Türk Ve Batı Edebiyatıyla İlgili Küçük Notlar

Türk ve Batı Edebiyatıyla İlgili Küçük Notlar

Türk Edebiyatı - Batı Edebiyatı - Edebiyat Notları

*Halk edebiyatı soyut güzelliği aramaz,gerçek güzelliğin peşinde koşar
*Dede Korkut Hikayeleri,destan geleneğinden halk öykücülüğüne geçiş döneminin ürünüdür
*Eski Yunan edebiyatında Ksenophon?un ?Anabasis? adlı eseri anı türünün ilk örneklerindendir
*IIYeni akımı sürrealizmin etkisindedir
*Nabi?nin Tuhfet-ül Harameyn (gezi notları) eseri vardır
*Nef?i kaside ve özellikle de yergileriyle ünlüdür(Siham-ı Kaza)
*Şeyh Galip Sebk-i Hindi denilen tarzın öncüsüdür(sembolizm)
*Evliya Çelebi gezi yazılarıyla(seyahatname) ünlüdür
*Naima,tarihçiliğiyle ünlüdür
*Katip Çelebi,bibliyografya(Keşfüz-zünün) çalışmasıyla ünlüdür
*Baki,şairler sultanıdırŞiirlerinde tasavvufa yer vermemiştir
*Hoca Dehhani Divan edebiyatının kurucusudur(Şelçuk Şahnamesi)
*Fuzuli, Divan edebiyatının ?lirizm? yönünden en zengin şairidir
*Ahmedi,nin İskendername adlı büyük mesnevisi,?Doğu ilimlerinin manzum ansiklopedisi? haline koymuştur
*Koşma,anonim halk edebiyatı ürünü değildir
*Türk edebiyatında sembolist şair deyince aklımıza Ahmet Haşim gelir
*Şeyhi,Divan şiirinin ilk ustalarındandır(Harname,Hüsre v ile Şirin)
*Mani,yalnız aşk konularına değil sosyal konulara da değinen Halk edebiyatı nazım şeklidir
*Şikayetname,Fuzuli?nin Nişancı Celalzade Mustafa Çelebi?ye yazdığı ünlü bir mektuptur
*Şarkı türünün en güzel örneklerini Nedim vermiştir
*Halit Ziya,modern romancılığımızın kurucusudur
*Parnasizm,şiirde gerçekçi akımdır
*Servet-i Fünun edebiyatının dil anlayışı , Divan edebiyatının dil anlayışı ile hemen hemen aynıdır
*Vatan ve özgürlük aşkını ilk işleyen Namık Kemal?dir
*Şiirde geleneksel kuralları yıkan,ölçü ve uyağı kaldıran Orhan Veli?dir
*Kiralık Konak romanında dede,baba ve torun üç kuşak çatışması işleniyor
*Türklerin Divan edebiyatına kattıkları iki tür:Şarkı ve tuyuğdur
*Türkçemiz köken bakımından Ural-Altay dil grubunun Altay koluna bağlı sondan eklemeli bir dildir
*Türkler bugüne kadar Göktürk,Uygur,Arap ve Latin yazısı olmak üzere dört çeşit yazı kullanmışlardır
*38 harfli Göktürk alfabesi ile yazılan ilk ürünler Yenisey yazıtlarıdır(mezartaşı yazılarıdır)Bu alfabe ile yazılmış olan önemli metinler Göktürk(Orhun) yazıtlarıdırTürkçenin gelişmiş bir dil olduğu anlaşılıyor
*Süleyman Çelebi?nin Mevlid?i önemlidir
*Şeyhi?nin Harname adlı satirik mesnevisi ünlüdür
*Ali Şir Nevai?nin Muhakemetü?l-Lügateyn adlı eseri ve ilk şairler tezkiresi(biyografi) edebiyatımızın önemli eserleridir
*Bağdatlı Ruhi,terkib-i bend?iyle tanınır(hicivler,yergiler)
*Divan şiirinin son temsilcileri:Enderunlu Vasıf,İzzet Molla,Leskofçalı Galip ve Yenişehirli Avni?dir
*Veysi ve Nergisi,süslü-sanatlı nesri,secilerle,söz oyunlarıyla en uç biçimde temsil ederler
*Yunus Emre,hece ölçüsüyle yazmıştır genellikleAma aruz ölçüsü ve Divan edebiyatı nazım biçimlerini de kullanmıştır
*Ahmet Cevdet Paşa:Tarih,hukuk,dil ve edebiyat alanında çalışmalar yaptıKavaid-i Osmaniye adlı dilbilgisi kitabıyla Belagat-ı Osmaniye adlı kuramsal edebiyat kitabı tanınmıştırTarih-i Cevdet,Kısas-ı Enbiya,Mecelle
*Muallim Naci:Türkçeyi,doğal söylenişini bozmadan aruza uydurması bakımından Tevfik Fikret?i ve Mehmet Akif?i etkilemiştir?Ateş-pare,Şerare,Demdeme,Ömer?in Çocukluğu?
*Cenap Şehabettin,sembolist tarzda yazdığı şiirlerle tanındı
*Mehmet Rauf:Mensur şiir türünün başarılı örneklerini vererek bu türün yayılıp tanınmasını sağladıHalit Ziya?nın etkisinde kaldı
*Hüseyin Rahmi:Ahmet Mithat geleneğini sürdürerek ?halk için sanat? anlayışıyla yazdığı romanlarıyla tanındı
*Ahmet Rasim:Edebiyat aracılığıyla halkı eğitmeyi amaçlayan bir yazar olarak Ahmet Mithat geleneğini sürdürürÜçer beşer sözcüklü,kısa,hareketli,canlı cümleleriyle döneminin dil ve anlatımından oldukça farklı özellikler gösterirFalaka(anı),Gecelerim (anı),Gülüp Ağladıklarım(fıkra)
*Behçet Kemal Çağlar:Onuncu Yıl Marşı?nın söz yazarlarındandır(Öteki FNaf iz Çamlıbel?dir)
*Peyami Safa:Psikolojik roman türündeki başarısıyla tanınır

