Cemil Meriç Köşesi

''Mabetler her çağda ziyaretçisiz kalmışTefekkür Sina'sı metruk bir manastırKimin için yaratacaksın?İnsanlar ışığa,hayata,sonsuza düşman
Aydınlanmak için yan,aydınlatmak için değil'


Cemil Meriç

Bu milletin bütün kütüphanelerini yaktılar 1929′da ilk mektebi bitiren nesil kendini bir çöl ortasında buldu Yeniden başladı alfabeye ve ölünceye kadar alfabede kaldı Sonraki nesiller hep aynı yokluk, hep aynı sefalet içinde çırpındılar 1929′da okuma-yazma bilenler 1930′da analfabet durumuna düştüler Ve kendilerine zorla kabul ettirilen, dili çelik bir korse gibi, bir Çinlinin ayakkabısı gibi, ezip büzen bu yabancı harflere hiçbir zaman ısınamadılar Yeni nesiller ise on, on beş yılda şişirilen, sözde milli, bir kütüphane buldular Her maskaralığı alkışlamaya zorlanan ve bu şakşakçılığı bir refleks, bir insiyak gibi uzviyetlerine sindiren şamar oğlanı burjuvazi! Evde babasından duyduğu Türkçeyi konuştu, okumaktan vazgeçti, yahut Ulunay’ı, Burhan Felek’i, Vâ-Nû’yu okudu Bu burjuvazi yabancı dil bilmez, kendi dilini bilmez, ufuksuzdur, mâzisizdir, istikbalsizdir, bir cenin-i sâkıttır

Cemil Meriç

Kıt'alan ipek bir kumaş gibi keser biçerdik Kelleler damlardı kılıcımızdan Bir biz vardık cihanda, bir de küffar
Zafer sabahlarını kovalayan bozgun akşamları İhtiyar dev, mazideki ihtişamından utanır oldu Sonra utanç, unutkanlığa bıraktı yerini, "Ben Avrupalıyım" demeğe başladı, "Asya bir cüzzamlılar diyarıdır"
Avrupalı dostları, acıyarak baktılar ihtiyara, ve kulağına: "Hayır delikanlı", diye fısıldadılar, "sen bir az-gelişmişsin" Ve Hıristiyan Batı'nın göğsümüze iliştirdiği bu idam yaftasını, bir "nişân-ı zîşân" gibi gururla benimsedi aydınlarımız
Cemil Meriç

Bir çağın vicdani olmak isterdim, bir çağın, daha doğrusu bir ülkenin, idrakimize vurulan zincirleri kırmak, yalanları yok etmek, Türk insanını Türk insanından ayıran bütün duvarları yıkmak isterdim Muhteşem bir maziyi, daha muhteşem bir istikbale bağlayacak köprü olmak isterdim, kelimeden, sevgiden bir köprü Sanat düşüncenin, düşünce mukaddeslerin emrinde olmalı Hakikat, mukaddeslerin mukaddesi Hakikat ve sevgi
Cemil Meriç

İslâm harflerinin terakkimize mani olduğunu ileri sürenler, Avrupa’nın bizi yok etmeye karar vermiş yazarlarıydı Bir Volney, bir Baron de Tott vs İslâmiyet’e düşmandılar Başlıca hedefleri bizi tarihimizden, irfanımızdan, bir kelimeyle İslâmiyetten koparmaktı Bu bedbaht telkinler önce birçok dürüst Türk münevverini de büyüler gibi oldu Sonra meselenin vehametini kavramakta gecikmediler


Cemil Meriç

İhtilal'le inkılabı birbirinden ayırmak isteyenlere ilk Millet Meclisi'nde de rastlanmıştır Yunus Nadi inkılabı gerçekleştirmek için "kafa koparmak"tan çekinilmeyeceğini haykırırken, Hüseyin Avni Ulaş "fikirlerle inkılap yapacağız" diyordu "İnkılaplar, fikir teşkilatıyla, mektebiyle temadi ettirilir Yoksa 31 Mart hadisesi gibi hadiselerle bu memlekette inkılap yapılmaz" Bu bir sağırlar dialoguydu Başka bir deyişle, Mustafa Kemal'le arkadaşlarının inkılaptan anladıkları, düpedüz ihtilaldi Ulaş'ın ise, inkılap derken, kastettiği topyekün bir değişiklik değil, teferruata ait birtakım ayaramalar, yani islahattan ibaretti Bir kelimeyle anlaşmazlık temeldeydi "İnkılap"çılar için söz konusu olan halkın temayülleri istikametinde kanunlar çıkartmaktan çok "halkın hayrına olanları halka rağmen, halk için halka getirmek"ti (Şevket Süreyya) "Halka rağmen" tabirine dikkat buyrulsun Ulaş "inkılab"ı gönlüne göre tarif ediyordu Oysa kelime Hançeri'den beri (1841) "revolution" karşılığı olarak kullanılmıştır "Revolution"un ayırıcı vasfı ise cebir ve şiddet idi

Cemil Meriç - Mağaradakiler

"Üzerinde anlaştığımız hiçbir ilke yok Dil perişan, mefhumlar kaypak, kelimeler köksüz Politikanın çığlıkları yanında şiirin ve düşüncenin sesi boğuk bir inilti Hıristiyanlaşmadık ama içimizde bir ortaçağ keşişi yaşıyor Elbirliğiyle sarıldığımız tek müessese: Aforoz Sevginin, anlayışın dayanışmanın kaybolduğu karanlık devirlerde tenkit susar, hiciv konuşur Sağ uykuda, sol şuursuz Her iki cephenin ortak vasfı; Kadırnaşinaslık İnsanla insanı birbirinden ayıran duvarları hicvin dinamiti yıkar ancak Silahların konuştuğu yerde şarkı söylenmez"

Cemil Meriç

Avrupa, Osmanlı ülkesine papaz ihraç eder Hıristiyanlığa davet için mi? Ne münasebet Tek emeli, Osmanlı’yı dinsizleştirmektir Dinsizleştirmek, yani etnik bir toz haline getirmek

Bir kelimeyle: dinsizlik, Batı’nın yükselen sınıfları için ne kadar hayırlıysa, bizim için o kadar meşumdur; onlar için ilerleyiş, bizim için çözülüş ifade eder

Bu Ülke

İki yol var insanlık için: kendi kendini imha veya gerçekten insanlaşmak İnsanlık tek merkeze yönelen bir tür: öteki türler gibi dağılıcı değil Bu biricik düşünen türün sonu çözülüş olamaz Mekân ve zamanı aşacak insan Bu kanatlanış, birleşmenin, birlikte düşünmenin eseri olacak Birlikte düşünmek, kişiliği ortadan kaldırmaz, geliştirir Ama düşüncelerini başkalarınınkilerle birleştirmek için, onları sevmek, onlarla kaynaşmak gerek Kurtuluş bu şuurlanışta Düşünen insanlığı hayata bağlayacak olan maddî bir rahat değil, kendi kendini aşma, bütünleşmedir

UmrandanUygarlığa