İ.Peleponnes Harbinden Sonra Yunanistan Ve Anadolu’Nun Durumu Hakkında Bilgi

IPeleponnes Harbinden sonra Yunanistan ve Anadolu’nun durumu Hakkında Bilgi
IPeleponnes Harbinden sonra Yunanistan ve Anadolu’nun durumu Hakkında Bilgi

Peleponnes harbi Yunan devletlerinin bir şehir hemogonyası altında birleşmesini önlemek isteyen devletlerin zaferiyle sona ermişti Bu savaşın sonucunda Atina tüm olumsuz çabalara karşın hala müstakil bir devlet olmaya devam ediyordu
Isparta ise büyük bir donanmaya sahipti ve bu donanmayla yunanistanda refahı sağlayabiliridi ancak bunun için de adama dolayısıyla paraya ihtiyacı vardı Bu parayı ancak Persler verebilirdi Zaten Peleponnes haribi de Ispartalıların Perslerden aldıkları maddi destek sonuuc kazanılmıştı ancak buna karşılık Persler batı ege kıyılarını hegamonyları altına almışlardı
Böylece Pers İmparatorluğu, kendi iç zayıflıklarına karşın, Yunan tarihinde belirleyici güç haline geldi Buna karşın Isparta Pers müttefikiyle çok geçmeden bozuştu çünkü Prens Cyrus'un kardeşi Artaxerxeses'e karşı onbinlerle yürüyüşünü gizlice desteklemişti Resmi söyleme göre Isparta, bu işe karıştıkları için cezalandırılacak olan Küçük Asyadaki Yunanlıları korumak amacıyla Perslere kılıç çekmiş oluyordu Ancak Ispartalıların milliyetçi duyguları inandırıcı olamıyor, çünkü daha önce bu şehirleri Perslere soğukkanlılıkla teslim etmişlerdi; asıl amaçları büyük Lysander'i kullanarak Küçük Asya'da kazandıkları gücü korumaktı; ayrıca da, artık Yunanistana hakim oldukları için, “Pers işbirlikçisi” sıfatından biraz kurtulmak istemiş olabilirler
Böylece Ispartalılar Perslerle savaşırken Thebai, Atina, Korint ve Argos yeni bir koalisyon altında birleştiler Sonuçta Ispartalılar geri dönerek bu yeni müttefikleriyle savaşmak zorunda kaldılar Böylece Pers altınları tekrar devreye girdi ancak bu sefer Atina ve müttefiklerinin yanında 394 yılında Atina ve müttefiklerinin zaferiyle savaş son buldu Böylece Isparta deniz gücü kırılmış oldu
Atina'nın yeniden yükselmesi Atinalılara Kıbrıs Prensi Euagoras'ın ve Mısır'ın Perslere karşı ayaklanmasını desteklemek için cesaret verdi Bu da Ispartalıların yeniden Perslere yanaşmasına yol açtı ve 386’da, Antalcidas anlaşması diye de bilinen Kral Barışı’nın yapılmasıyla sonuçlandı(386) Bu barışın şartlarına göre Anadolu’daki bütün yunan şehirleri Klozomenai ve kıbrısla beraber Perslere bırakılacak ve diğer bütün yunan şehirleri otonom olarak kalacaklardı Yalnızca Lemnos İmbros ve Skinos Atinaya tabii olacakttı Bu şartlara boyun eğmeyenlerin üzerine diğer yunan devletleriyle birlikte, kral, ordusu ve donanmasıyla birlikte yürüyecekti
İşte böylece Persler Yunan devletlerini egemenlik altına almış oluyorlar ve otonominin eritici sistemi ile birlikte Hellenlerin birleşmemelerini de amaçlıyorlardı ve böylece Yunanistan devamlı olarak parçalanmış bir durumda kalıyordu
Tüm bunlara karşın yine de Isparta kendini bir nebze de olsa toplamıştı Fakat sürekli savaşlar bu devleti de oldukça yıpratmış ve tam hukuklu Ispartalı vatandaşların da sayısını azaltmıştı Her gün çıkan meseleler ve zorluklar Isparta hemogonyasının uzun sürmeyeceğini gösteriyordu
Buna karşın Thebai kendini toplamış ve 379 senesinde demokratik bir düzen kurmuştu
