Dini Tasavvufi Türk Edebiyatı Hakkında Bilgiler

Dini Tasavvufi Türk Edebiyatı

Dini Tasavvufi Türk Edebiyatı özellikleri

Dini Tasavvufi Türk Edebiyatı türleri

Dinî-Tasavvufî Türk edebiyatı İslâmiyet?in ve Tasavvufun etkisiyle ortaya çıkmıştır

İslâmiyet?in kökleşip yayılmasında büyük etkisi olan tasavvuf zamanla edebî eserlerde de işlenmiş din ve tasavvuf edebiyat aracılığıyla yayılmaya çalışılmıştır

Tasavvuf fizik ötesi gerçekleri insanı insanlığı ve evreni kapsayan bir düşünce düzeni bir din felsefesidir Kalbi dünya alâkalarından ayırarakAllah sevgisiyle doldurmayı amaçlayan tasavvuf bir düşünüş ve inanç sistemidir İçinde yaşadığımız âlemin esrarı nedir? Niçin yaşıyoruz? Niçin geldik bu dünyaya? Biz neyiz? Yaşamanın anlamı var olmanın aslı gerçek başlangıç ve son nelerdir? İşte tasavvuf bu sorulara cevap vermeye çalışır

Tasavvufa göre her şeyin kaynağı Tanrı?dır Evrenin varlığı Tanrı?nın güzelliğinin yansımasıdır Tanrı tek güzelliktir ve tek varlıktır İnsanlar da Tanrı?nın birer parçasıdır İnsan yaratılmakla dünyaya gönderilmekle aslında gurbete gönderilmiştir Herkes ona kavuşmak için çalışmalıdır O?na kavuşmak için çabalayanlara ve O?nun mutlak ve eşsiz güzelliğine hayran olanlara âşık denir Mutasavvıf ise âşık olmanın yanı sıra tasavvuf felsefesini yazı ve şiirlerinde işleyen insanlara tasavvufu dolayısıyla insan ve Allah sevgisini aşılayan kişilerdir

Bunlardan Hoca Ahmet Yesevî (Öl1167) Anadolu Türklerinin geliştirdiği tasavvuf edebiyatının ilham kaynağıdır Onun Divan-ı Hikmet adlı tasavvufî eseriyle ve Orta Asya?dan Anadolu?ya gönderdiği öğrencileriyle Türk Tasavvuf edebiyatının XIII yyda temelleri atılmıştır Bu edebiyat Bektaşîlik tarikatiyle gelişmiş Yunus Emre ile en mükemmel anlatım yeteneğine ulaşmıştır

Yunus Emre?yi bu kadar üne kavuşturan bir başka özellik de dinî-tasavvufî konuları ayrımsız bir insan sevgisiyle anlatmış olmasıdır XIII asrın ikinci yarısıyla XIV Asrın başlarında yaşamış olan Yunus Emre şiirde çığır açmış büyük sufî ve şairdir Yunus Emre; Divan Aşık Tekke ve Tasavvuf Edebiyat tarzlarının her üçünde de etkili olmuştur Eserlerini sade bir dille söylemiş hem heceyi hem aruzu kullanmış lirik şiirin en güzel örneklerini vermiştir

Dinî-Tasavvufî Türk edebiyatına Tekke edebiyatı da denir

Dinî-Tasavvufî Türk edebiyatında asıl olan sanat yapmak değil dinî-yazavvufî düşünceyi yaymaktır Şair mensup olduğu tarikatin düşünce sistemini felsefesini yaymak için şiiri bir araç olarak kullanmıştır Bunda anonim halk edebiyatının büyük etkisi olmuştur

Tekke şairlerinin çoğu tarikatlerde yetişmiş şeyh ve dervişlerdir Onlar dinî inançları yasaklama ve korkutma yöntemiyle değil insanı Allah?ı tabiatı cenneti vb sevdirmekle yaymışlardır

Tekke şiir halk şiirinden de divan şiirinden de nazım şekilleri almıştır Hem aruz hem hece vezni kullanılmıştır Dil sadedir çünkü halka yöneliktir

Önemli temsilcileri:

13 yy: Mevlânâ Sultan Veled Yunus Emre (Divan Risaletün-nushiye)

14 yy: Âşık Paşa

15 yy: Süleyman Çelebi Hacı Bayram Veli Eşrefoğlu Rumî

16 yy: Pir Sultan Abdal