Zeka Gerilikleri (Mental Retardasyon)

Zeka Gerilikleri (Mental Retardasyon)

Mental retardasyon adaptif davranışlardaki bozukluklarla beraber görülen genel entelektüel fonksiyonların önemli oranda ortalamanın altında bulunması ile tanımlanır ve 18 yaştan önceki gelişimsel dönem esnasında gözlenir Bu bir hastalık değil ancak entellektüel ve adaptif fonksiyonlardaki bozukluktur Sebep her zaman bilinmez; nadiren tek bir neden tanımlanabilir Vakaların %75inin sebebi bilinmez
Bilinen sebeplerin bazıları:

• kromozomal anomaliler
• prenatal kusurlar (rubella, alkol kullanımı, ilaç kullanımı)
• perinatal(anoxia)
• postnatal (menenjit, ensefalit, travma, kültürel yoksunluk, ağır malnütrisyon)

Mental retardasyon İntelligence Quaitent (IQ) skorları veya “eğitilebilir” öğretilebilir” “tamamen bakıma muhtaç” şeklinde kategorize edilerek tanımlanır:

• normal entellektüel fonksiyon, IQ=100
• hafif mental retardasyon, IQ=55-70 (eğitilebilir)
• orta derecede retardasyon, IQ=40-55 (öğretilebilir)
• ağır mental retardasyon, IQ=25-40 (bazılarına öğretmek mümkün)
• ileri derecede mental retardasyon, IQ=25den az (total bakım gerektirir)
• ( Not: testteki değişkenlere bağlı olarak, bu sınıflamalar her zaman uygun değildir ve her zaman bireysel yaklaşım endikedir)

(Not: testteki değişkenlere bağlı olarak, bu sınıflamalar her zaman uygun değildir ve her zaman bireysel yaklaşım endikedir)

100 kişiden 3-5 kişi mental retardasyonlu olarak sınıflandırılmıştır Bunların %85i hafif mental retardedir (IQ 55den büyük) ve toplumsal çevrede yaşayabilirler Mental retardasyon, diş hekiminin özel muayenesinde en sık karşılaşabileceği durumdur

Mental retardasyon diğer bozukluklarla beraber görülebilir, eg:

• epileptik bozukluklar
• kardiak anomaliler
• duygusal bozukluklar

Doktor, aile ve bakıcılarla konsültasyon şu durumlarda zaruridir:

• doğru bir medikal hikaye alınmasında
• uygun bir oral sağlık bakımının sağlanmasında
• Bilgilendirici rıza formunun alınmasında
• davranışın yönlendirilmesinde
• günlük oral hijyenin sağlandığından emin olunması konusunda

Ağız bulguları:

• kötü ağız hijyeni
• malokluzyon
• mine defektleri
• gingival hiperplazi
• dil itimi
• alışkanlıklar
• diş sıkma ve gıcırdatma
• salya akışı
• kendi kendini yaralayıcı davranış
• yenmeyecek objelerin yenmesi (pica)

Hafif mental retardasyonlu hastalarda iletişim:

• dikkatinin dağılmasını minimalize edin
• kısa açıklamalar kullanın
• basit bir dil kullanın
• bilgi almak için daha çok zaman harcayın
• nedenlerin açıklanmasından kaçının
• oral hijyenin eksikliğinin etkileri üzerine odaklanın
• konseptlerden ziyade aktiviteleri öğretin
• uyumluluğu teşvik edin
• pozitif desteklemeyi kullanın
• sözlü övgüler kullanın

Ağır mental retardasyonlu hastalarla iletişimde:

• kısa, kolay açıklamalar kullanın
• eğitimi daha fazla tekrarlayın ve ağız hijyen prosedürlerinin pratiğini daha fazla kullanın
• pozitif katkıyı daha geniş kullanın

Bu bireylerin davranışlarını düzenlenirken itiraz ile karşılaşılabilinir Davranışsal güçlükler, sıklıkla bilinç fonksiyonu ile ilişkilidir Davranış yönetimi:

• şefkatli bakım
• kibarca direnç (sözlü kontrol)
• hassasiyetin ortadan kaldırılması
• sınırlayıcılar
• sedasyon
• genel anestezi
• yukarıdaki stratejilerin bir kombinasyonu ile sağlanır

Down Sendromu
Trizomi 21 (Down sendromu) muhtemelen en sık görülen gelişimsel engeldir Bu; 21 grubun ekstra kromozomu ile ilişkilidir Bu bireyde normal 46 komplemandan ziyade 47 kromozom mevcuttur Down sendromunun görülme sıklığı 700 canlı doğumda 1dir Ancak annenin yaşı arttıkça insidansıda artar; ör; 54 yaşında bir annenin şansı 54de 1dir
Tipik yüz görüntüsü:

• orta yüz hipoplazisi
• eğri gözler
• dar düz burun
• düz artkafa
• kısa boy

Tıbbi konsültasyon önemlidir, şu durumlarla beraber gözlenir:

• mental retardasyon
• konjenital kardiak anomaliler (antibiyotik profilaksisi sıklıkla gereklidir)
• nöbet hastalıkları
• immunolojik bozukluklar
• üst solunum yolları hastalıkları
• lösemi
• hepatit

Oral durumlar:

• düşük çürük oranı
• artmış periodontal hastalık riski
• kısa konik kökler
• dil itimi
• önde konumlanmış dil
• makroglossi
• fisürlü dil
• klas III malokluzyon
• dar palatin
• gecikmiş erüpsiyon
• bruksizm
• salya akışı
• kendi kendini yaralayıcı davranışları içerir

Klinik tedavi şunları içerir:

• muhtemel epilepsi nöbetinin tedavisi
• kısıtlı nazal kanallar nitröz oksit kullanımını engelleyebilir
• muhtemel öğürme refleksi artabilir
• sedasyon hastanın endişesinin kontrolüne yardımcı olabilir
• zor vakalar genel anestezi altında tedavi gerektirebilir

Tedavi planı ilaca bağlı gingival büyümeyle ile ilgili problemleri hesaba katmalıdır Optimal oral hijyen gingival büyümeyi engellemek için gereklidir Eğer havale nöbetleri kontrol edilemiyorsa, hareketli protezler kontrendikedir Eğer anterior dişler tekrarlayan tarzda travmatize oluyor ve tamir ediliyorsa; sabit protezlerde porselen yerine akrilik venerler kullanma tercihini göz önünde bulundurun

Otizm
Otizm:

• düşük sosyal beceriler ( insanlarla anlaşma kabiliyetinin olmaması )
• kişilerarası ilişkilerde yoksunluk
• anormal konuşma ve dil
• tekrarlayıcı ( streotipik) aktiviteler
• mental retardasyona oldukça sık rastlanması ile karakterize gelişimsel bir hastalıktır

Bu kişiler xerostomiye sebep olacak psikotopik ilaçları sık alırlar Ayrıca şekerli yiyeceklere karşı belirgin arzuları vardır ve genellikle kötü ağız hijyenine sahiptirler

Bu yüzden, bu hastalar diş çürüğü ve periodontal hastalık konusunda yüksek risk gurubundadırlar
Hastanın davranışsal problemleri tedavi güçlüklerine yolaçabilmektedir Davranış yönetimi davranış modifikasyonu, pozitif destek ve sakinleştirmeyi içermelidir Ağız hastalığının çok yaygın olduğu durumlarda ise sedasyon, sınırlayıcı ve genel anestezi gerekli olabilir
Otizmli hasta aşağıdaki ilaçlardan bir veya daha fazlasını kullanıyor olabilir:

• antipsikotikler