Ispartalıların yine ani olrak Pire’yi ele geçirmeleri üzerine 378 senesinde Atina Thebai ile bir ittifak yaptı Isparta’nın hemogonyası altında bulunan eski müttefiklerinin de katılmasıyla 377 senesinde 2 Attika-Delos deniz birliği meydana getirildi
Bu sırada Thebai ekonmik yönden oldukça ilerleme kaydetmişti ve diğer Boiotya şehirleriyle ittfak yaparak onları kendi hemogonyası altında birleştirdi Thebai’nin Aitnalılarla Ispartalılar arasındaki barışı kabul etmemesi üzerine Isparta kralı Boiotya’ya girdi ancak Epominondas 371 yılında Leuktra’da Isparta kralının ordusunu öyle ağır bir bozguna uğrattı ki Ispartanın askeri üstünlüğü tamamen sona erdi Leuktra savaşı aynı zamanda Makedonya askeri siteminin oluşmasında da çok önemlidir; tarihteki askeri dehalardan biri olan Epominondas’ın yarattığı ve ilk kez burada uyguladığı “çapraz sıralama” diye bilinen savaş düzenini daha sonra Kral Filip benimseyip geliştirdi; iskender ise üç büyük savaşını bu düzenleme ile kazandı
Bu olaydan sonra Thebaililere geniş bir hareket sahası açılmıştı Bunlar Orta Yunanistan’da geniş bir bilik kurduktan sonra bir fedarasyon meydana getirmek isteyen Arkayalılara yardım etmek üzere Peleponnes’e Epameinondas komutasında bir ordu gönderdiler Böylece 369 senesinde merkezi Megapolis olmak üzere Arkadya konfederasyonu kuruldu 367-66 senesinde Epameinondas tekrar Peloponnes’e tekrar gelerek Arkadya şehirlerinin Thebai ile birleşmeleirini sağladı Bunun üzerine Yunanistan’daki siyasal durum büsbütün kötüleşti
Epameinondas’in amacının bütün Yunanistan’ı Thebai hemogonyası altında birleştirmek olduğu gün geçtikçe ortaya çıkıyordu Fakat Atina kuvvetli donanması sayesinde denizde egemenliği elinde tutuyordu Bunun için de Epameinondas güçlü bir donanma oluşturacak parayı bulmak için Perslere baş vurmaktan çekinmedi Böylelikle Epameinondas bir Panhellen devleti kurmak için milli bir politika takip etmemiş, partikülarist bir siyaset gütmüştür Ancak Epameinondas Perslerden bir sonuç alamadı Hatta Thebai Yunanistan’da bu yeniden yaratmış olduğu siyasi durumu koruyamıyordu Sonuçta Epameinondas Peleponnes üzerindeki kesin hakimiyetini kurmak için harekete geçti Isparta, Elisa, Mantineia ve Akhaia kuvvetlerini 363 yılında Mantineia meydan muharebesinde yendi ancak kendisi de aynı muharebede telef oldu Böylelikle Thebai hegomonyası az bir müddet sonra yıkıldı
Thebai hegomonyasının yıkılması ise Isparta’nın çöküşüyle beraber Yunan milli gücünde büyük bir boşluk oluşturdu Bunun yanında Atina’nın kurduğu ikinci deniz birliği de pek bir varlık gösteremedi Birlik içerisinde rüşvet, maliyeyi idare eden memurların yanlış yollara sapmaları gibi yolsuzluklar artık sıradan olaylara dönüşmüştü Atina imzalanan birlik anlaşması hükümlerine o kadar aykırı hareket ediyordu ki, en güvendiği müttefikleri bile birlikten ayrılmak için fırsat kolluyorlardı Daha sonra zaten bu birlik kendiliğinden dağılmıştır
Sonuç olarak Yunanistan bu devirde yani 4 YY’nin ortalarında tam bir siyasal bunalım içerisindeydi Neredeyse anarşi tüm ülkeye hakim olmuştu Bütün bunlara tezat olarak Yunan dünyasının bu devirde şiirde, mimaride, entelektüel hayatın her alanında yarattığı eserler hayret verici niteliktedir