan Gula volkanıdır Resmin ortasındaki yuvarlak yapı Cunitz krateri olup 485 km çapındadır

Yine Gula volkanına 725 km uzaktan ve başka yönden bakan bir resim Gula'nın solunda Sif Mons görülmekte Sif Mons da 300 km çapında ve 2 km yükseklikte bir volkandır Önde görülen, yanardağın etkisiyle yüzeyde meydana gelen çatlakla oluşmuş rift vadisi, Gula'nın eteklerine dek uzanmaktadır

Yukardaki ve aşağıdaki birer resim Sovyet Venera 10 uzay aracının Venüs yüzeyinde çektiği fotograflardandır

Gezegenin iç yapısı muhtemelen dünyanınkine çok benzer Kalın bir kabuğun altında eriğik halde bir mağma ve 3000 km çapında sıvı demir çekirdek Kabuk dünyaya oranla daha kalın ve dayanıklıdır

Sivi metal çekirdeğine rağmen, Venüs'ün manyetik alanı yoktur Bunun nedeni muhtemelen rotasyonunun çok yavaş olmasıdır

Venüs Sayısal Değerler Kütle (kg) 4869e+24 Kütle (Dünya = 1) 81476 Ekvatoryal yarıçap (km) 6,0518 Ekvatoryal yarıçap (Dünya = 1) 94886 Ort Yoğunluk (gm/cm^3) 525 Ort Güneşden uzaklık (km) 108,200,000 Ort Güneşden uzaklık (Dünya = 1) 07233 Rotasyon süresi (gün) -2430187 Orbital periyod (gün) 224701 Ort Orbital hız (km/sn) 3502 Orbital eksantriklik 00068 Eksen eğimi (derece) 17736 Orbital eğim (derece) 3394 Ekvatoryal yer çekimi (m/sn^2) 887 Ekvatoryal kaçış hızı (km/sn) 1036 Görünür geometrik beyazlık 065 Magnitude (Vo) -44 OrtYüzey ısısı 482°C Atmosferik basınç (bar) 92 Atmosferik bileşimi Karbondioksid Nitrojen

• Eser Miktarlarda: kükürtdioksit, su buharı, karbonmonoksid, argon, helyum, neon, hidrojenklorid ve hidrojenflorid

96%
37%