Portolan Haritası

Portolan haritası, 14 ve 15 yüzyıl'da Avrupa'da kullanılan, kıyılar ve limanlara dair bilgiler içeren el yazması denizcilik haritalarıydı İtalyanca "liman" anlamına gelen porto'dan türetilmiş olan portolano, "kılavuz kıtabı" anlamına gelir

Portolan haritaları, kıyı boyunca giden bir denizcinin rastlayacağı limanları aralarındaki mesafeleriyle sıralayan portolanların genelde kıyıları gerçekçi bir şekilde ama kıyı içlerini boş gösteren, gündelik kullanıma yönelik haritalardı Estetik amaçlı hazırlanmış olan bazılarında süslemeler de bulunurdu Denizcilerin bir limandan diğerine emniyetle ulaşması amacıyla hazırlanan portolanlarda aşağıdaki unsurlar bulunurdu:
Haritanın anahtar noktalarına yerleştirilen noktalardan yayılan yön çizgileri (genelde bir merkezden 16 çizgi) Bazı portolanlar ise limanları birbirine bağlıyan rota çizgileri ile dolu olurdu
Ayrıntılı kıyı çizgileri ve bunların üzerindeki yerleşimlerin isimleri
Uzaklıkların hesaplamak için ölçek çizgileri
Sığ bölgeler, kayalıklar ve adaların yerleri

Pusula ve portolan haritasıyla denizciler, kıyıları izlemek zorunda kalmadan rota çizgileri üzerinden seyrederek gideceklere yere varabilirlerdi Dünyanın yuvarlaklığını gözönüne almayan bu haritalar özellikle Akdeniz veya Kızıldeniz gibi küçük denizlerde kullanışlıydılar Enlem ve boylam ölçüm tekniklerinin bulunmasıyla portolan haritaları yerlerini 17 yy'da daha gelişkin haritalara bıraktılar