BATI EDEBİYATI İLE İLGİLİ KÜÇÜK NOTLAR

*Emile Zola,natüralizmin kurucusu ve kuramcısıdırNatüralistler çevrenin insan üzerindeki etkisine çok önem verirler
*Racine klasisizmin temsilcisidir
*Denemenin kurucusu Montaigne?dir
*En ünlü komedi yazarları Aristophanes ve Moliere?dir
*En ünlü trajedi yazarları:Sophokles,Corneille, Racine?dir
*Adgar Allen Poe,?gerilim? öğesini öykü ve romanda ilk kullananlardandır
*PVerlaine:Sembolistlerden olmasına rağmen emprestyonistler arasında da adı geçer
*ARimbaud:Emprestyonistler arasında adı geçmiş ve sürrealisme kaynaklık etmiştir
*JJoyce:Romanın yapısını değiştirmiş,dil kurallarını kırmış;bilinçle bilinçaltını,zamanla uzayı birilikte verebilmek için iç konuşmalardan,kesintilerden,ça ğrışımlardan,izlenim lerden
yararlanmıştırDüzyazıda oldukça ustadırUlysses
*PEluard:Önce dadaizm,sonra sürrealizm,oradan da toplumsal gerçekçiliğe yönelmiştir?Ölmeden Ölmek?
*LAragon:Sanatta başkaldırının yetersizliğini dadaizm ve sürrealizm anlayışlarından sonra görmüş,toplumsal gerçekçiliğe yönelmiştir?Rüyalardan Bir Dalga,Elsa?nın Gözleri?
*Egzistansiyalizm,edebiyatta yeni bir hümanizm olarak kendini göstermiştir
*Sanat ve edebiyat akımlarının ortaya çıkış sıralaması:
Klasisizm,romantizm,realizm,na türalizm,sürrealizm