Epigrafi

EPİGRAFİ

Yazıtların bir çoğu kırık, eksik ya da zedelenmiş olarak ele geçerBu Yazıtlar üzerine çalışan kişi, sözkonusu eksiklikleri tamamlar ve metinleri orijinal durumuna yaklaştırmaya çalışırYazıt üzerinde isabetli tamamlamalar yapılabilmesi,ilk önce yazıttaki eksikliklerin boyutuna ve bu işi yapan kişinin deneyimine bağlıdır
Daha önce belirtildiği gibi, epigraf tarafından yapılan tamamlamalar köşeli parantez içinde gösterilirAyrıca tamamlayan kısımlarında diğer epigrafların düşünmesine fırsat tanımak amacıyla köşeli parantez içine alınıp belirlenebilen eksik harf sayısının yapılması gereklidirÇünkü, daha evvel bulunup yayınlanmış olan bir çok yazıt için günümüzde yerni bilgiler ışığında tekrar ele alınmaktadırBu durumda, öncellikle önemsenmesi gereken nokta, metnin günümüzdeki durumunu fotograf vsyardımıyla okuyucuya aktarmak olmalıdır
Bugün kopya edilip yayınlanan bir yazıtı daha sonra yerinde bulmak ve üzerinde çalışmak mümkün olsa da yazıt biraz daha aşınmış olacağından ilk kopyanın büyük bir önemi vardırÖrneğin; geçtiğimiz yüzyılda ya da bu yüzyılın başlarında kopyalanan fotoğrafsız yayınlanmış yazıtları yerinde bulmak mümkün olmamakta ve sadece ilk yayımcının bilgileriyle yetinilmektedirBu durumda, yazıtlar üzerinde yapılacak ilk yayın söz konusu yazıt üzerindeki tartışmalar da temel oluşturacaktırBu yüzden düzeltmelerin dikkatli yapılması gerekmektedirEksik olan yazıtların da, eksik parçalarının ya da yazıtın belki de tek bir kopyasının olduğu düşünülerek tedbirli bir tamamlama yapılmaktadır
Restore edilecek yazıt hakkında düşünülmesi gereken ilk nokta yazının ait olduğu türdürÖrneğin elimizdeki parça bir mazoz yazıtıysa, o şehir ya da o yörede kullanılan genel formüller incelenmelidirİkinci nokta da satır uzunluklarının isabetli tahmin edilmesi ve tamamlanması gereken boşluktaki muhtemel harf sayısının hesaplanmasıdırŞüphesiz yapılan her tamamlamada göz önüne alınan tüm örnekler sıralanarak, yapılan tamamlamanın inandırıcı olmasına çalışılmalıdır

YAZITLARIN KOPYA EDİLMESİ

Epigrafi çalışmalarının çoğu zamanı masa başında yürütüleceğinden, arazide veya müzede kopyalanan yazıtlar hakkındaki tüm bilgilerin hazır olması gerekirÖzellikle arazideki yazıtları bir daha bulup incelemek mümkün olmadığından, çok iyi bir şekilde kopya edilmiş ve fotoğraflanmış olması gerekirYeni bir yazıtla karşılaşınca yapılacak ilk işlem, yazıtı dikkatli bir şekilde aynen kağıda dökmektirBundan sonra yazıtın üzerinde bulunduğu taşın ölçüleri ile harf yükseklikleri not edilmeli ve taşın cinsi de kaydedilmelidir (mermer, kireçtaşı vs)Ardından fotoğraf çekimi yapılırBunda dikkat edilmesi gereken en önemli husus, ışığın yazıtın yüzeyine yan taraftan, eğik bir açıyla gelmesidirBöylece yazıtın harf çukurlarında gölgeler oluşacak ve fotoğraftaki harfler kopya hatlarla belirginleşecektirFotoğraf çekilmesi mümkün olmayan durumlar da ya da yazıtın okunamayacak kadar kötü olduğu durumlarda değişik iki kopya alma tekniği vardır

KAĞIT KOPYA

Bu iş için kullanılan kağıt ıslatıldığında, liflerine ayrılıp taş üzerindeki her çukura rahatça girebilen bir türdürKopya alabilmek için, bu amaca uygun olan sert kıllı bir fırçaya ihtiyaç vardırKopya alınmadan önce taş iyice yıkanmalıdırSonra gerektiği kadar kesilmiş bir kağıt taş üzerine serilir ve bir süngerle ıslatılırBu yapılırken taş ile kağıt arasında hiç hava kabarcığı kalmamasına dikkat edilmelidirSonra fırça ile taşın kağıtla kaplı kısımlarına hızlı bir şekilde vurulur ve kağıtın tüm çukurlara girmesi sağlanırBu esnada kağıdın yırtılmamasına dikkat edilmelidirTüm bu işlemlerden sonra kağıdın taştan kendiliğinden ayrılacak kadar kuruması beklenmelidirKopyanın üzerine kuruduktan sonra, hangi bölge ya da şehre ait olduğu yazılmalıdır

LATEX KOPYA

Bu yöntemde sıvı kauçuk olan Latexten yararlanılmaktadırÖnce taş iyice yıkanmalı ve kuruması beklenmelidirSonra taşın üzerine ince bir tabaka şeklinde latex sürülüp kuruması beklenirKopyanın kalın bir tabaka şeklinde çıkması isteniyorsa aynı işlem tekrarlanırFotoğrafların iyi sonuç vermediği bazı durumlarda, bu kopyalardan çekilen resimler yayın için kullanılmaktadır