Tarımsal Amaçlı Kooperatiflerde Meyve Ve Sebze Değerlendirilmesi Projesi

TARIMSAL AMAÇLI KOOPERATİFLERDE MEYVE VE SEBZE
DEĞERLENDİRİLMESİ PROJESİ

Meyve ve sebzeler tarım ürünleri arasında fiziki ve
kimyasal yapısı bakımından en kolay bozulanlardır
Bu nedenle meyve ve sebzeler kısa sürede tüketilmeli ya
da dayanıklı hale getirilmelidir
Bu dersimizde meyve ve sebze üretimi ile
değerlendirilmesinin çiftçilerin Tarımsal Amaçlı
Kooperatifler aracılığıyla yapmasının ne faydalar
sağlayacağını göreceğiz

MEYVE VE SEBZE DEĞERLENDİRME YÖNTEMLERİ

Meyve ve sebze değerlendirmede başlıca yöntemler
şunlardır:
1- Taze halde depolarda saklama
2- Kurutma
3- Konserve yapma
4- Şekerle dayandırma
5- Turşu yapımı
6- Salça yapımı
Her bir meyve-sebze değerlendirme yöntemi için değişik
teknolojiler gerekir

1- Taze halde depolarda saklama:

Bu yöntemde taze olarak saklanacak meyvelerin bulunduğu
ortamın ısısı, madde içindeki fizyolojik olayları
yavaşlatacak dereceye getirilir
Meyve ve sebzelerde bulunan su düşük ısılarda bile
uçarak buruşma, pörsüme ve şekil bozukluklarına neden
olur Ortamın neminin %85-90 civarında olması bu durumu
önler
Bu amaçla soğuk hava depoları denilen tesisler
oluşturulur Bu tesislerde ısı ve nem düzeyleri
istenilen düzeyde tutulduğu ve küf mantarlarının
faaliyetleri önlediği için gıdalar uzun süre
saklanabilirler

2- Kurutma:

Mikroplar kendilerine gerekli suyu bulduklarında
çalışamayacaklarından kurutulan meyve ve sebzeler uzun
süre saklanabilirler
Ticari olarak sebze kurutma yaygın değildir Ancak
meyveler, özellikle üzüm, erik, incir dut, elma yaygın
olarak kurutulur
Kurutma iki şekilde olabilir
- Güneşe serilerek
- Isıtılmış odalarda, sıcak hava verilerek
Ayrıca kurutmada rengi açmak ve kuru meyvelerin sonradan
esmerleşmesini önlemek için kükürtlemek gerekir

3- Konserve Yapma:

Konserve yapımı kapalı kapta meyve ve sebzede bulunan
mikroorganizmaları sıcakta etkisiz hale getirme ve kaba
girmesini önleme işidir

Şekil 2 Konserve yapımı

Konserve kutusu olarak en çok teneke ve cam kullanılır
Isıtma; meyve konserveleri, meyve şıraları, domateste
100°C nin altında, pastörize sebzelerde 100°C nin
üstünde olup sterilize adını alır

4- Şekerle Dayandırma:

Meyveler reçel, marmelat, pekmez, şurup ve pelte olarak
değerlendirilebilirler
Bu yöntemin esası küf mantarların havasız, mayalarında
%68 den yüksek şekerli yerlerde çalışamamalarına
dayanır

5- Turşu yapımı

Turşu; sebze ve meyvelerin tuzu %10 un altında olmayan
salamuralarda süt asidi bakterileri yardımıyla
ekşitilmesidir
Turşu yapımı ekonomik önemi olan ve pazarı giderek
büyüyen bir üretim faaliyetidir

6- Salça Yapımı:

Domates salçası her mevsim aranılan bir yerel
malzemedir
Domates salçasına benzeyen ancak terkibi ve kullanışı
ayrı olan Ketçapın yapımı da yöntem olarak benzerdir
Ketçapın esas maddesi domates şırası ya da salçasıdır
İçine şeker, tuz sirke, karbonat ve aroma maddeleri
konularak tat verilmiş ve dayanması kolaylaştırılmıştır
Şekil 3 Salça yapımı için domates alımı

MEYVE SEBZE DEĞERLENDİRME PROJELERİ

Meyve sebze üreticileri Tarımsal Kalkınma Kooperatifleri
aracılığıyla biraraya gelerek tek başlarına
yapamayacakları yukarıda anlatılan ürün değerlendirme
tesisleri oluşturulabilirler Böylece ürünleri işlenmiş
olarak pazara sunabilirler
Şekil 4 Meyve sebze değerlendirmek üzere kurulmuş bir
kooperatif
Sebze ve meyve üreticilerinin sağlayacağı diğer faydalar
şöyle sıralanabilir
- Ürün temin edilmesi
- Toplanması
- Sınıflandırılması standartlaştırılması
- Ambalajlanması
- Depolanması
- Muhafazası
- Kalite kontrol
- Fiyat tespiti
- Satışı gibi hizmetler